Κριτική: Ιωάννα Μπλάτσου

Η παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη περιόδευσε επιτυχώς ανά την Ελλάδα καθώς την παρακολούθησαν πάνω από 50.000 θεατές αλλά τι ακριβώς προσέθεσε καλλιτεχνικά στα έως τώρα ανεβάσματα του διάσημου σαιξπηρικού έργου;

Κριτική: Ιωάννα Μπλάτσου

Η παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη περιόδευσε επιτυχώς ανά την Ελλάδα καθώς την παρακολούθησαν πάνω από 50.000 θεατές αλλά τι ακριβώς προσέθεσε καλλιτεχνικά στα έως τώρα ανεβάσματα του διάσημου σαιξπηρικού έργου; Είναι νέος, μορφωμένος, γοητευτικός, ευγενικής καταγωγής και ιδεαλιστής. Είναι επίσης μελαγχολικός, αναβλητικός και αναποφάσιστος, στοιχεία που κι αυτά δημιουργούν μια αύρα μυστηρίου γύρω του. Είναι ο διάδοχος του θρόνου της Δανίας και αυτό είναι το μοναδικό στοιχείο που τον διαφοροποιεί από έναν οποιοδήποτε νέο του 21ου αιώνα. Είναι ο άνθρωπος που μέσα σε μία νύχτα βλέπει να γκρεμίζεται γύρω του όλο το σύστημα των αξιών που πίστευε ως τώρα και τον διαμόρφωσε σε αυτό που έχει γίνει: ο πατέρας του δολοφονείται από τον αδερφό του Κλαύδιο, η μητέρα του Γερτρούδη παντρεύεται τον κουνιάδο της και φονιά του ανδρός της και ο ίδιος ο Άμλετ ορκίζεται εκδίκηση. Είναι το δραματουργικό αριστούργημα του θείου Ουίλλιαμ που λες και συμπύκνωσε στο έργο αυτό όλες τις αλήθειες για την πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τα πλην

Με μεγάλη ανυπομονησία περίμενα λοιπόν να δω επί σκηνής τον αγαπημένο μου δραματικό ήρωα, το θεατρικό ανέβασμα του οποίου τόσο μεγάλο credit προσθέτει διαχρονικά στη σκηνοθετική κι ερμηνευτική φιλοδοξία εμπνευσμένων και μη καλλιτεχνών. Και τι βλέπω; Έναν σκηνοθέτη, τον Θέμη Μουμουλίδη, σε ρόλο… αναγεννησιακού καλλιτέχνη να υπογράφει εκτός από τη σκηνοθεσία, και τη δραματουργική επεξεργασία και τη σκηνογραφία της παράστασης. Ευτυχώς, εμπιστεύτηκε την υποδειγματική και στιβαρή μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά μέσα από την οποία ακούστηκε απρόσκοπτα το μεγαλείο αυτού του σπουδαίου έργου. Παρέλειψε όμως μες στην πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων του, το πιο βασικό. Να διδάξει στους ηθοποιούς του τους ρόλους τους παραβλέποντας ταυτόχρονα μια βασική σκηνοθετική αρχή: να αποδώσει την πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των ηρώων. Εκτός κι αν ήθελε να τονίσει το «ερριμμένον» της ανθρώπινης ύπαρξης μέσω της «ερήμου» των σκηνοθετικών του οδηγιών. Ίσως η σκηνοθετική ανακοίνωση μέσω του δελτίου τύπου θα έπρεπε να με είχε προϊδεάσει για τα καθέκαστα: «Η παράσταση επιχειρεί μια σύγχρονη σκηνική ανάγνωση του κλασικού αριστουργήματος μεταφέροντας το έργο ως πολιτικό θρίλερ κάθε εποχής». Μάλιστα. Και τώρα αποκωδικοποίηση: αν ανεβάσεις τον «Άμλετ» ως «πολιτικό θρίλερ», λέμε τώρα, αγνοείς όλο τον φιλοσοφικό σχολιασμό του Σαίξπηρ πάνω σε διαχρονικά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά και του ρόλου της τέχνης σε αυτήν. Ο όρος «σύγχρονη σκηνική ανάγνωση» σημαίνει μη ελισαβετιανά κοστούμια (Τότα Πρίτσα), εδώ άχρονα, άχρωμα, άοσμα, τουλάχιστον όχι ξεκάρφωτα και σκηνικό (Θέμης Μουμουλίδης, όπως προείπαμε) λιτό, μαύρο, επικλινές με ανοίγματα που παραπέμπει στο παλάτι της Ελσινόρης. Ερμηνείες οι περισσότερες επίπεδες. Ο Πολώνιος να σπρώχνει (δις) την κόρη του Οφηλία να πέφτει στα πατώματα άνευ λόγου και ουσίας.  Στον περίφημο μονόλογο του Άμλετ «Να ζεις ή να μη ζεις» αντί για μια στροφή του ερμηνευτή ένδον, ο Αιμίλιος Χειλάκης οδηγείται σε μια εξωστρεφή απεύθυνση προς το κοινό, σαν πολιτικός της Αντιπολίτευσης προς τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Πομπώδης και παλιακή εκφορά λόγου από τον Άμλετ αρχικά κι από τον Κλαύδιο (Λεωνίδα Κακούρη) ασταμάτητα. Μια Γερτρούδη – Μαρίνα Ψάλτη που δεν διαθέτει το εκτόπισμα για να ερμηνεύσει μια ελισαβετιανή βασίλισσα καθώς φαίνεται ότι δεν έχει ξεφύγει από την πάλαι ποτέ κραταιά φωσκολική σχολή υποκριτικής.

Τα συν

Η πολύπαθη και πολυχρησιμοποιημένη ως άλλοθι «σύγχρονη σκηνική ανάγνωση» διαφαίνεται στη σκηνή του θεάτρου εν θεάτρω, όπου ο Άμλετ στήνει μια θεατρική πράξη μέσα στο παλάτι που παραπέμπει στο φόνο του πατέρα του από τον αδερφό του Κλαύδιο και το μετέπειτα γάμο του με τη Γερτρούδη. Εδώ, ο Αιμίλιος Χειλάκης, ο οποίος εν γένει δεν καθοδηγήθηκε σωστά ώστε να βυθιστεί στο έρεβος των δαιδαλωδών σκέψεων του ρόλου του, ακολουθώντας μάλλον το ένστικτό του ξέφυγε από την ασφάλεια της τεχνικής του και βυθίστηκε στο σουρεαλισμό της κατάστασης και στην παλίρροια της «τρέλας» του Άμλετ. Επίσης, η αγαπημένη ρήση του φαφλατά αυλικού Πολώνιου, «Στον εαυτό σου να είσαι αληθινός», ενώ ακούγεται ειρωνική μέσα σε αυτή τη σκηνοθετική ασάφεια, αποδεικνύεται απολύτως ακριβής ως προς τις ερμηνευτική διαδρομή που επέλεξε ο Μάνος Βακούσης (Πολώνιος) τιμώντας το έργο του Βρετανού βάρδου με μια έξοχη ερμηνεία αναδεικνύοντας την ποιητικότητα, την αιχμηρότητα και την ειρωνεία των στίχων του. Ομοίως, ερμηνευτικά αστραφτερή, η σκηνή του Άμλετ με τον Νεκροθάφτη (Μάνος Βακούσης, και πάλι) όπου η σπιρτάδα των reparties φέρει την αίσθηση τελικού τουρνουά λεκτικού πινγκ πονγκ. Ιδανική ως Οφηλία η ευειδής και δροσερή Ευγενία Δημητροπούλου.

INFO: Ο «Άμλετ» θα παιχτεί από 30/9 ως 2/10 στο θέατρο Badminton. Τιμές εισιτηρίων: €15 – €20.