Σε μία εποχή μιμήσεων, στείρων παραλλαγών και επαναλήψεων κάθε φρέσκια δημιουργική δουλεία φαντάζει, πράγματι, σαν «φως στο σκοτάδι». Να «απαντάμε στο σκοτάδι με φως» μας προτρέπει ο Καζαντζάκης.

Προέχει η αγάπη για την παραδοσιακή μουσική που ταξιδεύει με τις τερτσίνες (έμμετρο κείμενο σε 15σύλλαβο συντροφευμένο με 14σύλλαβο έως και 11σύλαβο) του Καζαντζάκη για τον αγαπημένο του παππού, τον Γκρέκο, μαζί με την ενδελεχή μελέτη στοιχείων της Ισπανικής μεσαιωνικής και σύγχρονης μουσικής που δέθηκαν έντεχνα στην ενορχήστρωση των σονέτων των Ισπανών ποιητών για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, φέρνοντας το ποθούμενο αποτέλεσμα να μετατραπούν δηλαδή οι
λέξεις σε εκρηκτική δύναμη σε συνδυασμό με τη γνώση και το μεράκι της συνθέτριας Αρετής Κοκκίνου.

Πρωταγωνιστές ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος – Ελ Γκρέκο – που έκανε δεύτερη πατρίδα του το Τολέδο της Ισπανίας και ο Νίκος Καζαντζάκης με την αναφορά στον «στρατηγό του», πλούτισαν με το ανήσυχο δημιουργικό τους πνεύμα για περισσότερο από πέντε αιώνες τα θεμέλια της σκέψης και του πολιτισμού.

Από τον Ιούνιο του 1577 που ο Γκρέκο έφτασε στο Τολέδο από τη Μαδρίτη ή το Εσκοριάλ, αποκορυφώνεται στην πραγματικότητα η συνάντηση της κρητικής του ψυχής με τη νέα που είναι η ψυχή του Τολέδο. Ήταν ο διορατικός ζωγράφος της Ισπανίας γιατί ζωγράφισε τον πόνο του
βλέμματος και της ψυχής. Και μετά τον Γκρέκο, ο Νίκος Καζαντζάκης διακρίνει σε αυτόν που «αναφέρεται» τη δική του φλόγα, την ίδια ανάγκη για κάθαρση και γίνεται για αυτόν ο μυθικός
πατέρας που του ζητά να κάνει …κρίση.

«Ἔκαμε κρίση… μέ τόν χρωστήρα του»

Με την επαγγελματική και συνάμα δυναμική παρουσία των καταξιωμένων ερμηνευτών Γρηγόρη Βαλτινού, Βασίλη Γισδάκη και Ιωάννας Φόρτη καθώς και την γεμάτη ενθουσιασμό συμμετοχή των εννέα μουσικών συνεργατών και όχι μόνον, αναστήθηκαν μουσικά όσα και οι δύο τους βύζαξαν στην Κρήτη, αυτά που οδήγησαν από την πρώτη εκτύπωση του έργου το 1961 με τον σημερινό τελικό τίτλο
της «Αναφοράς στον Γκρέκο» να μεταφραστεί, , το έργο σε 17 χώρες μέχρι σήμερα.

Παρουσιάζει η Μίνα Μαύρου.
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ
Πειραιώς138 – Αθήνα
Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025
Ώρα 19:30 (Προσέλευση 19,00)
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Με δήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής : iacd.uppsala@gmail.com