Πόσοι πρόσφυγες και μετανάστες μπορούν να απορροφηθούν από την Ευρώπη; Πόσους μπορεί να απορροφήσει μια χώρα σαν την Ελλάδα; Οι απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα, αν και αφορούν σε ανθρώπους βίαια ξεριζωμένους από πολιτικές επιλογές και πρακτικές των πλούσιων δυτικών χωρών, αποτυπώνουν περισσότερο κάποιους πολιτικούς υπολογισμούς και υποκρύπτουν ένα παζάρι μεταξύ των Ευρωπαίων για την κατανομή του πολιτικού και οικονομικού κόστους.

Με πιο απλά λόγια, όπως διαφαίνεται από τις εντάσεις στο γερμανικό πολιτικό σκηνικό, οι οποίες μάλιστα πολλαπλασιάζονται από τη ραγδαία αύξηση των (δημοσκοπικών) ποσοστών των ακροδεξιών, ακόμη και στην πλούσια και «διψασμένη» για εργατικό δυναμικό Γερμανία το πολιτικό κόστος της απορρόφησης των μεταναστών δεν φαίνεται να είναι αποδεκτό από το σύστημα.

Βέβαια, ο γερμανικό πλούτος και η πολιτική ισχύς που τον συνοδεύει μπορεί σχετικά εύκολα να αναζητήσει, να «πληρώσει» ή να επιβάλλει συμφωνίες οι οποίες θα επιμερίζουν τον υπάρχοντα πληθυσμό μεταναστών και προσφύγων μεταξύ των χωρών της Ευρώπης κατά τρόπο που εξυπηρετεί τη Γερμανία.

 

Όμως, από τη στιγμή που μια σειρά από χώρες (Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστρία, Τσεχία κ.λπ.) έχουν από την αρχή της προσφυγικής κρίσης ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να δεχτούν ούτε έναν πρόσφυγα και κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν εμφανίζονται διατεθειμένες να συμβάλουν στην αποφόρτιση του βάρους που επωμίζεται η Γερμανία, η γερμανική ηγεσία έχει στρέψει την προσοχή της στις βασικές πύλες εισόδου των μεταναστών και των προσφύγων στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Η γερμανική λογική είναι απλή: όσοι από τους μετανάστες / πρόσφυγες πλεονάζουν στη Γερμανία θα πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες (δηλαδή την Ελλάδα και την Ιταλία) απ’ όπου μπήκαν στην Ευρώπη. Για τη διαχείριση αυτού του σχεδίου οι Γερμανοί προτείνουν οικονομική συνδρομή της Ε.Ε. αλλά και σε διμερές επίπεδο.

 

Τι ακριβώς σημαίνουν οι γερμανικές προτάσεις, οι οποίες, θα πρέπει να σημειώσουμε, ήδη αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την ελληνική κυβέρνηση, μπορούμε να το αντιληφθούμε τη βοήθεια των αριθμών. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, περισσότεροι από 1.065.000 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν από θαλάσσης στην Ελλάδα το διάστημα από το 2015 έως και τα τέλη Μαρτίου του 2018. Σήμερα, στη χώρα ζουν περίπου 60.000, με αυτούς που βρίσκονται «εγκλωβισμένοι» στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου να ξεπερνούν τους 14.700.

Από αυτό το ένα εκατομμύριο των ξεριζωμένων ανθρώπων, η συντριπτική του πλειοψηφία κατέληξε στη Γερμανία. Δεν γνωρίζουμε πόσους από αυτούς έχει ήδη απορροφήσει η γερμανική οικονομία, ωστόσο, αν προσθέσουμε και όλους όσοι έχουν καταλήξει στη Γερμανία μπαίνοντας στην Ευρώπη από την Ιταλία, μπορούμε να έχουμε μια εικόνα του προβλήματος που αντιμετωπίζει το γερμανικό πολιτικό σύστημα και την επείγουσα ανάγκη του να πετύχει συμφωνίες επιστροφής των μεταναστών / προσφύγων στις χώρες απ’ όπου μπήκαν στην Ευρώπη.

 

Σύμφωνα με πληροφορίες της Deutsche Welle, τεχνικά κλιμάκια του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών βρίσκονται ήδη στην Αθήνα για συνομιλίες με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προκειμένου να επιτευχθεί μια συμφωνία.

Η συμφωνία που προτείνουν οι Γερμανοί έχει ήδη παρουσιαστεί στο Βερολίνο ως «σχέδιο μετανάστευσης» από τον χριστιανοκοινωνιστή υπουργό Εσωτερικών Χόρστ Ζεεχόφερ,

Σύμφωνα με τη Deutsche Welle, τα 63 άρθρα του σχεδίου αναφέρονται σε μια δέσμη εθνικών μέτρων και σε μέτρα τα οποία θα πρέπει να συμφωνηθούν με τους ευρωπαίους εταίρους. Σκοπός του σχεδίου είναι ο περιορισμός της παράτυπης μετανάστευσης και η καλύτερη διαχείριση του προσφυγικού.

Αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία του εγχειρήματος, είναι η επίτευξη συμφωνιών με κράτη – μέλη της Ε.Ε. από τα οποία έρχονται πρόσφυγες στη Γερμανία, οι οποίοι έχουν αιτηθεί άσυλο σε αυτές τις χώρες. Βάσει του Κανονισμού του Δουβλίνου, η Γερμανία έχει το δικαίωμα να επαναπροωθεί τους πρόσφυγες. Ο Κανονισμός δεν λειτουργεί πλέον, και για αυτό ο κ. Ζεεχόφερ επιδιώκει τώρα να πετύχει την επαναπροώθηση με διμερείς συμφωνίες – προπαντός με την Ιταλία και την Ελλάδα απ’ όπου έρχονται οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο.

 

Το επίμαχο σημείο των συνομιλιών με την ελληνική κυβέρνηση αφορά το άρθρο 21 του σχεδίου: «Απαίτηση για συνεπή εφαρμογή του Κανονισμού του Δουβλίνου από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και εντατικοποίηση των συνομιλιών με στόχο την αύξηση του αριθμού επαναπροωθήσεων στα αρμόδια κράτη – μέλη. Σε διαφορετική περίπτωση θα ληφθούν εθνικά μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας στις επαναπροωθήσεις με βάση το Δουβλίνο, ειδικά στην περίπτωση παράνομης επιστροφής στη Γερμανία».

 

Ερμηνεύοντας το δεύτερο σκέλος του εν λόγω άρθρου («θα ληφθούν εθνικά μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας στις επαναπροωθήσεις») αντιλαμβάνεται κανείς τις γερμανικές προθέσεις για άσκηση ασφυκτικής πίεσης στην Ελλάδα (και την Ιταλία)

Το άρθρο 22 του σχεδίου αναφέρεται στην παροχή στήριξης στα hotspot σε Ελλάδα και Ιταλία με προσωπικό των κρατών – μελών της Ε.Ε. όπως και στη «διεύρυνση» του σχεδίου για «hotspot / ελεγχόμενες δομές», στο πνεύμα των συμπερασμάτων της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28 Ιουνίου 2018.

 

Στο δε άρθρο 23 ανακοινώνεται γερμανική πρωτοβουλία για την επεξεργασία ενός «τυποποιημένου μοντέλου» hotspot / ελεγχόμενων δομών που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί «σε περίπτωση ανάγκης σε άλλες περιοχές», δηλαδή εκτός Ευρώπης.

Το άρθρο 24 εισηγείται τη «βελτίωση των συνθηκών στέγασης» στα ελληνικά νησιά και την «παρεμπόδιση μεταφορών στην ηπειρωτική χώρα» με την «ενεργοποίηση βοηθειών της Ε.Ε.».

 

Είναι, απ’ όλα αυτά, φανερό ότι η προσπάθεια επιμερισμού του πολιτικού κόστους που συνεπάγεται η διαχείριση της προσφυγικής / μεταναστευτικής κρίσης αποσκοπεί στη μεταφορά του βάρους από τον πλούσιο βορά (Γερμανία) στον φτωχό πλην… τίμιο νότο, δηλαδή την Ελλάδα. Ως εκ τούτου έχει ενδιαφέρον να πληροφορηθούμε κάποια στιγμή τι είδους ανταλλάγματα συζητά η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να δεχτεί τη μετατροπή των ελληνικών νησιών σε «κρατητήρια» ξεριζωμένων ανθρώπων.