Πάνω σε αυτόν, το επόμενο διάστημα αναμένεται να παιχτούν σκληρά παιχνίδια εξουσίας και επιρροής, τα οποία προϊδεάζουν για νέα ένταση της αστάθειας. Η Ελλάδα ομολογουμένως δεν είχε την πολυτέλεια να είναι η ίδια ασταθής, καθώς μάλιστα εντείνεται το ενεργειακό παιχνίδι, το οποίο στην «ούγια» του ενδέχεται να κρύβει την απειλή μιας κρίσης στην Κύπρο ή στο Αιγαίο.

 

Υπ’ αυτήν την έννοια, πράγματι το κλείσιμο της αξιολόγησης και η βεβαιότητα ότι η πολυτραυματίας χώρα θα παραμείνει στον αναπνευστήρα είναι μια καλή είδηση. Είναι όμως η μόνη καλή, καθώς το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, όπως αναμενόταν,  φέρνει  μια ακόμη τεράστια επιβάρυνση σε μια κοινωνία ήδη καθημαγμένη από την κρίση και τα μνημόνια.

 

Στη δίνη του 2018

Το αγαθό της πολιτικής σταθερότητας πάντως δεν είναι… αιώνιο. Σε κάτι λιγότερο ή περισσότερο από έναν χρόνο η Ελλάδα θα βρεθεί σε μια νέα διαπραγματευτική δίνη, πολύ πιο κρίσιμη από την τρέχουσα, αφού από την έκβαση εκείνου του παζαριού θα κριθεί η τύχη της και το αν θα προκύψει ένα τέταρτο  μνημόνιο, όπως αυτά που γνωρίζαμε, ή θα πάμε σε ένα πιο… λάιτ και εκσυγχρονισμένο, μέσω, π.χ., μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής, όπως ήδη πολλοί εκτιμούν και όπως οι δανειστές σχεδίαζαν ήδη από την εποχή Σαμαρά.

 

Επίσης θα κριθεί και το ποια κυβέρνηση θα χειριστεί αυτήν τη μεγάλη διαπραγμάτευση, καθώς εκτιμάται ότι λίγο πριν από τη λήξη του τρίτου μνημονίου είναι ίσως η πιο βολική στιγμή ώστε ο Αλέξης Τσίπρας να διαμορφώσει ένα εκλογικό δίλημμα.

 

Η άποψη αυτή στηρίζεται μάλλον επαρκώς από την εκτίμηση ότι πολύ δύσκολα η νυν κυβέρνηση θα θελήσει να είναι αυτή που θα εφαρμόσει την περικοπή συντάξεων από 1.1.2019, η οποία, ανάλογα με την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τις δημοσιονομικές επιδόσεις και τα… κέφια των δανειστών, ενδέχεται να συνοδευτεί και από πρόωρη (αντί για την 1.1.20200) εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου ορίου.

 

Μέχρι στιγμής, ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης και παράγοντες της Ν.Δ. μιλούν -με την άνεση της μεγάλης χρονικής απόστασης από την κατάθεση του προϋπολογισμού του 2019 – για πιθανότητα επαναδιαπραγμάτευσης των βαρύτατων μέτρων που μόλις (προ) συμφωνήθηκαν, ωστόσο αυτή η ρητορική μάλλον εξυπηρετεί την πολιτική και επικοινωνιακή διαχείριση των δύο μεγάλων κομμάτων παρά θα αποτελέσει ένα πραγματικό διακύβευ-μα όταν έλθει η μαύρη ώρα της εφαρμογής των μέτρων.

 

Αντιθέτως, η πικρή πείρα από τις διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν από τις αρχές του 2014 (κυβέρνηση Σαμαρά και πέμπτη αξιολόγηση του δεύτερου μνημονίου) μέχρι σήμερα υποδεικνύει ότι, αν η στάση Γερμανίας και ΔΝΤ ήταν αυτή που είδαμε, π.χ., τους τελευταίους μήνες, με επιτευχθέν πλεόνασμα πάνω από το 3% του ΑΕΠ (3,8% εκτιμά το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους), τότε είναι αμφίβολο αν κάποιοι άλλοι αριθμοί και δεδομένα θα μπορούσαν να φρενάρουν τυχόν νέες απαιτήσεις των δανειστών.

 

Κατά πού πέφτουν οι… αγορές

Ο δόκτωρ Σόιμπλε και άλλοι Ευρωπαίοι παράγοντες ήδη λένε ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ένα τέταρτο μνημόνιο, αφού, αν εφαρμόσει ολόκληρο το «μεταρρυθμιστικό» πακέτο, θα μπορεί να βγει με καλή προοπτική στις αγορές. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι επιπλέον θα ζητηθεί έως τον Αύγουστο του 2018, οπότε λήγει το τρίτο μνημόνιο, ώστε να… ολοκληρωθούν οι μνημονιακές «μεταρρυθμίσεις».

Ιδιαίτερα αν το ΔΝΤ, στην εαρινή σύνοδό του στις 21-23 Απριλίου, αποφασίσει ότι εγκαταλείπει τον ρόλο του «συμβούλου» και επανέρχεται ως… πλήρες μέλος του κουαρτέτου, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι – με καρότο τις όποιες μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις επί του χρέους και την έξοδο στις αγορές – το «μεταρρυθμιστικό» πακέτο θα διογκωθεί περαιτέρω.

 

Σε κάθε περίπτωση, βέβαιο είναι ότι τα εκλογικά σενάρια μετατοπίζονται χρονικά κατά ένα έτος τουλάχιστον και ότι όλο αυτό το διάστημα το πολιτικό μας ψυχόδραμα θα εμπλουτιστεί με πολλά στοιχεία εσωτερικής διαχείρισης – εξ ου και η εκκίνηση Εξεταστικών Επιτροπών για την Υγεία και τα εξοπλιστικά από την πλευρά της κυβέρνησης και η φιλοδοξία της Ν.Δ. να επιδείξει ένα πιο ελκυστικό «κοινωνικό» πρόσωπο. Το πιο σοβαρό ερώτημα πάντως είναι αν, με δεδομένο ότι  κερδίζει  πολιτικό χρόνο, η κυβέρνηση θα καταφέρει να τον εκμεταλλευθεί ώστε να δώσει κάποια ώθηση στην οικονομία, η οποία βάλτωσε επικίνδυνα λόγω της πολύμηνης διαπραγμάτευσης.

Το περιβάλλον θα παραμείνει δύσκολο, αφού η όποια εσωτερική συνεννόηση είναι, στις τρέχουσες πολιτικές συνθήκες, πρακτικά αδύνατη.

Τουλάχιστον ας γίνουν κάποια βήματα να ξεκολλήσει το κάρο από τη λάσπη.

Καλό Πάσχα…