Την 7η Νοεμβρίου 2025 είχαμε το τελευταίο επεισόδιο ενός φαινομένου που μοιάζει πλέον σχεδόν κανονικότητα στην ευρωπαϊκή (αν)ασφάλεια: το αεροδρόμιο της Λιέγης, στο Βέλγιο, έκλεισε προσωρινά λόγω εντοπισμού άγνωστου drone στον εναέριο χώρο του. Δεν ήταν η πρώτη φορά – είχε προηγηθεί ανάλογο κλείσιμο ημέρες νωρίτερα, γεγονός που υποδηλώνει είτε συστηματική δοκιμή αεράμυνας και αντίδρασης είτε επαναλαμβανόμενη αδυναμία αποτροπής.

Στα τέλη του 2024 και αρχές του 2025, παρόμοια περιστατικά καταγράφηκαν πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία – βάσεις της RAF που φιλοξενούν αμερικανικά πυρηνικά, αλλά και υποδομές της Bundeswehr. Τα drones, αν και δεν προχώρησαν σε επιθετική ενέργεια, προκάλεσαν ωστόσο επιχειρησιακή κινητοποίηση. Το ίδιο διάστημα, σμήνη μικρών UAV παρατηρήθηκαν στη Βαλτική, κοντά σε ενεργειακές υποδομές και λιμάνια, ενισχύοντας την υποψία ότι πρόκειται για αποστολές συλλογής δεδομένων, δοκιμής χρόνων αντίδρασης και χαρτογράφησης αεράμυνας.

Το κρίσιμο σημείο: κανένα από τα περιστατικά δεν συνοδεύτηκε από επίθεση ή κλιμάκωση. Αυτό όμως δεν τα κάνει λιγότερο σημαντικά. Αντιθέτως, η απουσία επιθετικότητας είναι ακριβώς το εργαλείο. Η Ρωσία – αν δεχθούμε ότι βρίσκεται πίσω από μέρος των επιχειρήσεων – δεν επιδιώκει πλήγμα, αλλά φθορά, νευρικότητα, πόλωση και μέτρηση αντοχών. Η Μόσχα ξέρει ότι η Ευρώπη δεν έχει ενοποιημένη αεράμυνα, ότι οι χρόνοι αντίδρασης διαφέρουν από χώρα σε χώρα και ότι η «γκρίζα ζώνη» δρα καλύτερα από την ανοιχτή σύγκρουση όταν στόχος είναι η πολιτική πίεση, όχι η στρατιωτική νίκη.

Υπάρχει όμως και η ανάποδη ανάγνωση, εξίσου εύλογη και σπάνια ειπωμένη δημόσια: η πιθανότητα ευρωπαϊκές ή ΝΑΤΟϊκές δοκιμές (ακόμη και με κατασκευασμένη αμφισημία προέλευσης) να λειτουργούν ως «σκηνοθετημένη απειλή», υποβοηθώντας τρεις στρατηγικούς στόχους:

• Πρώτον, την αφύπνιση μιας ευρωπαϊκής κοινής γνώμης που αντιδρά υποτονικά στην αύξηση στρατιωτικών προϋπολογισμών.
• Δεύτερον, τη δικαιολόγηση άλματος στις αμυντικές δαπάνες – με τη Γερμανία και τη Γαλλία να σπρώχνουν για ριζική αναθεώρηση της ευρωπαϊκής αμυντικής αρχιτεκτονικής.
• Και τρίτον – ίσως το σημαντικότερο – να διατηρηθεί η αμερικανική στρατηγική «πίεση παρουσίας» στην Ευρώπη. Το σενάριο ότι οι Ευρωπαίοι φοβούνται περισσότερο μια μελλοντική αμερικανική αποχώρηση παρά μια ρωσική πρόκληση, δεν είναι θεωρία συνωμοσίας. Είναι ιστορικό μοτίβο.

Έτσι, τα drones ενδέχεται να λειτουργούν και ως ρωσικός μοχλός πίεσης και ως δυτικός επιταχυντής πολιτικών αποφάσεων. Στη Μόσχα στέλνουν μήνυμα «σας παρακολουθώ, μπορώ να σας ενοχλώ χωρίς κόστος».

Στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο και στο Παρίσι προσφέρουν την απαραίτητη απειλή για να ανοίξουν τα ταμεία και να κρατηθεί η Ουάσιγκτον δεσμευμένη.

Το αποτέλεσμα είναι παράδοξο: αν και τα drones δεν ρίχνουν ούτε μία σφαίρα, «παίρνουν» οικονομικές αποφάσεις δισεκατομμυρίων, «σπέρνουν» γεωπολιτική ανησυχία και «στηρίζουν» τον ίδιο τον άξονα του ευρωατλαντικού προσανατολισμού. Δεν είναι πόλεμος. Είναι πολιτική με ιπτάμενα αισθητήρια. Και όσο παραμένουν άοπλα, τόσο πιο χρήσιμα γίνονται σε όλους.

Διαβάστε επίσης

Ο Μητσοτάκης μετατρέπει την χώρα μας σε πρατήριο καυσίμων για να κερδίζουν οι ΗΠΑ και οι Αμερικανοί πετρελαιάδες

Ενέργεια και ασφάλεια made in USA

Η χώρα που πεθαίνει πολυτελώς