Σε λίγες ημέρες το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αλλάζει τη λογική του φορολογικού συστήματος στην Ελλάδα. 

Σε λίγες ημέρες το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αλλάζει τη λογική του φορολογικού συστήματος στην Ελλάδα. Για μία ακόμη φορά έρχονται τα πάνω κάτω στον τρόπο φορολόγησης των πολιτών και για μία ακόμη φορά το κράτος αποφασίζει να λύσει τα δικά του προβλήματα βάζοντάς τα στην πλάτη των συνηθισμένων υποζυγίων: Των «νοικοκυραίων» που δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά από το να ανταποκριθούν στο… κάλεσμα του Δημοσίου.

Προφανώς, λίγοι πρόσεξαν πως το φορολογικό νομοσχέδιο δεν έχει καμία σχέση με αυτό που δεσμεύτηκε να φέρει στη Βουλή η Ν.Δ. πριν από τις εκλογές και δεν έχει καμία σχέση με τις προγραμματικές δηλώσεις της τρικομματικής μας μνημονιακής κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, είναι απλώς ένα νομοσχέδιο που έφτασε στη Βουλή για να καλύψει την υποχρέωση της χώρας να παρουσιάσει έναν φορολογικό νόμο ώστε να πάρει το «Οκ» για την εκταμίευση της τελευταίας δόσης.

Όλα τα πήγαιν’ – έλα του τελευταίου διμήνου, με τα κόψε – ράψε και τις αναπροσαρμογές των διατάξεων, δείχνουν ότι το νομοσχέδιο δεν αποτελεί καμιά φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά ένα ακόμα μπάλωμα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος του 1994 (Ν. 2238). Διόλου τυχαίο άλλωστε το ότι οι συντάκτες του νόμου «ξέχασαν» να βάλουν στον νόμο τόσο τις αποδείξεις όσο και τη φορολογική αντιμετώπιση των ασφαλιστικών εισφορών των επιτηδευματιών και των ελεύθερων επαγγελματιών.

Παρ’ όλα αυτά έβαλαν για μια ακόμη φορά τη φορολόγηση της υπεραξίας των εισηγμένων μετοχών, με το «σύστημα» όμως να διαρρέει ότι τελικά η ρύθμιση αυτή δεν θα φτάσει προς ψήφιση μετά τις αντιδράσεις των αρμόδιων φορέων.

Τι αλλάζει

Μέχρι τότε ας δούμε ποιες είναι οι πρώτες επιπτώσεις στην τσέπη μας, που θα αρχίσουν να φαίνονται από τα τέλη του μήνα:

Το φορολογικό σύστημα αλλάζει από το πρώτο ευρώ που εισπράττουμε το 2013. Μέχρι τώρα η φορολογική αρχή «έβλεπε» δύο ειδών φορολογούμενους: Ή τα φυσικά πρόσωπα, ό,τι επάγγελμα και να έκαναν (μισθωτοί, συνταξιούχοι, επιτηδευματίες ή ελεύθεροι επαγγελματίες), ή τα νομικά πρόσωπα (Α.Ε., ΕΠΕ κ.λπ.). Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που περιμένουμε να ψηφιστεί, η λογική αυτή αλλάζει. Δεν υπάρχει διαχωρισμός σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, αλλά φορολόγηση της «εργασίας» των φορολογουμένων. Αποτέλεσμα αυτής της λογικής είναι οι φορολογούμενοι να φορολογηθούν με τις παρακάτω κλίμακες, ανάλογα με την πηγή των εισοδημάτων τους.

1. Αύξηση φόρου σε όσους έχουν παιδιά

Δηλαδή, οι φορολογούμενοι δεν έχουν αφορολόγητο ποσό, αλλά έκπτωση από τον φόρο 2.100 ευρώ έως τα 21.000 ευρώ. Για εισοδήματα πάνω από 21.000 ευρώ η έκπτωση θα μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ μέχρι να μηδενιστεί στα 42.000 ευρώ. Πρακτικό αποτέλεσμα του τρόπου φορολόγησης των μισθωτών και συνταξιούχων με εισόδημα μέχρι 40.000 ευρώ είναι:

α) Για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους χωρίς παιδιά: Μείωση του φόρου από 10 έως και 400 ευρώ τον χρόνο για εισοδήματα πάνω από 5.000 και μέχρι 23.000 ευρώ, αλλά αύξηση του φόρου από 60 έως και 1.280 ευρώ τον χρόνο για εισοδήματα πάνω από 23.000 και μέχρι 40.000 ευρώ.

β) Για τους μισθωτούς με 1 παιδί: Μείωση του φόρου από 80 έως και 200 ευρώ τον χρόνο για εισοδήματα πάνω από 5.000 και μέχρι 11.000 ευρώ, αλλά αύξηση του φόρου από 40 έως και 1.480 ευρώ για εισοδήματα πάνω από 11.000 ευρώ και μέχρι 40.000 ευρώ.

γ) Για τους μισθωτούς με 2 παιδιά: Αύξηση του φόρου από 120 έως 400 ευρώ για εισοδήματα πάνω από 10.000 και μέχρι 23.000 ευρώ, αλλά και από 460 έως 1.680 ευρώ για εισοδήματα πάνω από 23.000 ευρώ και μέχρι 40.000 ευρώ.

2. Παρακράτηση Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ)

Παίρνοντας τον μισθό ή τις συντάξεις του Ιανουαρίου, οι φορολογούμενοι θα δουν τις πρώτες επιπτώσεις από την εφαρμογή της νέας κλίμακας φορολογίας, με τα εξής αποτελέσματα:

Μειώσεις: Μειώσεις θα δουν στη μισθοδοσία τους όσοι δεν έχουν παιδιά και έχουν ετήσιο εισόδημα από 6.000 έως 23.000 ευρώ (από -7,04 ευρώ στα 6.000 έως -0,70 ευρώ στα 23.000 ευρώ). Τι ίδιο θα συμβεί και σε όσους έχουν ένα παιδί και εισόδημα από 8.000 έως 11.000 ευρώ (από -7,04 στα 8.000 έως -5,63 ευρώ στα 11.000 ευρώ).

Επιβαρύνσεις: Περισσότερο θα πληγούν όσοι είχαν την «ατυχία» να κάνουν από δύο παιδιά και πάνω αφού καταργήθηκε το αφορολόγητο των παιδιών. Ειδικότερα, χωρίς παιδιά από 24.000 ευρώ και πάνω η επιβάρυνση ξεκινά από 4,22 στα 24.000 ευρώ και φτάνει τα 202,63 στα 100.000 ευρώ. Επίσης, με ένα παιδί και εισόδημα από 12.000 ευρώ και πάνω, η επιβάρυνση ξεκινά από 2,81 στα 12.000 ευρώ για να φτάσει τα 216,70 στα 100.000 ευρώ. Με δυο παιδιά και εισόδημα από 11.000 ευρώ και πάνω, η επιβάρυνση ξεκινά από 8,44 στα 11.000 ευρώ και φτάνει τα 230,77 στα 100.000 ευρώ. Με τρία παιδιά και εισόδημα από 12.000 ευρώ και πάνω η επιβάρυνση ξεκινά με 22,51 στα 12.000 ευρώ και φτάνει τα 251,88 στα 100.000 ευρώ.

3. Κατάργηση φοροαπαλλαγών

Θεωρητικά παραμένουν οι απαλλαγές για ιατρικές & νοσοκομειακές δαπάνες, για διατροφή μεταξύ πρώην συζύγων και δωρεές ή χορηγίες. Όμως τα οφέλη είναι στην ουσία ανύπαρκτα. Για παράδειγμα, εάν ένας φορολογούμενος έχει εισόδημα 20.000 ευρώ και ιατρικές δαπάνες 1.300, δεν θα εκπέσει το 10% των 1.300, αλλά μόλις 30 ευρώ φόρου. Στη διατροφή εκπίπτει το 10% και έως 1.500 ευρώ, ενώ σε δωρεές – χορηγίες το 10% του εισοδήματος.

4. Αποδείξεις

Το μέτρο αφορά μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους, με κάλυψη του 25% του φορολογούμενου εισοδήματος (είτε από μισθούς – συντάξεις είτε από τεκμήρια) μέχρι 42.000 ευρώ, και προβλέπει αύξηση του «πέναλτι» για τη μη συγκέντρωση αποδείξεων από 10% σε 22%.

5. Αυτοαπασχολούμενοι: Ελεύθεροι επαγγελματίες και Ο.Ε. & Ε.Ε. με βιβλία β’ κατηγορίας

Οι κλίμακες διαμορφώνονται ως εξής:

Για νέους επιτηδευματίες, όμως, διαμορφώνεται επιπλέον κλίμακα για τα 3 πρώτα χρόνια με 13% για τα πρώτα 10.000 ευρώ.

Ειδικότερα για τα ΑΠΥ (μπλοκάκια), οι προβλέψεις αναφέρουν ότι φορολογούνται με την κλίματα μισθωτών – συνταξιούχων εφόσον ο εργαζόμενος παρέχει τις υπηρεσίες του με βάση έγγραφη σύμβαση που έχει συνάψει με φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ο εργαζόμενος παρέχει υπηρεσίες μέχρι και σε 3 εργοδότες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή σε περισσότερους από 3 εργοδότες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, και με την προϋπόθεση ότι στην περίπτωση αυτήν το 75% των ακαθάριστων εσόδων του προέρχεται μόνο από έναν εκ των εργοδοτών αυτών. Όσοι αμείβονται με μπλοκάκι, εκτός από τις ασφαλιστικές εισφορές που αφαιρούνται από το εισόδημά τους, δεν μπορούν να εκπέσουν καμία δαπάνη.

6. Τέλος Επιτηδεύματος

Παρ’ όλα αυτά, οι ίδιοι θα δουν αύξηση των φορολογικών τους υποχρεώσεων έως και 100% στις δηλώσεις του 2013. Ειδικότερα για τη χρήση 2012, οι πάγιες επιβαρύνσεις των ελεύθερων επαγγελματιών θα είναι:

800 ευρώ (από 400 ευρώ) για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους.

• 1.000 ευρώ (από 500 ευρώ) για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.

• 650 ευρώ (από 500 ευρώ) για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.

• 600 ευρώ (από 300 ευρώ) για κάθε υποκατάστημα.

• Παραμένουν τα 500 ευρώ για τα «μπλοκάκια» και τις μη κερδοσκοπικές εταιρείες.

7. Η φορολόγηση των εταιρειών με διπλογραφικά βιβλία (Γ’ κατηγορίας)

Τα αδιανέμητα κέρδη των εταιρειών θα φορολογούνται με συντελεστή 26%, από 20% που ισχύει σήμερα. Στα μερίσματα (διανεμόμενα κέρδη) θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%, από 25% που ανέρχεται σήμερα.

8. Ενοίκια

Τα ενοίκια θα φορολογηθούν με την εξής κλίμακα:

Οι επιβαρύνσεις της νέας χρονιάς

Οι φόροι από το παρελθόν…
Πέρα από τις αλλαγές του νέου νομοσχεδίου, το 2013 μας επιφυλάσσει νέους και παλιούς φόρους. Ας ξεκινήσουμε με τους φόρους που έρχονται από παλαιότερα χρόνια:

1. Οι δύο τελευταίες δόσεις για τα εισοδήματα του 2011. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να καταβάλουν στο τέλος Ιανουαρίου και το τέλος Φεβρουαρίου τις δύο από τις επτά δόσεις, όπως αυτές προέκυψαν από τα εκκαθαριστικά σημειώματα του έτους 2012 εφόσον είχαν δηλώσει εισοδήματα έως και 60.000 ευρώ.

2. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τα εισοδήματα του 2012 εφόσον ήταν υψηλότερα των 12.000 ευρώ. Η πληρωμή θα γίνει μαζί με τον φόρο εισοδήματος του 2012.

3. Οι εναπομείνασες διμηνιαίες δόσεις του ΕΕΤΗΔΕ (χαράτσι ΔΕΗ).

4. Το ΕΕΤΗΔΕ του 2011. Ήδη οι φορολογούμενοι (περίπου 350.000) που δεν πλήρωσαν το χαράτσι μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ, έχουν αρχίσει να παίρνουν από την εφορία το σχετικό σημείωμα. Τα πρώτα σημειώματα έχουν ημερομηνία λήξης την 31η Ιανουαρίου.

5. Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας για το 2010. Πάνω από 200.000 φορολογούμενοι, οι οποίοι κατείχαν την 1.1.2010 κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ, θα κληθούν να πληρώσουν τον ΦΑΠ του έτους 2010. Τα πρώτα εκκαθαριστικά έχουν αποσταλεί. Η σχετική πληρωμή με λήξη την 31.12.2012 έχει πάρει παράταση για τις 31.1.2013.

6. Ο ΦΑΠ για το 2011. Ο φόρος αφορά 500.000 φορολογουμένους, οι οποίοι κατείχαν την 1.1.2011 κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Ο ΦΑΠ του 2011 θα υπολογιστεί με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,2% έως και 2% επί της συνολικής αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κάθε υπόχρεου, μετά την αφαίρεση του αφορολόγητου ποσού των 200.000 ευρώ.

7. Ο ΦΑΠ του 2012. Θα υπολογιστεί με τον ίδιο τρόπο που ισχύει και για τον ΦΑΠ του 2011. Να σημειωθεί ότι η ΓΓΠΣ έχει ζητήσει ο ΦΑΠ του 2011 και του 2012 να αποσταλούν σε ένα σημείωμα στους φορολογουμένους και να εξοφληθεί σε 10 δόσεις.

…Και οι αλλαγές που έρχονται

1. Μηνιαία παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το 2013 στους μισθούς και τις συντάξεις.

2. Για τα περσινά εισοδήματα οι φορολογικές κλίμακες που προβλέπουν βασικό αφορολόγητο όριο 5.000 ευρώ και πρόσθετα αφορολόγητα όρια 2.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα προστατευόμενα τέκνα και 3.000 ευρώ για το τρίτο και κάθε ένα από τα επόμενα παιδιά παραμένουν σε ισχύ.

3. Σε ισχύ παραμένουν και οι φοροαπαλλαγές που είχαμε και στις φορολογικές δηλώσεις του οικονομικού έτους 2012 (για τα εισοδήματα του 2011).

4. Αυξημένο τέλος επιτηδεύματος. Περισσότεροι από 800.000 φορολογούμενοι, που κατά τη διάρκεια του 2012 απέκτησαν εισοδήματα από ελευθέρια επαγγέλματα, θα πληρώσουν μαζί με τον φόρο εισοδήματος και το τέλος επιτηδεύματος, το οποίο θα είναι αυξημένο.

5. Ενιαίος φόρος ακίνητης περιουσίας για το έτος 2013. Θα αντικαταστήσει τον ΦΑΠ και το ειδικό τέλος. Ο νέος φόρος θα επιβληθεί σε όλα τα ακίνητα, δηλαδή όχι μόνο στα κτίσματα και τα εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα, αλλά και στα αγροτεμάχια.

6. Τα τέλη κυκλοφορίας του 2014. Θα πληρωθούν το τελευταίο δίμηνο του τρέχοντος έτους.