Η 12η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις στο ολοένα και αυξανόμενο κοινό του είδους. Οικολογία, κοινωνία, πολιτική, άνθρωπος είναι τα θέματα που απασχολούν τους σκηνοθέτες που συμμετέχουν

Η 12η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις στο ολοένα και αυξανόμενο κοινό του είδους. Οικολογία, κοινωνία, πολιτική, άνθρωπος είναι τα θέματα που απασχολούν τους σκηνοθέτες που συμμετέχουν

Είναι πλέον γεγονός ότι το ντοκιμαντέρ έχει εξελιχθεί σε αγαπημένο κινηματογραφικό είδος των σινεφίλ. Το αποδεικνύουν τα εισιτήρια που κόβονται τα τελευταία χρόνια στις αίθουσες, αλλά και η επιτυχία του «Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα», που έχει αποκτήσει το φανατικό κοινό του. Κάθε χρόνο οι θεατές ξεπερνούν τους 40.000. Έτσι και φέτος, από σήμερα που ξεκινά η 12η διοργάνωσή του και έως τις 21 Μαρτίου, η πόλη συντονίζεται μέσα από τις κινηματογραφικές της οθόνες με… όλο τον πλανήτη. Με μια πλούσια θεματική, πιστό στον κοινωνικό και πολιτικό του χαρακτήρα, με την οικολογία στην πρώτη γραμμή και αφιερώματα σε εκλεκτούς δημιουργούς, το Φεστιβάλ σηκώνει αυλαία και οι ταινίες διεκδικούν τα βραβεία κοινού. Οι Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη επιμένουν στη διεκδίκηση του κινηματογραφικού νόμου. Έτσι, δίνουν το στίγμα τους και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Δεκατέσσερις σκηνοθέτες δεν υπέβαλαν τις ταινίες τους. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες στο πρόγραμμα. Στην ενότητα «Πορτρέτα – Ανθρώπινες διαδρομές» θα προβληθούν οι: «Οδύσσειες σωμάτων – Μπαλάντα για τον Νίκο Κούνδουρο» του Αντώνη Μποσκοΐτη, «Τίτος, ποιητής σε επισφαλή ισορροπία» του Νίκου Χρυσικάκη, «Μίκης Θεοδωράκης – Ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων, 1950 έως σήμερα» του Γιάννη Κατωμερή, «Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος-Ιδιοφέγγης» της Ευδοξίας Μπρα, «Αναζητώντας τον Ιωάννη Βαρβάκη» του Γιάννη Σμαραγδή κ.ά. Το αφιέρωμα «Ιστορίες του Αιγαίου» αποτίει φόρο τιμής στον Γιώργο Κολόζη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το περασμένο φθινόπωρο. Θα προβληθούν τρεις ταινίες του, καρποί μιας θαλασσινής περιπλάνησης που πραγματοποίησε με το καΐκι του «Καπετάν Ανδρέας Ζέππος». Το Αιγαίο δεσπόζει και στα υπόλοιπα ντοκιμαντέρ των Λυδίας Καρά, Γιάννη Σμαραγδή, Νίκου Αλπαντάκη, Ανθής Νταουνάκη κ.ά. Στα highlights της φετινής χρονιάς είναι το αφιέρωμα στον Κριστόφ Κισλόφσκι. Ακόμα και οι θαυμαστές των διάσημων ταινιών του («Η διπλή ζωή της Βερόνικα») ίσως δεν γνωρίζουν ότι η σχέση του πολωνού σκηνοθέτη με τον κινηματογράφο ξεκίνησε μέσα από τις ταινίες τεκμηρίωσης. Αυτές μάλιστα τον οδήγησαν αργότερα στη μυθοπλασία, όπου αναζήτησε μεγαλύτερο πεδίο ελευθερίας. Καθώς κινηματογράφησε την κοινωνία της Πολωνίας του ’60 και ’70 και αποτύπωσε το ασφυκτικό πολιτικό της καθεστώς, η λογοκρισία εμπόδισε πολλές φορές το έργο του στον τομέα του ντοκιμαντέρ. Και για να πάρουμε μια ιδέα, στο «Ήμουν ένας στρατιώτης» (1970) απομυθοποίησε την ηρωική εικόνα των στρατιωτών, που ήταν συνυφασμένη με την προπαγάνδα της χώρας του, ενώ καυτηρίασε την κομμουνιστική Πολωνία στο «Εργοστάσιο» (1970). Μέχρι και με τη γραφειοκρατία των κηδειών τα έβαλε στην «Επωδό» (1972). Άλλος ένας ακόμη Πολωνός έχει την τιμητική του, ο ντοκιμαντερίστας Αντρέι Φίντικ, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανανέωση του είδους στη χώρα του. Θα προβληθούν τέσσερις αντιπροσωπευτικές ταινίες του, όπου καταγράφει την εξέλιξη των ηθών και των εθίμων της Πολωνίας και υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το όνομα του Γιόρι Ίβενς λέει πολλά στους φανατικούς σινεφίλ. Όσοι πάλι δεν τον γνωρίζουν, είναι ευκαιρία να ανακαλύψουν –μέσα από την πλήρη ρετροσπεκτίβα είκοσι ταινιών– το έργο ενός δημιουργού που θεωρείται ένας από τους πατέρες του ντοκιμαντέρ. Ο ολλανδός σκηνοθέτης ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και κατέγραψε με την κάμερά του πολέμους, απεργίες, εξεγέρσεις και εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Ορόσημο της δουλειάς του θεωρείται η «Γέφυρα» (1928), μια κινηματογραφική προσέγγιση της μεγάλης σιδερένιας γέφυρας στο Ρότερνταμ, και η «Βροχή» (1929), ωδή σε μια νεροποντή στους δρόμους του Άμστερνταμ. Η πρόσφατη αποτυχία της Παγκόσμιας Διάσκεψης της Κοπεγχάγης για το κλίμα έθεσε επί τάπητος για μια ακόμη φορά το οικολογικό ζήτημα. Το καμπανάκι του κινδύνου βέβαια έχει χτυπήσει εδώ και χρόνια. Η οικολογική καταστροφή είναι ο Νο 1 κίνδυνος όλου του πλανήτη. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που έχει ανοίξει το κεφάλαιο οικολογία από την πρώτη κιόλας μέρα της ύπαρξής του, εντείνει την προσπάθεια κινητοποίησης μέσα από το πλούσιο αφιέρωμα «Πλανήτης σε κίνδυνο». Οι τίτλοι των ταινιών αποκαλύπτουν τη θεματολογία τους: «Ο πόλεμος του άνθρακα», «Οι φύλακες της Γης», «Ωκεανοί από πλαστικό», «Η Pax Americana και ο εξοπλισμός του Διαστήματος» κ.ά. Ο παγκόσμιος διάλογος για τη Μαύρη Ήπειρο έχει ξεκινήσει. Η ενότητα «Αφρικανικές ιστορίες» συμμετέχει ενεργά και παρουσιάζει γεγονότα που φωτίζουν τα προβλήματα της ταλαιπωρημένης ηπείρου, η οποία βρίσκεται σε έναν διαρκή αγώνα επιβίωσης. Τις ταινίες υπογράφουν δημιουργοί από όλο τον κόσμο, αλλά και Αφρικανοί. Ίσως όλοι έχουν μια ιδέα για το απολυταρχικό καθεστώς που επικρατεί στη Βόρεια Κορέα, μια χώρα που πορεύεται μόνη της, με τα 23 εκατομμύρια κατοίκους της αποκομμένους από τον υπόλοιπο κόσμο, σε απάνθρωπες συνθήκες που υπονομεύουν κάθε έννοια ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τρία αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ, από τις ΗΠΑ, τη Δανία και την Τσεχία, προβάλλουν σοκαριστικές μαρτυρίες ανθρώπων που κατάφεραν να δραπετεύσουν και διηγούνται τις ανατριχιαστικές τους εμπειρίες. Οι έννοιες της ελευθερίας, της ενότητας και της δικαιοσύνης δίνουν το στίγμα του αφιερώματος «Ανθρώπινα δικαιώματα», που γίνεται σε συνεργασία με τη Διεθνή Αμνηστία. Οι ταινίες ρίχνουν φως στη βάναυση καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ανάμεσά τους θα δούμε την ταινία «Κίνα, δημόσιος κίνδυνος Νο 1. Η μάχη της Ρεμπίγια Καντίρ για τους Ουιγούρους» της Σίλβια Νάγκελ, η οποία καταγράφει τον αγώνα τους για αυτοδιάθεση, «Όταν ο δράκος κατάπιε τον ήλιο» του Ντέρεκ Σάιμον, μια προσπάθεια ερμηνείας των αιτιών που οδήγησαν στην αποτυχία του θιβετιανού κινήματος, και «Κυνηγώντας ελέφαντες» των Αλμπέρτο Άρσε και Μοχάμαντ Ρουτζάιλα, με θέμα την ισραηλινή επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, τον Δεκέμβριο του 2008.

Χρυσούλα Παπαϊωάννου

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.