Συνήθως όταν μιλάμε, ζητάμε από τον άλλον να μας κοιτάει κατά πρόσωπο. Είναι προσβλητικό να κοιτά τα παπούτσια του ή κάπου αλλού…

Γι’ αυτό και η λαϊκή έκφραση «του τα είπα κατάμουτρα», δηλώνει ευθύτητα αλλά και σεβασμό που τα εξασφαλίζει το πρόσωπο του άλλου, του συγκεκριμένου ανθρώπου που έχει τη δική του ζωή, τις δικές του χαρές και τις λύπες του, διαφορετικός από όλους τους άλλους. 

Με δυο λόγια, ο κάθε άνθρωπος κατοικεί στο πρόσωπό του, εκεί τον βρίσκει κανείς, εκεί τον χάνει. Όταν αναπολούμε έναν δικό μας που βρίσκεται μακριά ή έχει αποδημήσει εις Κύριον, δεν φέρνουμε στο μυαλό μας την εικόνα των ποδιών του, ούτε την πλάτη του. Ανακαλούμε την προσωπικότητά του, την ενσάρκωσή του στο πρόσωπο. 

Πολλές είναι οι φορές που κάποιοι επεσήμαιναν ότι η αναγγελία για τον χαμό ενός προσώπου προκαλεί μεγαλύτερη συγκίνηση από τους μαζικούς θανάτους που εστιάζουν στον αριθμό, που ξεστρατίζουν στο μέγεθος, σε μια μάζα δίχως πρόσωπο, αδιάφορα απρόσωπη. 

Στην ορθόδοξη παράδοση, η θεώρηση του ανθρώπου ως προσώπου είναι θεμελιώδης αρχή και μάλλον έρχεται από μακριά, από μιαν αρχαϊκή πολιτισμική κληρονομιά. Γενικότερα, θα λέγαμε ότι η ελληνική παράδοση χρωστά πολλά στο πρόσωπο και στις προσωπικές σχέσεις: τσακωμούς, φιλίες, πικρίες, χωρισμούς και επανασυνδέσεις.

Όλες αυτές οι σχέσεις έχουν ένα φορτίο και διατηρούν μιαν ένταση. Στις σύγχρονες παγκοσμιοποιημένες σχέσεις, αντίθετα, όταν συντελείται μια παλιανθρωπιά, ακούγεται το ανήκουστο: «δεν είναι προσωπικό, είναι δουλειά!», πράγμα που εκστομίζεται δίχως καμιά συναισθηματική – ηθική διακύμανση. 

Το ζήτημα δεν είναι συναισθηματικής φύσεως, αλλά δύσκολα η ζωή αποκτά σχήμα και ουσία δίχως πρόσωπο, αλλιώς παραμένει μια κατάσταση. Ο άνθρωπος γεννιέται ως άτομο, αλλά με έμφυτη τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε πρόσωπο. 

Γι’ αυτό και ο γλυκύτατος επιστήμονας, ο κύριος Σωτήρης Τσιόδρας, ο ερασιτέχνης ιεροψάλτης, είναι ευσυγκίνητος γιατί δεν αναγγέλλει θανάτους γενικά, αλλά πρόσωπα εκλιπόντων, δεν αναφέρεται σε αριθμούς, αλλά σε ξεχωριστές ζωές, μοναδικές στη διαφορετικότητά τους, που έζησαν ξεχωριστά στον δικό τους ατομικό κόσμο. Γι’ αυτό, αξίζουν να τους μνημονεύουμε ως πρόσωπα κι όχι ως αριθμούς. Αυτό μας διδάσκει με το ήθος του ο επιστήμονας Σωτήρης Τσιόδρας, ο επικοινωνιακός αντιήρωας των ημερών μας.