«Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» - Πώς ένα απαγορευμένο «άσεμνο» βιβλίο έγινε μπεστ σέλερ και άλλαξε το κατεστημένο
Η έκδοση του μυθιστορήματος «Ο Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» του Ντ. Χ. Λώρενς συγκλόνισε και δίχασε τη Βρετανία το 1960.
Ο εκδοτικός οίκος Penguin Books αποφάσισε να αμφισβητήσει τον Νόμο περί Άσεμνων Δημοσιευμάτων εκδίδοντας μια πλήρη και χωρίς λογοκρισία εκδοχή του βιβλίου.
Η δίκη που ακολούθησε έγινε σύμβολο των κοινωνικών αλλαγών που αναδύονταν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αποκάλυψε το χάσμα ανάμεσα στο κοινό και εκείνους που θεωρούσαν εαυτούς θεματοφύλακες των ηθών, όπως αναφέρει το BBC.
Το έργο είχε εκδοθεί ιδιωτικά στην Ιταλία και τη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1920, αλλά απαγορεύτηκε σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Ιαπωνία.
Στη Βρετανία, συγγραφείς και εκδότες ανησυχούσαν για τις συνεχείς διώξεις βιβλίων ως «άσεμνων».
Ο νέος νόμος του 1959 προσπάθησε να καθησυχάσει αυτές τις ανησυχίες, επιτρέποντας την υπεράσπιση ενός έργου εφόσον είχε λογοτεχνική αξία, ακόμη κι αν σόκαρε το κοινό.
Το μυθιστόρημα θεωρήθηκε προκλητικό επειδή περιέγραφε μια παθιασμένη σχέση ανάμεσα στη Λαίδη Κόνστανς Τσάτερλι, γυναίκα της αριστοκρατίας, και τον εργάτη Όλιβερ Μέλορς. Περιλάμβανε βωμολοχίες, σαφείς αναφορές στο σεξ και αναφερόταν στην ερωτική απόλαυση που δικαιούνταν και οι γυναικες.
Ο Λώρενς ήθελε να δείξει πως το σεξ είναι κάτι φυσικό και πολύτιμο στη λογοτεχνία, όχι ντροπιαστικό.
Η Penguin, επιδιώκοντας να δοκιμάσει τα όρια του ανανεωμένου νόμου του 1959, ειδοποίησε τις αρχές για την πρόθεσή της να εκδώσει το βιβλίο.
Ακολούθησε πολύκροτη δίκη, η πρώτη του είδους της υπό το νέο νομικό πλαίσιο.
Η υπεράσπιση κάλεσε 35 επιφανείς μάρτυρες, συγγραφείς και πανεπιστημιακούς, με κορυφαίο τον Ρίτσαρντ Χόγκαρτ, ο οποίος υποστήριξε πως το έργο είναι ηθικό και όχι πορνογραφικό.
Η κατηγορούσα αρχή, με επικεφαλής τον Μέρβιν Γκρίφιθ-Τζόουνς, υποστήριξε ότι το βιβλίο είναι άσεμνο και επικίνδυνο για τη δημόσια ηθική, διερωτώμενη εάν «θα επέτρεπαν οι ένορκοι στα παιδιά ή στις συζύγους τους να το διαβάσουν». Οι δηλώσεις του εισαγγελέα και του δικαστή θεωρήθηκαν έκφραση του παρωχημένου συντηρητισμού της εποχής.
Στις 2 Νοεμβρίου 1960, το δικαστήριο έκρινε την Penguin αθώα, ανοίγοντας τον δρόμο για την ελεύθερη κυκλοφορία του έργου.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε αμέσως και εξαντλήθηκε την πρώτη ημέρα (200.000 αντίτυπα), ενώ μέσα σε τρεις μήνες πούλησε τρεις εκατομμύρια. Πολλοί αναγνώστες το ζητούσαν διστακτικά, με υπαινιγμούς, γεγονός που φανέρωνε πως η βρετανική κοινωνία βρισκόταν ακόμη ανάμεσα στην παράδοση και τη νεωτερικότητα.
Η υπόθεση του «Εραστή της Λαίδης Τσάτερλι» αποτέλεσε ορόσημο για την ελευθερία της έκφρασης και σημάδι πολιτισμικής αλλαγής στη Βρετανία.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε τουλάχιστον 7 φορές στη μεγάλη οθόνη, ενώ γυρίστηκαν και τηλεοπτικές σειρές.
Διαβάστε επίσης:
Μέγκαν Μαρκλ: Επιστρέφει στην υποκριτική μετά από 8 χρόνια – Ο ρόλος «έκπληξη»