Στον Γιάννη Μαρή αναγνωρίζεται – και δίκαια – το γεγονός ότι υπήρξε ο μοναδικός συγγραφέας που υπηρέτησε συστηματικά, μακροχρόνια και με συνέπεια το αστυνομικό μυθιστόρημα, επιβάλλοντάς το ως ανάγνωσμα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Ο ήρωας του Γιάννη Μαρή σε νέες περιπέτειες 

Εκδόσεις: Καστανιώτης 

Σελ.: 428 

Στον Γιάννη Μαρή αναγνωρίζεται – και δίκαια – το γεγονός ότι υπήρξε ο μοναδικός συγγραφέας που υπηρέτησε συστηματικά, μακροχρόνια και με συνέπεια το αστυνομικό μυθιστόρημα, επιβάλλοντάς το ως ανάγνωσμα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για τον Γιάννη Μαρή, τον πατέρα του αστυνομικού μυθι-στορή ματος στη χώρα μας, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας επετείου που είθισται να οργανώ­νουν «ειδικοί» προκειμένου να φέρουν σε πέρας τις διαδικασίες ενός αφιερώματος. Η επανεμ­φάνιση του Γιάννη Μαρή, η οποία είχε και ως αποτέλεσμα μια σχετική με το έργο του εκδοτική δραστηριότητα, σχετίζεται με την ημερίδα που διοργάνωσε τον Απρίλιο του 201 1 η Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Στο ση μείο αυτό καλό είναι να σημειώσουμε ότι ο Μαρής δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο μοναδικός που ασχολήθηκε συστηματικά με το είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ήδη σαφή δείγματα ιστοριών με αστυνομικό περιεχόμενο έχου­με από τον Μεσοπόλεμο σε διάφορα λαϊκής κατανάλωσης έντυπα, όπως ήταν η «Μάσκα» του αείμνηστου Απόστολου Μαγγανάρη, το «Μυστήριο» και άλλα. Επίσης, αστυνομικού περιεχο­μένου ιστορίες δημοσίευε και το ποικίλης ύλης «Ρομάντζο». Στον Μαρή ωστόσο αναγνωρίζεται – και δίκαια – το γεγονός ότι υπήρξε ο μοναδικός συγγραφέας που υπηρέτησε συστηματικά, μακροχρόνια και με συνέπεια το αστυνομικό μυθιστόρημα, επιβάλλοντάς το ως ανάγνωσμα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό. Επίσης, ο Μαρής είναι ο πρώτος που δημιούργησε πλήρεις χαρα­κτήρες, «αναγνωρίσιμους», οι οποίοι επανέρχονταν στις ιστορίες του. Κορυφαίος του ήρωας, ο αστυνόμος Μπέκας, ένας κοντόχοντρος, ασήμαντης εμφάνισης, συντηρητικός μεσήλικας με ένα φθαρμένο κοστούμι, επίμονος και ενοχικός καπνιστής, λάτρης του τούρκικου καφέ και της λιτής ζωής. Ένας ήρωας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως χαρισματική μετριότητα, χάρη στη δαιμονισμένη ικανότητά του να επιλύει και τις πιο πολύπλοκες αστυνομικές υποθέ­σεις. Πρόκειται για έναν ήρωα που εκπλήρωσε πλήρως την αποστολή του υποσκελίζοντας το όνομα του ίδιου του δημιουργού του. Συχνά αντί του συγγραφέα όταν θέλουμε να μιλήσουμε σχετικά αναφερόμαστε στον ίδιο τον Μπέκα. Η συγγραφική δραστηριότητα του Μαρή υπήρξε σημαντική και συστηματική, αφού άφησε πίσω του πάνω από πενήντα αυτοτελείς αστυνομικές ιστορίες.

Ο Μαρής γεννήθη κε στη Σκόπελο το 1 91 6, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως δικαστικός. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στη Χίο και τη Λάρισα. Αργότερα φοίτησε στη Νομική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Ζώντας σε πολλά μέρη της χώρας, ο Μαρής απέκτησε προσωπική εμπειρία από τη ζωή της επαρχίας, πράγμα που γίνεται φανερό στα μυθιστορήματά του, όπου μοιάζει να γνω­ρίζει τον «ψυχισμό», την εσωτερικότητα των τόπων που χρησιμοποιεί στο έργο του. Στον παρόντα τόμο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη συμμετέχουν μια σειρά αστυνομικών συγγραφέων της νεότερης γενιάς, οι οποίοι ξαναζωντανεύουν «α λα μανιέρ» τον θρυλικό Μπέκα, σαφώς τον διασημότερο ήρωα της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Όλες οι ιστορίες είναι εμπνευσμένες από το έργο του Μαρή, δίχως να παρεκκλίνουν από το πνεύμα του. Έτσι, μπορούμε να μιλήσουμε για ολική επαναφορά του αστυνόμου Μπέκα μαζί με την εποχή του, αυτή της δεκαετίας του εξήντα και των αρχών του εβδομήντα, όταν πλέον ο αστυνό­μος είχε συνταξιοδοτηθεί, αλλά δεν είχε τεθεί εκτός δράσης, όπως στην ιστορία του «Ματωμέ­νου Γάμου» που διαδραματίζεται στη Χαλκιδική και στα «Ίχνη στην Πολίχνη» στην ωραία Θεσ­σαλονίκη. Ξεχωριστή ως προς τον τόπο της δράσης αλλά και της πολιτικής διαχείρισης του θέ­ματος είναι η ιστορία του Δημήτρη Μαμαλούκα. Η ιστορία έχει ως χώρο δράσης τη Βενετία και ο Μπέκας μαζί με έναν αντιναζί Ιταλό συνάδελφό του φέρνει σε πέρας μια αποστολή σχετική με ναζί εγκληματίες πολέμου που διαφεύγουν. Όλες οι περιπέτειες υπηρετούν τον χαρακτήρα του Μπέκα, όπως και την ατμόσφαιρα της εποχής, τις κοινωνικές διαστρωματώσεις με τα χαρακτη­ριστικά τους γνωρίσματα. Κυρίως όμως ξαναζωντανεύουν με μαεστρία την προσωπική ματιά του Μαρή. Τις πραγματικά νέες περιπέτειες του αστυνόμου Μπέκα υπέγραψαν οι συγγραφείς: Ανδρέας Αποστολίδης, Νεοκλής Γαλανόπουλος, Παναγιώτης Γιαννουλέας, Αντώνης Γκόλτσος, Τιτίνα Δανέλλη, Βασίλης Δανέλλης, Άννα Δάρδα – Ιορδανίδου, Δημήτρης Κεραμεύς, Νίνα Κου-λετάκη, Δημήτρης Μαμαλούκας, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Αθηνά Μπασιούκα, Γιάννης Πανούσης, Αργύρης Παυλιώτης, Φίλιππος Φιλίππου.

Τέλος, την επιμέλεια αυτού του ιδιαίτερου φόρου τιμής στον Γιάννη Μαρή είχαν η Αθηνά Κακούρη και ο Κώστας Θ. Καλφόπουλος. 

Ξενοφών Μπρουντζάκης