Παρά τη σημαντική βελτίωση που καταγράφεται την τελευταία δεκαετία, η ελληνική αγορά εργασίας εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικά κενά στην πλήρη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού, όπως δείχνουν στοιχεία της Eurobank. Η ανάλυση υπογραμμίζει ότι, παρά τη μείωση των υψηλών ποσοστών ανεργίας που είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους κατά την οικονομική κρίση, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ομάδες εργαζομένων που είτε δεν βρίσκουν δουλειά, είτε εργάζονται λιγότερες ώρες από όσες θα επιθυμούσαν, είτε είναι διαθέσιμες για εργασία αλλά δεν αναζητούν ενεργά θέσεις εργασίας, είτε δεν μπορούν να αναλάβουν άμεσα εργασία.

Η Ελλάδα την περίοδο 2009-2024 κατέγραψε ποσοστά μη πλήρους αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού στο 24,7% του συνολικού εκτεταμένου εργατικού δυναμικού, κατατάσσοντάς την στη δεύτερη υψηλότερη θέση στην ΕΕ-27 μετά την Ισπανία. Αν και η τάση είναι πτωτική – από το 34,3% το 2013 στο 14,4% το 2024 – εξακολουθεί να παραμένει υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (17,1%) και της ΕΕ-27 (15,9%). Η μείωση αυτή αποτελεί εντυπωσιακή πρόοδο, αλλά δεν αρκεί για να καλύψει τις ανισορροπίες που εξακολουθούν να υπάρχουν μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας.

Η συσσώρευση αυτών των κενών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αναντιστοιχία δεξιοτήτων: πολλοί υποψήφιοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα που ζητούν οι εργοδότες. Επιπλέον, η συμμετοχή γυναικών και νέων στην αγορά εργασίας παραμένει χαμηλή, γεγονός που περιορίζει σημαντικά την πλήρη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού. Στην κατηγορία των ατόμων διαθέσιμων αλλά μη αναζητούντων εργασία, η αναλογία των γυναικών είναι σχεδόν διπλάσια από αυτή των ανδρών, υποδεικνύοντας ότι κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες συνεχίζουν να επηρεάζουν τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό.

Η μερική απασχόληση αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία μη πλήρους αξιοποίησης της αγοράς. Το ποσοστό των υποαπασχολούμενων μερικής απασχόλησης ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 3,7% του συνολικού εκτεταμένου εργατικού δυναμικού. Ο αριθμός τους κυμαινόταν από 252 χιλιάδες το 2016 έως 108 χιλιάδες το 2024. Η αύξηση της περιόδου 2009-2016 σχετίζεται με την οικονομική κρίση και την απώλεια θέσεων πλήρους απασχόλησης, η οποία οδήγησε πολλούς εργαζόμενους να δεχτούν μερική απασχόληση προκειμένου να διατηρήσουν εισοδήματα.

Παράλληλα, οι αριθμοί δείχνουν ότι τα άτομα που είναι διαθέσιμα αλλά δεν αναζητούν εργασία παρουσίασαν σημαντικές αυξομειώσεις: από 133,4 χιλιάδες άτομα κατά μέσο όρο την περίοδο 2009-2019 σε 196,5 χιλιάδες κατά την υγειονομική κρίση 2020-2021, για να υποχωρήσουν το 2024 στα επίπεδα του 2009 (84 χιλιάδες). Η αύξηση πριν από την πανδημία οφείλεται πιθανότατα σε αποθαρρημένα άτομα λόγω μακροχρόνιας απουσίας από την αγορά εργασίας, ενώ η άνοδος κατά τη διάρκεια των lockdown συνδέεται με την ανάγκη φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων.

Τα άτομα που αναζητούν εργασία αλλά δεν είναι άμεσα διαθέσιμα αποτελούν μικρό ποσοστό (0,5% του συνολικού εργατικού δυναμικού), ωστόσο η ανισορροπία μεταξύ φύλων παραμένει εμφανής, με τις γυναίκες να υπερτερούν σταθερά σε αυτήν την κατηγορία.

Η συνολική εικόνα καταδεικνύει ότι, παρά τη σημαντική αποκλιμάκωση της ανεργίας και τη βελτίωση των θέσεων μερικής απασχόλησης, η αγορά εργασίας δεν έχει ακόμη πλήρως ανακτήσει τη δυναμική της. Η πλήρης αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού απαιτεί στοχευμένες πολιτικές: ενίσχυση της συμμετοχής γυναικών και νέων, εκπαίδευση και επανακατάρτιση σύμφωνα με τις ανάγκες των εργοδοτών, καθώς και μέτρα που θα μειώνουν τη μακροχρόνια ανεργία. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θεωρούνται κρίσιμες για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσμού και το επενδυτικό κενό.

Διαβάστε επίσης:

Συνταξιούχοι: Αναδρομικά για δύο κατηγορίες – Τα ποσά και οι διαδικασίες διεκδίκησης

Αλέξης Τσίπρας: Στοχεύει σε νέα ακροατήρια ποντάρει στην ανανέωση – Κίνδυνος ρευστοποίησης για ΣΥΡΙΖΑ, στάση αναμονής από ΝΕΑΡ

Γαλλία: Ο Λεκορνί φεύγει, ο Μακρόν μένει μόνος – Πολιτική ασφυξία και αδιέξοδο στο Παρίσι