Η απομάκρυνση εμπόρων ναρκωτικών από το Πεδίον του Άρεως απλώς μετατόπισε τα «στέκια»

Τους συναντά κάποιος καθημερινά στα κεντρικότερα σημεία της πρωτεύουσας. Με το ζόρι στέκονται ακόμη όρθιοι να αναζητούν απεγνωσμένα μια στιγμή «ανακούφισης» από τον ανυπόφορο πόνο της στέρησης. Κι ας γνωρίζουν ότι αυτή η προσωρινή υποτιθέμενη «λύτρωση» στην πραγματικότητα είναι ένα ακόμα σκαλί προς την άβυσσο. Ακόμη και ο θάνατος, που για τους «παραιτημένους» της ζωής μοιάζει ως η μόνη διέξοδος, έρχεται βασανιστικά αργά και καθόλου ανώδυνα.

Τον περασμένο Απρίλιο ο δημοσιογράφος Δημήτρης Καλαντζής, κάτοικος και μέλος της Πρωτοβουλίας Κατοίκων του Πεδίου του Άρεως, με τη δημοσίευση μια ανοικτής επιστολής με τίτλο «Τριάντα ημέρες στην πιάτσα ναρκωτικών στο Πεδίον του Άρεως», προσπάθησε να αναδείξει το οξύ πρόβλημα της γειτονιάς του και των κατοίκων, που έβλεπαν το εγκαταλελειμμένο από την πολιτεία πάρκο να έχει μετατραπεί σε άντρο των εμπόρων ναρκωτικών και «καταφύγιο» των χρηστών. Βασικός λόγος της εικόνας υποβάθμισης ήταν η σχεδόν παντελής έλλειψη αστυνόμευσης και η αδιαφορία της πολιτείας.

Η μεγάλη δημοσιότητα της οποίας έτυχε η επιστολή προκάλεσε την αντίδραση των αρμόδιων αρχών. Σε σύντομο χρονικό διάστημα εκπονήθηκε ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο της αστυνομίας για τον εντοπισμό και τη σύλληψη διακινητών – δυστυχώς και των χρηστών – και την ενίσχυση της αστυνόμευσης σε 24ωρη βάση.

Όμως, στην πραγματικότητα το μόνο που συνέβη ήταν η μετατόπιση της πιάτσας των ναρκωτικών λίγα τετράγωνα παρακάτω… Περιμετρικά του κτηρίου της ΑΣΟΕΕ στην Πατησίων.

● Οδός Αντωνιάδου, δίπλα στην ΑΣΟΕΕ.

● Χαλκοκονδύλη και Καματερού.

● Περιοχή περιμετρικά της Βαρβάκειου Αγοράς.

● Πλατεία Θεάτρου.

Αυτές είναι οι νέες πιάτσες του αργού θανάτου. Θεωρούνται ευμετάβλητες και επηρεάζονται από τις – κατά περιόδους – παρεμβάσεις της αστυνομίας και τις αντιδράσεις κατοίκων και καταστηματαρχών. Η διασπορά των εμπόρων ναρκωτικών γίνεται με γνώμονα τη δράση των διακινητών και τη σταθερότητα της «πελατείας»…

Είναι πολλά τα λεφτά

Όσον αφορά τις τιμές των παράνομων ναρκωτικών που διακινούνται στις πιάτσες, αυτές, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Συντονιστικού Οργάνου Δίωξης Ναρκωτικών της Ελληνικής Αστυνομίας για το 2017, διαμορφώνονται ως εξής:

● Κοκαΐνη: Από 50 έως 120 ευρώ το γραμμάριο. Από 30.000 έως 50.000 ευρώ το κιλό.

● Κάνναβη: Από 15 έως 35 ευρώ το γραμμάριο.

● Κατεργασμένη κάνναβη: Από 5.000 έως 10.000 ευρώ το κιλό.

● Ακατέργαστη κάνναβη ευρωπαϊκή: Από 3.000 έως 8.000 ευρώ το κιλό.

● Ακατέργαστη κάνναβη ελληνική: Από 1.500 έως 3.000 ευρώ το κιλό.

● Ακατέργαστη κάνναβη αλβανική: Από 1.000 έως 2.000 ευρώ το κιλό.

● Καφέ ηρωίνη: Από 12 έως 25 ευρώ το γραμμάριο. Από 12.000 έως 24.000 ευρώ το κιλό.

● Λευκή ηρωίνη: Από 20 έως 30 ευρώ το γραμμάριο. Από 15.000 έως 25.000 ευρώ το κιλό.

● Όπιο: Από 3 έως 10 ευρώ το γραμμάριο. Από 3.000 έως 6.000 ευρώ το κιλό.

Ανεπαρκής πρόληψη

Στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον ακριβή αριθμό των τοξικομανών στην Ελλάδα δεν υπάρχουν. Οι εκτιμήσεις των ειδικών επιτροπών και των υπευθύνων σε κέντρα απεξάρτησης και αντίστοιχες δομές υπολογίζουν τους χρήστες τοξικών ουσιών μεταξύ 50.000 και 70.000. Σύμφωνα δε με έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ασθενών Ήπατος «Οδυσσέας», απογοητευτική είναι η εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα στην προστασία των χρηστών «υψηλού κινδύνου», που υπολογίζονται σε περισσότερους από 17.000, εκ των οποίων οι μισοί εντοπίζονται στην Αττική.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, οι υπηρεσίες πρόληψης κρίνονται ανεπαρκείς και η κατάσταση φτάνει στα όρια του τραγικού σε ό,τι αφορά τους κοινωνικοοικονομικούς δείκτες, οι οποίοι επιδεινώνονται διαρκώς.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 54% των χρηστών είναι ηρωινομανείς, ενώ το πιο κοινό ναρκωτικό στις ηλικίες μεταξύ 18 και 65 χρόνων θεωρείται η ινδική κάνναβη.

Μεγάλη απειλή για την υγεία και γενικότερα ζωή των χρηστών ναρκωτικών αποτελούν τα συνθετικά ναρκωτικά, όπως οι αμφεταμίνες και τελευταία η θανατηφόρα χημική ουσία που παρασκευάζεται κυρίως από… υγρά μπαταρίας, το σίσα.

Αντιμετώπιση χρηστών

Την έκταση της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών στο κέντρο της Αθήνας και την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων αντιμετώπισης του φαινομένου και των συνεπειών του για την υγεία και την ασφάλεια των χρηστών, αλλά και των κατοίκων της πρωτεύουσας, καταδεικνύουν τα νεότερα στοιχεία από το πρόγραμμα «Αριστοτέλης HCV/HIV» το 2018, που απευθύνεται σε χρήστες ναρκωτικών.

Το πρόγραμμα υλοποιείται από την Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Έρευνας AIDS και Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και τον Σύλλογο Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας».

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το 79% των 1.000 ωφελουμένων του προγράμματος έχει εκτεθεί στον ιό της ηπατίτιδας C και το 17% ζει με τον ιό HIV.

Η συντριπτική πλειονότητα του δείγματος (82%) αναφέρει ότι έχει κάνει ενδοφλέβια χρήση ψυχοδραστικών ουσιών τον τελευταίο μήνα και το 33% από αυτούς δηλώνει ότι η ενδοφλέβια χρήση γινόταν σε καθημερινή βάση τον τελευταίο χρόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 26% αναφέρει κοινή χρήση σύριγγας τους τελευταίους 12 μήνες, μια πρακτική που αποτελεί βασικό τρόπο μετάδοσης της ηπατίτιδας C και του HIV.

Ένα ποσοστό της τάξης του 22% είναι ενταγμένο σε πρόγραμμα υποκατάστασης, ενώ μόνο το 43% αναφέρει ότι έχει λάβει δωρεάν σύριγγες τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα. Ως προς τις κοινωνικές παραμέτρους της χρήσης, το 29% των ωφελουμένων είναι άστεγοι, το 72% δεν έχει ασφαλιστική κάλυψη, το 92% δεν εργάζεται και το 26% δεν διαθέτει ταυτότητα ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο.

Από τα δεδομένα προκύπτει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι οι υπηρεσίες πρόληψης και μείωσης βλάβης παραμένουν ανεπαρκείς, ενώ οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες διαβίωσης των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών επιδεινώνονται διαρκώς.

Αντίθετα με τις κατασταλτικές πολιτικές που εφαρμόζονται τις τελευταίες δεκαετίες με πενιχρά αποτελέσματα, οι παρεμβάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τον χρήστη ως ισότιμο πολίτη και τη χρήση ως ασθένεια και να επικεντρωθούν στη μείωση της βλάβης με τη λειτουργία των χώρων ιατρικώς επιτηρούμενης χρήσης, στη διανομή υγειονομικού υλικού (σύριγγες-προφυλακτικά) και στη δόμηση ενός συστήματος ολιστικής ιατρικής φροντίδας, πρόληψης, θεραπείας και υποστήριξης.