Το εγκώμιο του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, πλέκει το Politico, αποδίδοντάς του τη… διάσωση της προσπάθειας επανεκκίνησης της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, μετά το τελεσιγραφικού χαρακτήρα σχέδιο ειρήνευσης της Ουάσινγκτον (το οποίο αποδίδεται στον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ και τον Ρώσο διαπραγματευτή Κίριλ Ντιμίτριεφ) και τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια που έθεσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ – απειλώντας, μάλιστα, με διακοπή της βοήθειας προς το Κίεβο.

Το 28 σημείων αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία απειλούσε να εκραγεί στα χέρια της κυβέρνησης Τραμπ – γεμάτο παραχωρήσεις και ρωγμές που τρόμαζαν συμμάχους και Κογκρέσο – ωστόσο ο Μάρκο Ρούμπιο έκανε την κίνηση που κανείς δεν περίμενε. Έσπασε τη σιωπή, διέρρευσε το έγγραφο σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς, και μέσα σε λίγες ώρες άλλαξε το παιχνίδι. Η παρέμβασή του όχι μόνο αποκάλυψε τι πραγματικά διακυβευόταν, αλλά ανάγκασε τον Λευκό Οίκο να αποσύρει τα πιο επικίνδυνα σημεία και να ξαναγράψει τη στρατηγική από την αρχή.

Σε μια στιγμή που όλα έδειχναν να εκτροχιάζονται, ο Ρούμπιο λειτούργησε σαν από μηχανής θεός – και έσωσε την παρτίδα. Η παρουσία του Ρούμπιο στη Γενεύη όχι μόνο φρέναρε τις πιέσεις και τα τελεσίγραφα, αλλά επανέφερε την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον στο τραπέζι – αποδεικνύοντας πόσο κρίσιμος ήταν ο ρόλος του στη διαμόρφωση της αμερικανικής στρατηγικής για την Ουκρανία. Η επιρροή του στο ουκρανικό ζήτημα ήταν πολύ μεγαλύτερη απ’ όσο φαινόταν αρχικά.

Αλλαγή κλίματος

Ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, μια ασυνήθιστη επιλογή για… διπλωμάτη, πέρασε δύο ημέρες την προηγούμενη εβδομάδα μεταφέροντας ένα αυστηρό μήνυμα στην Ουκρανία και στους Ευρωπαίους συμμάχους της: αποδεχθείτε την προτεινόμενη 28 σημείων ειρηνευτική συμφωνία μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών – διαφορετικά η Αμερική θα άφηνε το Κίεβο στη μοίρα του. Όμως, η άφιξη του Ρούμπιο στη Γενεύη την Κυριακή, για να συναντήσει τον Ντρίσκολ και να συνεχίσει τις συνομιλίες με ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους, άλλαξε το κλίμα. Η ομάδα της κυβέρνησης Τραμπ απομακρύνθηκε από την αυστηρή προθεσμία της Πέμπτης και, κατά την άποψη των Ευρωπαίων και των Ουκρανών, άρχισε πλέον να λαμβάνει περισσότερο υπόψη τις δικές τους θέσεις.

Αυτό αναφέρουν τέσσερα πρόσωπα με γνώση των συνομιλιών, όλα υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαίσθητης φύσης της διπλωματίας, σύμφωνα με το Politico. «Πιστεύουμε ότι η εμπλοκή του Μάρκο Ρούμπιο στη συνέχιση των συνομιλιών είναι σημαντική», ανέφερε ένας πέμπτος αξιωματούχος χώρας του ΝΑΤΟ. Όπως είπε, η επίδραση του Ρούμπιο φάνηκε στον ρυθμό των διαπραγματεύσεων: «Επιβραδύνθηκαν – και αυτό είναι καλό».

Η χαοτική εβδομάδα της αμερικανικής διπλωματίας αποκάλυψε δύο αλήθειες για τον ρόλο του Ρούμπιο: πρώτον, ξένοι συνομιλητές και μέλη του Κογκρέσου τον βλέπουν ως τον άνθρωπο που «μαζεύει τα ασυμμάζευτα» στον φάκελο Ρωσίας – Ουκρανίας, επαναφέροντας την τάξη και ευθυγραμμίζοντας την Ουάσιγκτον με τους συμμάχους της – όχι με τη Μόσχα. Δεύτερον, η προτίμηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να παρακάμπτει τον κλασικό μηχανισμό συντονισμού πολιτικής μεταξύ υπουργείων έχει δημιουργήσει μια χαώδη εξωτερική πολιτική, με υψηλόβαθμους αξιωματούχους να ενεργούν ο καθένας μόνος του.

Από τον Βανς στον Ρούμπιο

Ο διπλός ρόλος του Ρούμπιο δεν του επέτρεψε – είτε από επιλογή είτε από λάθος – να παίξει τον τυπικό ρόλο του συμβούλου εθνικής ασφάλειας που συντονίζει τα σχέδια πριν αυτά εφαρμοστούν. Ωστόσο, στη Γενεύη φαίνεται πως βρήκε τρόπο να φέρει τελικά τους άλλους αξιωματούχους στο ίδιο πλαίσιο. Ενοποίησε τις αποκλίνουσες θέσεις της κυβέρνησης – που είχαν γίνει δημόσιες λίγες ημέρες ή ακόμη και ώρες νωρίτερα – και προώθησε μεγαλύτερη συνεργασία.

Ενώ το σχέδιο ειρήνης φέρει χαρακτηριστικά του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς, ο Ρούμπιο είναι αυτός που πέρασε το Σαββατοκύριακο στη Γενεύη αναλαμβάνοντας τα ηνία για να το τελειοποιήσει με τους Ουκρανούς και τους Ευρωπαίους. Ωστόσο, ο Ρούμπιο δεν ήταν μόνος στη Γενεύη: μαζί του βρίσκονταν ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Άντι Μπέικερ (στενός συνεργάτης του Βανς), ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, οι οποίοι, όπως σχολίασε Ευρωπαίος αξιωματούχος, «δείχνουν έναν ορισμένο βαθμό… ανεξαρτησίας, για να το θέσουμε ήπια».

Ακόμη κι αν ο Ρούμπιο ανέλαβε τον ηγετικό ρόλο, εκείνοι συνέχισαν να υποστηρίζουν θέσεις που Ουκρανοί και Ευρωπαίοι θεωρούν εκτός γραμμής σε σχέση με την προσέγγισή του. «Κανείς δεν ξέρει αν τώρα κινούνται όλοι συντονισμένα με τον Ρούμπιο», είπε ο αξιωματούχος. «Τα πράγματα πήγαν προς τη σωστή κατεύθυνση στη Γενεύη. Ακόμη είναι σε εξέλιξη, αλλά δείχνουν πολύ καλύτερα τώρα», δήλωσε άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ο Ρούμπιο είναι επαγγελματίας και γνωρίζει το αντικείμενο. Αλλά δουλεύει για έναν πρόεδρο που αποφασίζει στο τέλος».

Ευελιξία

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Άννα Κέλι είπε ότι οι εκπρόσωποι του Τραμπ ενεργούν σύμφωνα με τις οδηγίες του: «Κατόπιν εντολής του προέδρου Τραμπ, ολόκληρη η ομάδα εθνικής ασφάλειας εργάζεται συντονισμένα προς έναν κοινό στόχο – να τερματίσει έναν πόλεμο που έχει κοστίσει εκατομμύρια ζωές και να αποτρέψει περαιτέρω απώλειες μέσα από μια ανθεκτική και εφαρμόσιμη ειρήνη», δήλωσε. Επισήμως, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει. Ωστόσο, ένας αξιωματούχος του τόνισε ότι «η ομάδα του προέδρου εργάζεται συντονισμένα επί δέκα μήνες» για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας.

Τη Δευτέρα, ο Βανς απέρριψε τις δηλώσεις του γερουσιαστή Μιτς Μακόνελ ότι «ο Πούτιν παίζει τον Τραμπ στα δάχτυλα», χαρακτηρίζοντάς τες «γελοία επίθεση στην ομάδα του προέδρου, που εργάστηκε ακατάπαυστα για να καθαρίσει το χάος» στην Ουκρανία. Ωστόσο, όλοι παραδέχονται ότι η συμμετοχή του Ρούμπιο επέφερε πολύ μεγαλύτερη αμερικανική ευελιξία, σύμφωνα με τέσσερα πρόσωπα που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Ο ίδιος είπε σε δημοσιογράφους την Κυριακή ότι στόχος είναι απλώς να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες «το συντομότερο δυνατό», όχι απαραίτητα μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών.

Οι ΗΠΑ επίσης δεν είναι πλέον τόσο δεσμευμένες στο αρχικό 28 σημείων σχέδιο που είχε ανησυχήσει τους συμμάχους. Αν και η κυβέρνηση είχε επιμείνει ότι ήταν ένα «σημείο εκκίνησης» και ο Τραμπ είπε το Σάββατο ότι «δεν είναι η τελική του προσφορά», όσοι γνωρίζουν τις συζητήσεις θεωρούν ότι αρχικά δεν υπήρχε πραγματική διάθεση για εναλλακτικές. Την Κυριακή, ο Ρούμπιο το χαρακτήρισε «ένα ζωντανό, εξελισσόμενο έγγραφο». Πλέον, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν συντάξει ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, χωρίς εδαφικές παραχωρήσεις, το οποίο θα συζητηθεί από τους δύο προέδρους, σύμφωνα με έναν ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο και ένα έκτο πρόσωπο με γνώση των συνομιλιών.

Η προέλευση του «σκληρού» σχεδίου

Εν τω μεταξύ, παραμένει σύγχυση σχετικά με την αρχική προέλευση του σχεδίου των 28 σημείων. Αν και αμερικανοί αξιωματούχοι αρχικά έλεγαν ότι ήταν αμερικανικό σχέδιο με ρωσική συμβολή, ο γερουσιαστής Μάικ Ράουντς δήλωσε το Σάββατο ότι ο Ρούμπιο του είπε – και σε άλλους νομοθέτες – πως το σχέδιο προήλθε αρχικά από τους Ρώσους. Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ωστόσο, είπε ότι ο Ρούμπιο διέψευσε ότι ήταν κατάλογος ρωσικών επιθυμιών.

Οι νομοθέτες δεν άλλαξαν την περιγραφή της συνομιλίας, όμως λίγες ώρες αργότερα ο Ρούμπιο δήλωσε πως «η ειρηνευτική πρόταση προήλθε από τις ΗΠΑ». Κάποιοι νομοθέτες εξακολουθούν να εκφράζουν ανησυχίες για τον ρόλο του Ρώσου απεσταλμένου και επικεφαλής του ρωσικού επενδυτικού ταμείου Κιρίλ Ντμιτρίεφ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Γουίτκοφ στο Μαϊάμι τον περασμένο μήνα.

Τα επόμενα 24ωρα είναι καθοριστικά. Αναμένεται συνάντηση Ζελένσκι–Τραμπ, όπου θα συζητηθούν τα «ευαίσθητα σημεία» που δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: Ποιος θα πείσει τον Τραμπ; Ο Μάρκο Ρούμπιο ή ο στενός κύκλος του αμερικανού προέδρου;

Διαβάστε επίσης:

Αυστραλία: Η ακροδεξιά γερουσιαστής Χάνσον αποβλήθηκε από τη Γερουσία μετά την εμφάνισή της με τη μπούρκα

Το πολυτιμότερο ευρωπαϊκό νόμισμα: Xρυσό κέρμα του 1609 πουλήθηκε πάνω από 3 εκατ. ευρώ

ΗΠΑ, Ουκρανία και Ρωσία σε σκληρό παζάρι για το νέο σχέδιο ειρήνης – Συνεχείς νυχτερινές επιδρομές σε Κίεβο, Χάρκοβο και Κράσνονταρ