Η ΑΑΔΕ συνεχίζει την ψηφιακή της επέλαση, επεκτείνοντας το ηλεκτρονικό της «ραντάρ» σε όλο και περισσότερους επαγγελματικούς κλάδους. Αυτή τη φορά σειρά έχουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο των εκδηλώσεων – από γάμους και βαπτίσεις μέχρι εταιρικά πάρτι και δεξιώσεις. Ο επίσημος στόχος είναι η πλήρης ιχνηλάτηση των συναλλαγών και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής· ανεπίσημα, όμως, το μέτρο εντάσσεται στη γενικότερη λογική της “ψηφιακής παρακολούθησης” της οικονομικής δραστηριότητας, που αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια.

Από τα συνεργεία στις δεξιώσεις

Το μοντέλο δεν είναι καινούργιο. Εφαρμόζεται ήδη σε χιλιάδες επαγγελματίες του κλάδου του αυτοκινήτου — συνεργεία, φανοποιεία, πλυντήρια και εταιρείες ενοικίασης — όπου κάθε όχημα πρέπει να δηλώνεται πριν από την εργασία, με τις αποδείξεις να εκδίδονται ηλεκτρονικά. Το ίδιο σύστημα μεταφέρεται τώρα σε έναν εντελώς διαφορετικό κλάδο, πολύ πιο πολυσχιδή και εποχικό, όπως αυτόν των εκδηλώσεων, όπου η «τυποποίηση» κάθε συναλλαγής δεν είναι πάντοτε τόσο απλή.

Κάθε πελάτης, επομένως, θα πρέπει να καταγράφεται στο ηλεκτρονικό σύστημα από το πρώτο στάδιο της συμφωνίας, ενώ η μη καταχώριση θεωρείται φορολογική παράβαση. Η πρακτική αυτή μεταφέρει την ευθύνη συμμόρφωσης αποκλειστικά στις επιχειρήσεις, χωρίς πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του κάθε επαγγελματικού κλάδου.

Επισήμως, το μέτρο αποσκοπεί στη διαφάνεια και στη σύνδεση κάθε συναλλαγής με το αντίστοιχο παραστατικό. Η ιδέα είναι ότι με την καταχώριση του πελάτη ξεκινά ουσιαστικά η «μέτρηση» για την έκδοση απόδειξης ή τιμολογίου. Ωστόσο, δεν λείπουν οι προβληματισμοί:

• πώς διασφαλίζεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων,
• ποια είναι τα όρια της ψηφιακής παρακολούθησης και
• πώς θα αποφευχθεί η γραφειοκρατική επιβάρυνση για μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες;

Στους κλάδους όπου το μέτρο εφαρμόζεται ήδη, το πρόστιμο φτάνει τα 100 ευρώ για κάθε περίπτωση που δεν έχει δηλωθεί εγκαίρως, ενώ οι πληροφορίες που συλλέγονται επιτρέπουν στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη ροή πελατών και να εντοπίζουν «ύποπτες» μεταβολές.

Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται μέσω του ψηφιακού πελατολογίου διασταυρώνονται με τα δεδομένα του myDATA, προκειμένου να εντοπιστούν ασυμφωνίες μεταξύ πελατών και εκδοθέντων παραστατικών. Αν υπάρχουν αποκλίσεις, η επιχείρηση εισέρχεται αυτομάτως στη λίστα ελέγχου. Με άλλα λόγια, κάθε καθυστέρηση, λάθος ή παράλειψη μπορεί να ενεργοποιήσει τη διαδικασία φορολογικού ελέγχου, ακόμη κι αν πρόκειται για τυπικό σφάλμα.

Αν και η φορολογική διαφάνεια είναι ζητούμενο, η συνεχής επέκταση των ψηφιακών μηχανισμών ελέγχου δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τον βαθμό ελευθερίας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη.

Ένα σύστημα με δύο όψεις

Το Ψηφιακό Πελατολόγιο αναμφίβολα αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο φορολογικού ελέγχου. Την ίδια στιγμή, όμως, καταδεικνύει και τη μετατόπιση της σχέσης κράτους – επιχειρήσεων προς μια πιο επιτηρητική κατεύθυνση. Κάθε συναλλαγή, κάθε πελάτης, κάθε επαγγελματική κίνηση περνά μέσα από ένα ψηφιακό φίλτρο που επιτηρεί, καταγράφει και διασταυρώνει.

Για την ΑΑΔΕ, είναι ένα βήμα προς τη διαφάνεια. Για πολλούς επαγγελματίες, όμως, είναι ένα ακόμη βήμα προς την απόλυτη ψηφιακή επιτήρηση. Το βέβαιο είναι πως το νέο σύστημα αλλάζει ριζικά το τοπίο της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας — και ο χρόνος θα δείξει αν η εξίσωση «τεχνολογία ίσον δικαιοσύνη» μπορεί πράγματι να λυθεί υπέρ όλων.

Διαβάστε επίσης:

Τεχνητή Νοημοσύνη: Ο επενδυτής που προέβλεψε την κρίση του 2008 τώρα «σορτάρει» Nvidia και Palantir

«Influencers και Φορολογία: Πώς να Μην Πετάξουν τα Έσοδά Σου σε Πρόστιμα»

«Καμπανάκι» στην απασχόληση: Αρνητικό ισοζύγιο για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια