Τα εκλογικά διλήμματα πέφτουν στα κεφάλια των Ελλήνων πολιτών σαν καλοκαιρινό χαλάζι. Διότι μπορεί το πολιτικό – και ακόμη περισσότερο το κοινωνικό – κλίμα να είναι σχεδόν απολύτως ήρεμο, αλλά τα κομματικά επιτελεία έχουν πολλούς λόγους να είναι ανήσυχα.

Η γενική ηρεμία σε ό,τι αφορά την κοινωνία σχετίζεται κατά βάση με την εικόνα του αποτελέσματος των ευρωεκλογών και τη βεβαιότητα – που με συντριπτικά ποσοστά αποτυπώνεται στην «παράσταση νίκης» των δημοσκοπήσεων – για τον νικητή των εκλογών. Υπ’ αυτήν την έννοια απουσιάζει η προοπτική του «θρίλερ» ως προς τη γενική εικόνα, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι τα κόμματα δεν έχουν αγωνίες – ακόμη και η Ν.Δ., η οποία δημοσκοπικά εμφανίζεται ως βέβαιη νικήτρια των εκλογών.

Αν προσθέσουμε την καθοριστική σημασία που θα έχει το τελικό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, τις αντοχές που καλούνται να επιδείξουν ΚΙΝΑΛΛ και ΚΚΕ, αλλά και την αβεβαιότητα που επικρατεί στα κόμματα που κινούνται στο όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, τότε η σούμα είναι μάλλον μεγάλη.

Οι φιλοδοξίες της Ν.Δ.
Στη Νέα Δημοκρατία η αυτοδυναμία είναι ο πρώτος και κυριότερος στόχος, ώστε να μην υπάρξει ανάγκη για δημιουργία μιας κυβέρνησης που θα στηρίζεται στο ΚΙΝΑΛΛ, του οποίου η θέση θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη αν κληθεί να συγκυβερνήσει.
Ακόμη πιο φιλόδοξος στόχος είναι μια ευρεία αυτοδυναμία, που θα απομακρύνει τον κίνδυνο μιας εύθραυστης πλειοψηφίας, η οποία θα απειλούσε την κυβερνητική συνοχή και θα υποχρέωνε τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην τήρηση παραλυτικών ισορροπιών και θα έδινε το «δικαίωμα» σε σημαντικούς και ασήμαντους ομαδάρχες να ασκούν ποικίλους εκβιασμούς.

Ένας ακόμη πιο φιλόδοξος στόχος θα ήταν, ενδεχομένως, μια πραγματική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα έδινε στην άτυπη συμμαχία Ν.Δ. και ΚΙΝΑΛΛ το άθροισμα των 200 βουλευτών που απαιτούνται ώστε να ψηφιστεί ένα νέο εκλογικό σύστημα, εφαρμόσιμο από τις αμέσως επόμενες εκλογές. Ο στόχος αυτός όμως φαίνεται άπιαστος και το γεγονός ότι η Ν.Δ. διεκδικεί την αυτοδυναμία της επιτιθέμενη άκομψα στο – διαμαρτυρόμενο – ΚΙΝΑΛΛ καταδεικνύει ότι οι 200 θα μείνουν όνειρο θερινής νυκτός.

Εάν, ωστόσο, η αυτοδυναμία επιτευχθεί, αλλά είναι ισχνή και με τον ΣΥΡΙΖΑ ισχυρό ως αντιπολίτευση, θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε εάν θα χαλιναγωγηθούν οι ρεβανσιστικές διαθέσεις που έχουν αναπτυχθεί σε πολλά από τα στελέχη της, κάποια εκ των οποίων πρωτοκλασάτα – και μιλάμε για ρεβανσισμό που δεν θα αφορά μόνο την υπόθεση της Novartis, αλλά και τις διατυπωμένες εμφυλιοπολεμικές διαθέσεις κάποιων που ονειρεύονται να… σβήσουν από τον πολιτικό χάρτη οτιδήποτε αριστερό.

Μια άλλη σημαντική μετεκλογική παράμετρος είναι η επιλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία έχει αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την ώρα που έσκασε στην επικαιρότητα το όνομα του Κώστα Καραμανλή. Καθώς το όνομά του διακινείται χωρίς να έχει διαρρεύσει ούτε από τον ίδιο ούτε από τον Μητσοτάκη, προφανώς η αυτοδυναμία, εφόσον και ο ίδιος είναι διαθέσιμος, διευκολύνει την εκλογή του.

Τα στοιχήματα του ΣΥΡΙΖΑ
Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι δυσκολότερα, αφού η διαχείριση της διαφαινόμενης ήττας θα είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση ύστερα από ένα εκπληκτικά επιτυχημένο εκλογικό σερί, το οποίο άρχισε με το πρώτο μεγάλο ξεπέταγμα του Μαΐου του 2012 για να τερματιστεί, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα, ύστερα από επτά ολόκληρα χρόνια. Ο πρωτεύων στόχος του Αλέξη Τσίπρα είναι ξεκάθαρος: Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό, για μια σειρά λόγους:
● Για να μπορεί να εκμεταλλευτεί από την πρώτη μέρα τις διαφαινόμενες ως άγριες διαθέσεις της Ν.Δ. σε κομβικά θέματα όπως το ασφαλιστικό.
● Για να ανακτήσει όσο το δυνατόν νωρίτερα το πολιτικό πλεονέκτημα εάν όντως η Ν.Δ. αποφασίσει να γίνει οδοστρωτήρας σε μεγάλα κοινωνικά θέματα όπως η Υγεία. Κάποιοι μάλιστα σημειώνουν ότι ενδέχεται η επέλαση της Ν.Δ. ως κυβέρνησης να αποτελέσει πολιτική… «ευλογία» για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θα αποφύγει την εσωστρέφεια και θα αναλάβει ρόλο υπεράσπισης των λαϊκών τάξεων.
● Για να περιορίσει τις ορέξεις της Ν.Δ. για εξεταστικές επιτροπές, τις οποίες πολλοί ήδη προαναγγέλλουν, αλλά είναι άγνωστο αν και ποιες θα συσταθούν.
● Για να αποφύγει τις εσωκομματικές γκρίνιες, οι οποίες δεν μπορούν μεν να μετατραπούν σε προσωπική αμφισβήτηση του Τσίπρα, αλλά είναι δυνατόν να προκαλέσουν πολύμηνη εσωστρέφεια.
● Για να μπορέσει να δρομολογήσει με άνεση μια συζήτηση εντός του κόμματος για τη μελλοντική του μορφή και ταυτότητα, καθώς στον ΣΥΡΙΖΑ ήδη εκτιμούν ότι η απόπειρα «αναγέννησης» του ΠΑΣΟΚ διά του ΚΙΝΑΛΛ έχει αποτύχει και ότι η πορεία του προς τη συρρίκνωση είναι αναπόφευκτη.
Υπ’ αυτήν την έννοια ο Τσίπρας παίζει πολλά στοιχήματα ταυτοχρόνως στην τελική αποτύπωση της λαϊκής ετυμηγορίας.

Η αγωνία του ΚΙΝΑΛΛ
Στο Κίνημα Αλλαγής τα συναισθήματα είναι μάλλον αντικρουόμενα. Από τη μια η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία αποτέλεσε τον έναν από τους δύο μεγάλους στόχους του, επιτυγχάνεται, αν και επ’ ουδενί λόγω στην έκταση που επιθυμούσαν στη Χαριλάου Τρικούπη. Από την άλλη όμως το εκλογικό αποτέλεσμα της (υποτίθεται «χαλαρής») ευρωκάλπης έβαλε τέλος στα όνειρα για διψήφιο ποσοστό, άρα, παρά τη μερική επιστροφή ψηφοφόρων από τον ΣΥΡΙΖΑ, η κατάσταση την επόμενη μέρα δεν αναμένεται ευοίωνη.

Στο ΚΙΝΑΛΛ είναι ξεκάθαρο ότι η αυτοδυναμία της Ν.Δ. αποτελεί το ευκταίο σενάριο, καθώς αυτό:
● Το απαλλάσσει από την πίεση για συμμετοχή του σε μια συγκυβέρνηση πιθανότατα καταστροφική για τη συνοχή του.
● Του δίνει την ευχέρεια να κινηθεί κατά τρόπο θεσμικό, να στηρίζει ή να απορρίπτει κατά περίπτωση νομοθετήματα και να υπηρετεί ένα προφίλ «υπεύθυνης δύναμης».
● Αποτρέπει την πιθανότητα ενός ΣΥΡΙΖΑ που θα μονοπωλεί την αντιπολίτευση και θα πυροβολεί ένα κυβερνητικό ΚΙΝΑΛΛ μέχρι εξοντώσεως.
● Του προσφέρει τη δυνατότητα να εξετάσει τα εσωτερικά – οργανωτικά του ζητήματα και τη στρατηγική συμμαχιών με μικρότερη πολιτική πίεση.
Αντιθέτως η μη αυτοδυναμία θέτει πολύ σοβαρό ζήτημα στο ΚΙΝΑΛΛ, το οποίο θα βρεθεί μεταξύ σφύρας και άκμονος καθώς θα πρέπει να συνυπολογίσει το εκλογικό του ποσοστό, την προοπτική του, αλλά και τη δυνατότητά του να αντέξει το ενδεχόμενο πρόκλησης εκλογών. Κοινώς, μπελάδες.

Η επιδίωξη του ΚΚΕ
Η στασιμότητα είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος στον Περισσό, όπου στις ευρωεκλογές δεν είδαν να εισπράττουν κάτι από τη σοβαρή υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, παρότι ομολογουμένως το ΚΚΕ εμφανίστηκε περισσότερο «ανοιχτό» σε προσωπικότητες της Αριστεράς απ’ όσο συνήθως. 
Όπως έχει ήδη σημειώσει ο Δημήτρης Κουτσούμπας, αυτού του είδους τα ανοίγματα ενδέχεται να αποδώσουν σε δεύτερο χρόνο. Το ερώτημα επομένως είναι αν το Κομμουνιστικό Κόμμα θα καταφέρει να εμφανίσει άνοδο, η οποία θα του επιτρέψει να διαδραματίσει ισχυρότερο αντιπολιτευτικό ρόλο σε επίπεδο συνδικαλισμού και κοινωνίας, όπου παραδοσιακά ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος.

Με την ψυχή στο στόμα
Από εκεί και πέρα υπάρχουν τρία κόμματα τα οποία δημοσκοπικά εμφανίζονται στην περιοχή του 3% έως 4%, αλλά δεν είναι βέβαιο αν θα καταφέρουν να περάσουν το κατώφλι που οδηγεί στη Βουλή.
1. Η ήδη κοινοβουλευτική Χρυσή Αυγή βιώνει σαν εφιάλτη τόσο την εμφάνιση του κόμματος Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, το οποίο στις ευρωεκλογές κατάφερε να ξεπεράσει το 4% αποσπώντας μέρος των ψηφοφόρων της Χ.Α. του 2015. Ένας ακόμη εφιάλτης είναι οι απολογίες των κατηγορουμένων στελεχών της στη δίκη, οι οποίες λειτουργούν… τουλάχιστον αποσυσπειρωτικά, καθώς αποκαλύπτουν σε δημόσια θέα το ποιόν της νεοναζιστικής οργάνωσης.
● Το πρώτο ενδεχόμενο είναι οι διαρροές της προς την Ελληνική Λύση να συνεχιστούν και να ενταθούν.
● Το δεύτερο αφορά την πιθανότητα να υπάρξουν διαρροές και προς άλλους πολιτικούς χώρους.
● Το τρίτο ενδεχόμενο είναι η Χ.Α. να έχει δημιουργήσει έναν σκληρό εκλογικό πυρήνα ικανό να τη βάλει ακόμη μια φορά στη Βουλή.
Οψόμεθα.
2. Από την πλευρά της η Ελληνική Λύση αποτελεί ένα ακόμη ερώτημα, καθώς το επιτυχημένο αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι θα έχει συνέχεια. Ο πρώτος στόχος του Βελόπουλου είναι να αντέξει στην πίεση της Ν.Δ., η οποία βλέπει στην κατεύθυνση αυτή μια ενδεχόμενη δεξαμενή ψήφων και διεκδικεί δυναμικά την αποσυσπείρωσή της. Ο δεύτερος στόχος του είναι να αντλήσει ακόμη περισσότερους ψηφοφόρους από τη Χρυσή Αυγή, ώστε να αντισταθμίσει τυχόν απώλειες προς τη Ν.Δ.
Μετά τις ευρωεκλογές είχαμε επισημάνει το ενδεχόμενο η Ελληνική Λύση να μην αποτελέσει μια μόνιμη επιλογή, αλλά να λειτουργήσει ως ιμάντας μεταφοράς ψηφοφόρων από τη Χρυσή Αυγή προς τη Ν.Δ. Αυτή η τάση επισημαίνεται ως υπαρκτή από πολλούς αναλυτές των προεκλογικών δημοσκοπήσεων, επομένως μόνο στην κάλπη θα απαντηθεί το ερώτημα αν το κόμμα του Βελόπουλου ήταν μια «χαλαρή» περιστασιακή επιλογή στις ευρωεκλογές ή αποτελεί έναν πιο σταθερό προορισμό για απογοητευμένους ψηφοφόρους της ευρύτερης Δεξιάς, οι οποίοι αισθάνονται «άστεγοι».
3. Το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη αποτελεί ένα ακόμη ερωτηματικό των βουλευτικών εκλογών, καθώς το 2,9% των ευρωεκλογών και η… παρά τρίχα μη εκλογή ευρωβουλευτή δημιουργούν βάσιμη προσδοκία για είσοδο στη ελληνικό Κοινοβούλιο. Για να συμβεί αυτό ενδέχεται να μην χρειαστεί η αύξηση των ψήφων του στην περίπτωση που μειωθεί το εκλογικό σώμα.
Αν αντιθέτως το εκλογικό σώμα αυξηθεί, τότε – δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν αύξηση ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ – θα πρέπει να αλιευθούν ψήφοι από μικρότερα σχήματα της ευρύτερης Αριστεράς με σημαντική καταγραφή στις ευρωεκλογές, όπως η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, ή η προσέλκυση ψήφων που είχε κερδίσει η Λαϊκή Ενότητα, η οποία υπέστη βαριά ήττα στις ευρωεκλογές.
Σε κάθε περίπτωση η τύχη καθενός από τα τρία αυτά κόμματα θα είναι σημαντική όχι μόνο για την ύπαρξη και το μέλλον τους, αλλά και για την κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών, ενδεχομένως την ύπαρξη αυτοδυναμίας και όλα όσα έχουμε επισημάνει νωρίτερα.
Πέραν αυτών των τριών κομμάτων, πολλά θα κριθούν για την ύπαρξη και την προοπτική της Πλεύσης Ελευθερίας, η οποία είχε λάβει 1,61% στις ευρωεκλογές, και της Ένωσης Κεντρώων, η οποία κατέγραψε 1,45%.
Εν αναμονή λοιπόν μέχρι την Κυριακή το βράδυ, οπότε θα βρεθούμε σε ένα νέο πολιτικό τοπίο, του οποίου αρκετές παράμετροι θα αποτελούν ερώτημα μέχρι να «μιλήσει» η κάλπη…