Σε σκληρή γραμμή ο Τσίπρας, ζητά αποτροπή και κινητοποίηση εντός κι εκτός της χώρας

Σε αιτία εσωκομματικού «πολέμου» φαίνεται να εξελίσσονται τα ελληνοτουρκικά στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς μετά την «πατριωτική» γραμμή που έχει χαράξει το τελευταίο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας, εμφανίστηκε εν μέσω της κρίσης με το «Oruc Reis» κείμενο ισχυρής διαφοροποίησης από την πλευρά της εσωκομματικής τάσης των 53 και του Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Μπορεί κατά την κυβερνητική περίοδο και στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Πρεσπών το κόμμα να εμφανίστηκε συμπαγές στο μέτωπο των εθνικών θεμάτων που τότε χαρακτηρίζονταν θέματα «εξωτερικής πολιτικής», ωστόσο αυτή η εικόνα δείχνει να ανήκει στο παρελθόν. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από διάφορα μπρος – πίσω και αμφισημίες στην προσπάθεια να συγκεράσει τον «ρεαλισμό» της κυβερνητικής της πολιτικής με τις αντιπολιτευτικές ανάγκες και την «πατριωτική» γραμμή στην περίπτωση των ελληνοτουρκικών, κινείται τελευταία σε σκληρή γραμμή.

Ο συνδυασμός μιας σειράς πραγμάτων οδήγησαν τον Αλέξη Τσίπρα πιο αποφασιστικά σε αυτή τη γραμμή: αρχικώς η γαλάζια επίθεση με το μπαράζ σκανδάλων σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε να επιδρά στη στρατηγική της «υπεύθυνης αντιπολίτευσης» στα εθνικά με σταδιακό ανέβασμα των τόνων. Η αρχή έγινε με την υπογράμμιση (27 Ιουνίου) ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα στηρίξει οποιαδήποτε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο (αν δηλαδή αυτή προβλέπει μειωμένη επήρεια για το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, την Κρήτη), παρά τη συμφωνία του με την οριοθέτηση ΑΟΖ Ιταλίας – Ελλάδας που προέβλεπε μειωμένη επήρεια σε Οθωνούς και Στροφάδες.

Η μυστική τριμερής που «κάρφωσε» ο Τσαβούσογλου μετά τα γεγονότα της μετατροπής της Αγίας Σοφιάς σε τέμενος, χαιρετίστηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στον βαθμό που θεώρησε ότι σηματοδοτεί άνοιγμα διαύλων και έναρξη εποικοδομητικού διαλόγου. Όμως, φαίνεται ότι επικράτησαν δεύτερες σκέψεις μετά τις προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας με την τουρκική Navtex και την απειλή εξόδου του «Oruc Reis» τον Ιούλιο. Έτσι ο Αλέξης Τσίπρας άρχισε να υπογραμμίζει ξανά την προϋπόθεση του όποιου διαλόγου – δηλαδή, στήριξη στο Διεθνές Δίκαιο, εγκατάλειψη απειλών και ύπαρξη μίας και μόνης διαφοράς μεταξύ των δύο κρατών, δηλαδή η υφαλοκρηπίδα /ΑΟΖ. Επιπλέον, ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε ακόμη πιο εμφατικά χάραξη εθνικής στρατηγικής, στη βάση της διαπίστωσης ότι αυτή τη στιγμή από κυβερνητική πλευρά εμφανίζεται «κενό στρατηγικής» και επίσης, μετά την ενημέρωση από τον πρωθυπουργό στις 23 Ιουλίου, πρόβαλε το αίτημα αποτροπής του τουρκικού ερευνητικού σάφους σε περίπτωση παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, κατά το παράδειγμα της αποτροπής του «Barbaros» τον Οκτώβριο του 2018, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ. Φωνές μάλιστα από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ επισήμαιναν γι’ αυτό το τελευταίο ότι είναι το «Βυθίσατε το “Χόρα”» του Αλέξη Τσίπρα. Η γραμμή αυτή προκάλεσε υπαινικτικά σχόλια από μέλη και μη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περί πλειοδοτικής στάσης του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

«Αντιφατικός» ο Μητσοτάκης

Την Τρίτη, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Αλέξης Τσίπρας κινήθηκε σε σχετικά υψηλούς τόνους.

Χαρακτηριστικά, χρέωσε στην «πολιτική ηγεσία» αντιφατικά μηνύματα τόσο προς τη στρατιωτική ηγεσία όσο και προς τους εταίρους την ώρα που η Τουρκία παραβιάζει ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα διεξάγοντας έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Χρέωσε προσωπικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη διαρροές με «ανυπόστατα επιχειρήματα, όπως ότι οι έρευνες του τουρκικού σκάφους εμποδίζονται ή και ακυρώνονται από τον θόρυβο των παρακείμενων τουρκικών πλοίων», καθώς, όπως πρόσθεσε, αυτό που μας απασχολεί δεν είναι η ποιότητα των ερευνών του «Oruc Reis», αλλά «το γεγονός ότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας».

Επανέλαβε επίσης την αναφορά στη φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» που απέτρεψε το «Βarbaros» από την ελληνική υφαλοκρηπίδα επί ΣΥΡΙΖΑ: «Ο τρόπος με τον οποίο οι παράνομες αυτές έρευνες πρέπει και μπορούν να αποτραπούν είναι γνωστός στις ένοπλες δυνάμεις μας από τον Οκτώβρη του 2018, όταν και το επιχείρησαν αποτελεσματικά».

Ταυτόχρονα εξέφρασε την «πλήρη εμπιστοσύνη» στις ικανότητες των ενόπλων δυνάμεων με τη διαβεβαίωση πως «όσο διαρκεί η κρίση δεν θα παρεμβαίνουμε στο έργο τους».

Τέλος επανέλαβε τα αιτήματα περί σύγκλησης Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών για τη χάραξη εθνικής στρατηγικής και την έκτακτη σύγκληση Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Σε σκληρή γραμμή

Ο Αλέξης Τσίπρας, με βάση την ανάλυση ότι έχουμε μπει σε μια επικίνδυνη φάση όπου η Τουρκία κλιμακώνει περαιτέρω την επιθετικότητά της με γνώμονα την αναθεωρητική στρατηγικής της, αναμένεται πως θα κινηθεί στη σκληρή γραμμή, λαμβάνοντας υπόψη και το ευρύτερο κοινωνικό ακροατήριο που επιδεικνύει μεγαλύτερη ευαισθησία για τα εθνικά, σε αναντιστοιχία με το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Επιπλέον, όσο αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει κενό κυβερνητικής στρατηγικής, όπως επισημαίνεται και δημόσια, το οποίο εκδηλώνεται και με αλλοπρόσαλλες και αντιφατικές συμπεριφορές που εντέλει λειτουργούν σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων, δεν αναμένεται επ’ ουδενί να προσφέρει στήριξη στην πολιτική Μητσοτάκη στα ελληνοτουρκικά. Σε ό,τι αφορά τη Συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, το ερώτημα που τέθηκε διά του τομεάρχη Εξωτερικών Γιώργου Κατρούγκαλου ήταν αν η συμφωνία συνάφθηκε επειδή βρέθηκε παράθυρο ευκαιρίας ή αν έχουν υπολογιστεί και επόμενα βήματα, επομένως αν εντάσσεται σε ένα πλαίσιο στρατηγικής και ποιο και αν είχε υπολογιστεί η τουρκική αντίδραση. Κοινώς, το ερώτημα είναι «πού πάμε»;

Τέλος, σε αντίθεση με τους 53 που καλούν να πιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ το νήμα (των συμβιβασμών) από τη Συμφωνία των Πρεσπών, ο Αλέξης Τσίπρας και το ηγετικό επιτελείο φαίνεται να ακολουθούν τη λογική «άλλο Μακεδονικό, άλλο ελληνοτουρκικά» (άλλωστε και το Μακεδονικό κόστισε πολιτικά, και αυτό το δίδαγμα μάλλον το έλαβε ο Τσίπρας) υπό την έννοια ότι εδώ διακυβεύονται ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Διαφοροποίηση

Σε αυτή τη συγκυρία λοιπόν εμφανίστηκε την Κυριακή στον ιστότοπο Commonality.gr κείμενο που απηχεί τις απόψεις των «53» και το οποίο επιχειρεί διαχωρισμό από την κεντρική γραμμή που – εμμέσως πλην σαφώς – χαρακτηρίζει «εθνικιστική».

Το κείμενο επί της ουσίας βλέπει θετικά τη Συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, βλέπει «εκκρεμή ζητήματα» Ελλάδας – Τουρκίας (και όχι μία και μόνη διαφορά, δηλαδή υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ), επιτίθεται σε κομμάτι της βάσης το οποίο επί της ουσίας χαρακτηρίζει «εθνικιστικό», ενώ υπενθυμίζει στον Αλέξη Τσίπρα ότι μετά τις εκλογές υπήρχε η δέσμευση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα κάνει ό,τι ο Μητσοτάκης στο Μακεδονικό (ασκώντας εμμέσως κριτική στον Τσίπρα πως κάνει ό,τι ο Μητσοτάκης). Τέλος, υπεισέρχεται και σε «νομικά» επιχειρήματα για την επήρεια του Καστελόριζου και για την ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου:

– «Η συμφωνία, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να αποτελέσει διαδρομή για εξελίξεις σε θετική κατεύθυνση».

– «Υπάρχουν υποχωρήσεις και συμβιβασμοί» αλλά έτσι έγινε και με τη Συμφωνία των Πρεσπών (σ.σ.: που κατά τον ΣΥΡΙΖΑ κρίνεται επιτυχημένη)

– «Είναι σωστή πολιτική η δημιουργία κρατικών συμμαχιών, είναι λάθος πολιτική οι επιχειρήσεις αποκλεισμού της Τουρκίας».

– «Η Ελλάδα πρέπει να εργασθεί και να αξιοποιήσει τη συμφωνία όχι με τη λογική της απομόνωσης της Τουρκίας, αλλά ως πιλότο μίας συνολικής διευθέτησης που αντικειμενικά οφείλει να περιλαμβάνει και την Τουρκία. Αυτή η πολιτική δεν είναι ούτε πολιτική κατευνασμού ούτε πολιτική άμυνας έναντι του ισχυρότερου, αντίθετα είναι μία σύγχρονη άσκηση εξωτερικής πολιτικής».

– «Είναι απαραίτητο, αντί της αναβλητικότητας και της παράθεσης μαξιμαλιστικών απαιτήσεων, η ελληνική εξωτερική πολιτική, όπως και στη Συμφωνία των Πρεσπών, να υιοθετήσει μία πολιτική κινητικότητας και ρεαλισμού που εξυπηρετεί την ειρηνική επίλυση όλων των εκκρεμών ζητημάτων στην ευρύτερη περιοχή», καθώς «κατά τη γνώμη μας η ελληνική Αριστερά και ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ, ως “πρώτοι διδάξαντες”, οφείλουν να ενισχύσουν αυτή την πολιτική επιλογή. Υπενθυμίζουμε ότι, αμέσως μετά τις εκλογές του 2019, είχαμε δεσμευτεί ότι δεν θα ακολουθήσουμε τη συνταγή Μητσοτάκη την περίοδο επίλυσης του μακεδονικού ζητήματος, ακριβώς γιατί δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ακριβώς γιατί η δική μας Αριστερά υπηρετεί τα συμφέροντα των πολλών και τις πολιτικές της σταθερότητας, της συνανάπτυξης και της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή, ακριβώς γιατί πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο δρόμος να πείθουμε και να νικάμε.

– «Με ανησυχία βλέπουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ευτυχώς όχι πολλούς αλλά αρκετούς, αγαπητούς φίλους και φίλες να δανείζονται στο όνομα της αριστερής αντιπολίτευσης χλαμύδες, ακόντια και περικεφαλαίες που περίσσεψαν από την περίοδο των συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό. Ας σκεφθούνε ότι παρόμοιες αντιδράσεις τις υποκινεί το ακροδεξιό μπλοκ του Σαμαρά, του Βελόπουλου και των θυλάκων της Χρυσής Αυγής.

– «Θα ήταν καταστροφική μία εμμονή στο μαξιμαλιστικό σχέδιο για κοινή ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου».

– «Ας είμαστε λογικοί, το σύμπλεγμα του Καστελόριζου με τα δέκα χιλιόμετρα ακτής προφανώς διαθέτει υφαλοκρηπίδα και επήρεια, αλλά όχι τόση ώστε να διαμορφώσει συνθήκες γειτνίασης μεταξύ της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ. Από αυτήν τη μαξιμαλιστική θέση φαίνεται σταδιακά να απομακρύνεται η ελληνική πλευρά και προφανώς φαίνεται ότι αυτό είναι το λογικό».

– «Η αναβλητικότητα και ο μαξιμαλισμός ποτέ δεν μας ωφέλησαν, ούτε το 1974 με τη στρατιωτική χερσαία εισβολή στην Κύπρο, ούτε αυτή την περίοδο που βιώνουμε τη θαλάσσια εισβολή της Τουρκίας στη νόμιμη κυπριακή ΑΟΖ. Είναι γεγονός ότι οι εκάστοτε μαξιμαλισμοί λειτουργούσαν ως καταλύτες πολιτικής απομόνωσης της χώρας και πηγή ισχυρών δεινών για τα συμφέροντά της και ιδιαίτερα των λαϊκών στρωμάτων της».

– «Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη σκληρή διαπραγμάτευση, ειδικά με την Τουρκία, με στόχο τη βέλτιστη για τα συμφέροντα της χώρας ειρηνική διευθέτηση των υπαρκτών εκκρεμοτήτων στην περιοχή».

Τσακαλώτου ή… ανωνύμου;

Το κείμενο δείχνει να αποτελεί μια σύμμειξη των παραδοσιακών διεθνιστικών απόψεων του ΣΥΡΙΖΑ με επιχειρήματα του εκσυγχρονιστικού χώρου, και μοιάζει να έχει χαρακτήρα ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμας στα «εθνικά». Σημειωτέον ότι ακροθιγώς τα ζητήματα των ελληνοτουρκικών έπιανε στη συνέντευξή του στην «Εποχή» ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ηγέτης της τάση των 53, ακριβώς την προηγούμενη Κυριακή.

Με δεδομένο ότι το κείμενο αναρτήθηκε, όπως προαναφέρθηκε, στην ιστοσελίδα Commonality.gr που απηχεί τις απόψεις αυτής της τάσης, το κείμενο αποδόθηκε σε πρωτοβουλία του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Σημειωτέον, οι θέσεις αυτές εκφράζουν και μια σειρά στελεχών που προέρχονται από το ΚΚΕ Εσωτερικού αλλά πέρασαν από το σημιτικό ΠΑΣΟΚ και τώρα επέστρεψαν στον ΣΥΡΙΖΑ ή αμιγώς στελέχη του σημιτικού χώρου που ήρθαν στο πλαίσιο της διεύρυνσης.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, στο εσωτερικό των 53 εκδηλώνεται γκρίνια για το γεγονός ότι το κείμενο δεν έχει συντάκτη, μολονότι δεν είναι αποτέλεσμα συλλογικής επεξεργασίας και άρα δεν εκφράζει συνολικά τους 53. Ορισμένοι λοιπόν ζητούν να εμφανιστεί ο συντάκτης και να αναλάβει την ευθύνη των γραφομένων του.

Γενικότερα, στο εσωτερικό της τάσης εμφανίζεται «διχασμός» για το συγκεκριμένο κείμενο, με κάποιους να συμφωνούν και κάποιους άλλους να επισημαίνουν για παράδειγμα ότι το κείμενο τοποθετείται χωρίς να έχει δει όλη τη Συμφωνία, ή ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας και η επιθετικότητα που εκδηλώνει.

Στο μεταξύ επίθεση προς τους 53 εξαπέλυσαν τόσο ο πρώην ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς (αναφέρθηκε στους «νεοσυριζαίους σημιτικούς» και τους «λεγόμενους 53» κατηγορώντας τους μεταξύ άλλων ότι προβάλουν υποχωρήσεις από το Διεθνές Δίκαιο πριν ξεκινήσει καν διαπραγμάτευση) όσο και ο πρώην υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος ο οποίος τους έβαλε στην ίδια κατηγορία με το ΕΛΙΑΜΕΠ. 

Ο Αλέξης Τσίπρας πάντως, προς το παρόν, δεν φαίνεται να δίνει συνέχεια: αντιθέτως βαδίζει στη γραμμή που έχει χαράξει ενώ, σε πείσμα της θέσης των 53, ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ στη δήλωση που έκανε τη Δευτέρα χαρακτήρισε τον ΣΥΡΙΖΑ «πατριωτική δύναμη».