Τα μανιτάρια είναι μια υπερτροφή με πολλούς λάτρεις και στη χώρα μας, αλλά η κατανάλωσή τους μπορεί να γίνει έως και θανατηφόρα.

Πιο πρόσφατο παράδειγμα της επικινδυνότητάς τους, το περιστατικό με το ζευγάρι που υπέστη ηπατική ανεπάρκεια και νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση, μετά από κατανάλωση μανιταριών.

Δυστυχώς είναι πολλοί εκείνοι που χωρίς να έχουν βασικές γνώσεις ή να ακολουθούν ειδικές ομάδες μαζεύουν μανιτάρια, ακόμη και για λόγους οικονομίας, μια και σε πολλές περιπτώσεις αντικαθιστούν το κρέας, θέτοντας τον εαυτό τους σε κίνδυνο χωρίς να το θέλουν.

Και είναι πραγματικά τραγικό η οικονομική δυσπραγία να οδηγεί σε επικίνδυνες εξορμήσεις, που μπορεί και να αποβούν μοιραίες.

Η Ελλάδα είναι μια από τις πλουσιότερες χώρες στην Ευρώπη σε συνολικό αριθμό μανιταριών, μεταξύ των οποίων και επικίνδυνων, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση, αλλεργικό σοκ, ακόμη και θάνατο.

Το video από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Μετεώρων και Μανιταριών περιέχει σημαντικές πληροφορίες και οδηγίες:

@meteora.museum 🍄 Μύθοι & Αλήθειες για τα Μανιτάρια 🍄 Μύθος #1: «Το τρώνε τα ζώα άρα είναι ασφαλές» ✅ Αλήθεια: Τα ζώα αντέχουν τοξίνες που ο άνθρωπος δεν αντέχει! Μύθος #2: «Το βράσιμο τα κάνει ακίνδυνα» ✅ Αλήθεια: Πολλές τοξίνες δεν καταστρέφονται! Μύθος #3: «Μπορείς να αναγνωρίσεις ένα τοξικό μανιτάρι από το χρώμα ή τη μυρωδιά του» ✅ Αλήθεια: Η αλήθεια είναι ότι…Η σωστή αναγνώρισή τους είναι σύνθετη και απαιτεί γνώση! 🍄‍🟫 Ήξερες ότι…Τα μανιτάρια έχουν πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, Β-βιταμίνες και —όταν εκτεθούν σε φως— βιταμίνη D; 💫 Ανακαλύψτε τα πάντα για τα Μανιτάρια στο προφίλ του Μουσείου μας @meteora.museum ♬ original sound – meteora museum

Νίκος Πάλλας: Βασικές αρχές κατανάλωσης μανιταριών

Ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, Μετεώρων και Μανιταριών Νίκος Πάλλας, δήλωσε στο topontiki.gr, ότι “τα μόνα μανιτάρια που τρώμε είναι αυτά που γνωρίζουμε και είμαστε απόλυτα βέβαιοι γι’ αυτά. Πρέπει να γνωρίζουμε τις διαφορές μεταξύ μανιταριών που έχουν παρόμοια εμφάνιση και τα μεν τρώγονται, ενώ τα άλλα όχι. Σε καμία περίπτωση δεν υιοθετούμε λαϊκές δοξασίες, όπως για παράδειγμα ”μανιτάρια που τρώνε τα ζώα είναι ακίνδυνα για τον άνθρωπο”, οι οποίες οδηγούν σε επώδυνες περιπέτειες. Ενημερωνόμαστε, διαβάζουμε, παρακολουθούμε σεμινάρια, που κάνουν οι ειδικοί. Αυτές είναι οι βασικές αρχές που διέπουν την κατανάλωση άγριων μανιταριών”.

Σημειώνει επίσης ότι “πρέπει να γνωρίζουμε τα επικίνδυνα μανιτάρια και κυρίως τον αμανίτη τον φαλλοειδή, ο οποίος ευθύνεται για το 95% των θανάτων από μανιτάρια στην Ευρώπη”.

Τα συγκεκριμένα μανιτάρια στα οποία αναφέρεται ο κ. Πάλλας έχουν αρκετά μεγάλο μέγεθος και είναι όμορφα στην όψη, γι’ αυτό και συχνά τραβούν την προσοχή των ερασιτεχνών συλλεκτών.

Τα χαρακτηριστικά που «υποδεικνύουν» δηλητήριο

Αν και η διαδικασία αναγνώρισης των μανιταριών είναι πολύπλοκη, υπάρχουν κάποιες παράμετροι που υποδεικνύουν ότι θα μπορούσαν να είναι δηλητηριώδη.

Οι επικίνδυνοι αμανίτες είναι ομπρελόμορφοι και αν αναστρέψουμε το “καπέλο” τους θα δούμε ελάσματα (ακτίνες) αντίστοιχα με αυτά που έχουν τα βρώσιμα μανιτάρια (πορτομπέλο, σαμπινιόν, πλευρώτοι), αλλά σε αυτή την περίπτωση τα ελάσματα είναι λευκά κι όχι σκουρόχρωμα.

Παράλληλα, στο πάνω μέρος του “ποδιού” τους κρέμεται ένα μεμβρανώδες στοιχείο, σαν φουστίτσα, που οι επαΐοντες ονομάζουν δαχτυλίδι και η βάση τους δεν αναδύεται απευθείας από το έδαφος, αλλά μέσα από μια κυπελλόμορφη θήκη.

Η συνύπαρξη των τριών αυτών στοιχείων σε ένα είδος αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες να είναι δηλητηριώδες, για αυτό και συνιστάται στους αρχάριους να μην το συλλέγουν.

Το χρώμα δίνει ακόμη μια ένδειξη. Τα περισσότερα θανατηφόρα μανιτάρια είναι κατά βάση λευκά. Αν το μανιτάρι είναι λευκό στο καπέλο, στο στέλεχος και στα βράγχια, το αντιμετωπίζουμε με επιφύλαξη.

Το έδαφος παίζει ρόλο

Κάθε είδος μανιταριού έχει “αγαπημένο” δέντρο, χώμα ή υλικό.

• Αν είναι κάτω από πεύκα ή έλατα, αυξάνεται η πιθανότητα να είναι αμανίτες, καθώς τα πιο θανατηφόρα είδη συχνά συμβιώνουν με κωνοφόρα.
• Αν φυτρώνει σε σάπιο ξύλο, δεν είναι αμανίτες.
• Αν φυτρώνει σε ανοιχτό λιβάδι ή χορτάρι, συχνά ανήκει σε αγαρικά, τα οποία έχουν μεν παγίδες αλλά είναι πιο αναγνωρίσιμα.

Τι μπορούν να προκαλέσουν τα επικίνδυνα μανιτάρια

Τα δηλητηριώδη μανιτάρια δεν έχουν μια ενιαία δράση. Κάθε είδος μπορεί να επηρεάσει το σώμα με διαφορετικό τρόπο.

Έντονη γαστρεντερική δυσφορία
Πολλά τοξικά είδη προκαλούν πόνο στο στομάχι, ναυτία, εμετό και διάρροια μέσα σε λίγες ώρες. Η αφυδάτωση μπορεί να γίνει σοβαρή.

Βλάβη στο ήπαρ
Ο Αμανίτης ο φαλλοειδής και συγγενικά είδη μπορούν να προκαλέσουν οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Τα συμπτώματα συχνά αργούν, κάτι που κάνει την κατάσταση πιο επικίνδυνη.

Βλάβη στα νεφρά
Ορισμένα είδη του γένους Cortinarius περιέχουν ουσίες που επιτίθενται στα νεφρά. Η ζημιά μπορεί να γίνει αντιληπτή πολλές ώρες ή μέρες μετά.

Διαταραχές στο νευρικό σύστημα
Μερικά μανιτάρια προκαλούν υπνηλία, σύγχυση, επιβράδυνση αντίδρασης ή, σε σοβαρές περιπτώσεις, σπασμούς.

Αλλεργικές αντιδράσεις
Ακόμη και ασφαλή μανιτάρια μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες σε ευαίσθητα άτομα.

Η καθυστέρηση στην εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι ένας από τους πιο ύπουλους κινδύνους. Κάποιος μπορεί να νιώσει καλά για ώρες, όμως στο μεταξύ το σώμα έχει ήδη αρχίσει να παθαίνει βλάβη.

Στην περίπτωση του είδους muscaria από 2 έως 4 ώρες, ενώ για τον φαλλοειδή αμανίτη, που προκαλεί και την πιο επικίνδυνη δηλητηρίαση, η έναρξη των συμπτωμάτων προσδιορίζεται σε 6 με 24 ώρες. Στην περίπτωση αυτή, μία ελάχιστη ποσότητα κατανάλωσης από ένα παιδί, μπορεί να είναι θανατηφόρος. Εάν δεν δοθεί άμεσα η κατάλληλη θεραπεία (αντίδοτο που ονομάζεται σιλλιμπινίνη) μέσα σε 24 με 48 ώρες μετά τα πρώτα συμπτώματα, μπορεί να εμφανιστούν και διαταραχές της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας έως και ηπατική ανεπάρκεια.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει κάποιος που δε γνωρίζει τα βασικά να συλλέγει μανιτάρια μόνος του.

Διαβάστε επίσης:

Ιστοσελίδα του CDC συνδέει τα εμβόλια με τον αυτισμό για χάρη του RFK Jr. – Σφοδρές αντιδράσεις από τους επιστήμονες

ECDC: Έκκληση για άμεσο εμβολιασμό κατά της γρίπης που εμφανίστηκε σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα – Φόβοι για δύσκολη χρονιά

Κερατόκωνος και Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Νεότερες εξελίξεις στη διάγνωση και τη θεραπεία