Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η άτυπη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί την 1^η Οκτωβρίου στην Κοπεγχάγη της Δανίας (που είναι η προεδρεύουσα χώρα της Ένωσης για το τρέχον εξάμηνο), με αντικείμενο την κοινή άμυνα της Ευρώπης και τη στήριξη προς την Ουκρανία.

Κι αυτό, διότι στη σύνοδο αναμένεται να συζητηθεί, μεταξύ άλλων, και το αίτημα της Τουρκίας να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE, που θα χορηγήσει δάνεια για αμυντικές δαπάνες, ύψους 150 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος των 800 δισ. ευρώ, με την ονομασία ReArm Europe, για την αμυντική ενίσχυση των χωρών – μελών της Ένωσης.

Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα έχει εκφράσει αντιρρήσεις σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο εργαλείο SAFE, τονίζοντας ότι δεν μπορεί μια χώρα που απειλεί με πόλεμο (casus belli) ένα κράτος – μέλος της ΕΕ (και του ΝΑΤΟ) να διεκδικήσει ευρωπαϊκά κονδύλια και μάλιστα για τον κρίσιμο και ευαίσθητο τομέα της άμυνας, ξεκαθαρίζοντας ότι όσο η Άγκυρα δεν αλλάζει ρότα, τόσο η Αθήνα δεν θα επιτρέπει τη συμμετοχή της.

Να σημειωθεί εδώ ότι, σε αυτή την προσπάθεια, η Ελλάδα βρίσκει σύμμαχο στη Γαλλία, καθώς διπλωματικές πηγές από το Παρίσι σημείωσαν ότι «η Τουρκία δεν μπορεί να μπει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα», προσθέτοντας, μάλιστα, ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει ειδική πλειοψηφία σε αυτό το θέμα και ότι αν επιχειρηθεί η ένταξη της Τουρκίας διά… πλαγίας οδού «η ομοφωνία σημαίνει βέτο».

Υπό αυτή την έννοια, δεν ήταν καθόλου τυχαία η αναφορά του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ειδικά στο casus belli, αλλά θεωρείται ως μια… τροχιοδεικτική βολή, τόσο προς την πλευρά της Άγκυρας, όσο και προς την πλευρά χωρών – μελών της ΕΕ που θα ήθελαν την Τουρκία να συμμετάσχει ενεργά στην αμυντική αρχιτεκτονική της Ευρώπης.

Υπενθυμίζεται ότι ο Κ. Μητσοτάκης είπε ότι «η Τουρκία πρέπει να άρει την απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδας, που εξακολουθεί να πλανάται ως “γκρίζο σύννεφο” πάνω από τις σχέσεις μας. Έχουν περάσει 30 χρόνια, το casus belli πρέπει να αποσυρθεί. Δεν έχει θέση στις σχέσεις μεταξύ γειτόνων που διατηρούν φιλικές σχέσεις. Ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι αυτός της διπλωματίας, όχι της “γλώσσας των όπλων”».

Πηγές από την Αθήνα αποσυνδέουν εντελώς το ζήτημα της συμμετοχής της Τουρκίας στο SAFE με τα όσα έγιναν – ή… δεν έγιναν – στη Νέα Υόρκη, με τη ματαίωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν, επισημαίνοντας ότι η στάση της Αθήνας για το θέμα είναι ξεκάθαρη και γνωστή από την ώρα που η ΕΕ προχώρησε στη δημιουργία του συγκεκριμένου χρηματοδοτικού εργαλείου.

Ωστόσο, είναι προφανές ότι η στάση της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα – με… κερασάκι στην τούρτα τη ματαίωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν – δείχνει ότι η Τουρκία επιστρέφει στο γνωστό «βιολί» της, των μαξιμαλιστικών απαιτήσεων, της αλαζονικής προσέγγισης στα ελληνοτουρκικά και των συχνών προκλήσεων, από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου μέχρι την… ανακάλυψη ομογενών στα Δωδεκάνησα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα εμφανίζεται αποφασισμένη να ασκήσει όλα τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αλλά και αυτά που πηγάζουν από τη συμμετοχή της στην ΕΕ, προκειμένου να δείξει στην Τουρκία τον… ορθό δρόμο, όσον αφορά στις καλές σχέσεις γειτονίας και στο σεβασμό στα όσα προβλέπει το Σύμφωνο Φιλίας που είχε υπογραφεί πριν από σχεδόν δύο χρόνια στην Αθήνα.

Πηγές της κυβέρνησης εκτιμούν ότι, μπροστά στον κίνδυνο του βέτο, ακόμα και χώρες που επιθυμούν τη συμμετοχή της Τουρκίας στους αμυντικούς σχεδιασμούς της ΕΕ θα αποφύγουν τις πολλές πιέσεις. Παράλληλα, πάντως, εκτιμάται ότι μπορεί να υπάρξει τουρκική συμμετοχή στο SAFE μέσω ευρωπαϊκών εταιρειών που ανήκουν σε τουρκικές επιχειρήσεις, ωστόσο, θεωρείται ότι κι εκεί μπορούν να τεθούν όροι και όρια.

Ούτως ή άλλως, η σύνοδος της 1^ης Οκτωβρίου θεωρείται προπαρασκευαστικού χαρακτήρα και η «κανονική» συζήτηση των ηγετών των «27» θα λάβει χώρα στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24 και 24 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.

Εδώ, δε, πρέπει να σημειωθεί ότι μια μέρα αργότερα, πάλι στην Κοπεγχάγη θα πραγματοποιηθεί η νέα Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (του pet project του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν), στην οποία έχει προσκληθεί και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και ακόμα δεν είναι γνωστό αν θα παραστεί.

Εν πάση περιπτώσει, η Αθήνα άφησε να εννοηθεί ότι δεν σχεδιάζεται συνάντηση του Κ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο, ακόμα κι αν αυτός παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής, διαψεύδοντας πληροφορίες που ήθελαν τους δύο ηγέτες να συναντιούνται κατ’ ιδίαν στην Κοπεγχάγη.

Διαβάστε επίσης:

Μυλωνάκης για ΟΠΕΚΕΠΕ: «Ο Νίκος Σαλάτας επιβεβαίωσε την απρόσκοπτη πρόσβαση της ευρωπαϊκής εισαγγελίας»

Δήμας: «Ένας ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας μπορεί να παίρνει και πάνω από €120.000 ετησίως»

Θεοδωρικάκος: «Οι έλεγχοι για την προστασία του καταναλωτή γίνονταν και θα συνεχίσουν να γίνονται»