Είχε βραδιάσει για τα καλά όταν στο ατμόπλοιο «Αθήναι» επιβιβάστηκε και ο τελευταίος από τους περίπου εξακόσιους άντρες. Το ατμόπλοιο έπλευσε ήρεμα στα νερά με προορισμό το ιταλικό λιμάνι La Spezia με αποστολή την παραλαβή του νέου αποκτήματος του Βασιλικού Ναυτικού. Ήταν Σάββατο 7 Μαΐου του 1911.

Ήδη το ελληνικό καταδρομικό «Αβέρωφ» θα είχε ολοκληρώσει τις εν πλω δοκιμές του όταν το ατμόπλοιο θα έφτανε στον προορισμό του. Πράγματι, μια εβδομάδα αργότερα, το «Αθήναι» πλεύρισε το «Αβέρωφ» στο λιμάνι της La Spezia. Η θέα του προκάλεσε τον θαυμασμό του ελληνικού πληρώματος.

Η πρώτη αποστολή

Τη Δευτέρα της 16ης Μαΐου, στις 10 π.μ., το πλοίο τέθηκε στην υπηρεσία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού υπό τον ναύαρχο Ιωάννη Δαμιανό. Με επίσημη στολή, το πλήρωμα παρατάχτηκε στο κατάστρωμα του πλοίου. Λίγο μετά ανυψώθηκε στο ιστίο του πλοίου μια μεταξωτή γαλανόλευκη σημαία, που είχε ραφτεί από τις Ελληνίδες γυναίκες της Αλεξάνδρειας.

Την επομένη, στις 5 το απόγευμα, το «Αβέρωφ» απέπλευσε με κατεύθυνση το Αλγέρι, όπου θα γέμιζε τις αποθήκες του με άνθρακα. Ύστερα από τρεις μέρες, πέρασε το Γιβραλτάρ, καθώς θα εκτελούσε την πρώτη του αποστολή, που ήταν να βρεθεί στην Αγγλία προκειμένου να συμμετάσχει στη Ναυτική Επιθεώρηση που θα γινόταν με την ευκαιρία της στέψης του Άγγλου Βασιλιά Γεωργίου του Ε’.

Στον Ατλαντικό το καταδρομικό, όπως και το πλήρωμά του, ήρθαν σε επαφή με όλες τις αντιξοότητες της φουρτουνιασμένης θάλασσας στον Βισκαϊκό κόλπο, τις ομίχλες και τους ψυχρούς ανέμους – μέχρι να καταπλεύσει στο Σαουθάμπτον, το βράδυ της 26ης Μαΐου.

Σύμφωνα με το τελετουργικό, το «Αβέρωφ» είχε παραταχτεί μαζί με τα άλλα ξένα πλοία που είχαν καταφθάσει. Δυο πλοία πιο μπροστά ήταν το τουρκικό καταδρομικό «Χαμιντιέ». Τότε κανείς δεν φανταζόταν ότι αυτά τα δυο πλοία έμελλε να συναντηθούν σύντομα σε όχι τόσο εθιμοτυπικές συνθήκες.

Η Ναυτική Επιθεώρηση τελείωσε στις 16 Ιουνίου και όλα τα πλοία που είχαν πλεύσει στη Μ. Βρετανία, προκειμένου να αποδώσουν τιμές για τη στέψη του Άγγλου Βασιλιά Γεωργίου του Ε’, άρχισαν να αποχωρούν το ένα μετά το άλλο.

Το «Αβέρωφ» είχε προγραμματιστεί να αναχωρήσει αργότερα, όπως κι έγινε. Πλέοντας προς το Πλύμουθ, το πλοίο προσάραξε σε αβαθή εξ αιτίας της πυκνής ομίχλης, πράγμα που προκάλεσε σοβαρή ζημιά, καθώς είχαν ανοίξει πολλές ρωγμές στη γάστρα του με αποτέλεσμα να ρυμουλκηθεί σε ναυπηγείο.

Η επισκευή του «Αβέρωφ» κράτησε έναν μήνα, ωστόσο, λίγο το πληγωμένο ηθικό του πληρώματος από το ατύχημα, λίγο οι διαμάχες των βενιζελικών και βασιλικών αξιωματικών, λίγο η κακή συμπεριφορά τους προς το πλήρωμα, δημιούργησαν ένα μεγάλο πρόβλημα με αποτέλεσμα το πλήρωμα να στασιάσει.

Στο μεταξύ, είχαν φτάσει ώς την Αθήνα τα νέα για το ατύχημα και ο Τύπος δεν έχασε την ευκαιρία να κάνει αυτό που ήξερε καλά: να υπερβάλει τα γεγονότα μέχρι αστειότητας. Φυσικά, αυτό δεν μπορούσε να περάσει και δίχως την τόσο οικεία στα ελληνικά ήθη πολιτική αντιπαράθεση. Ωστόσο, η κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που κατά ευτυχή συγκυρία ήταν και υπουργός των Ναυτικών, δεν άφησε περιθώρια να λάβει διαστάσεις επικίνδυνες αυτό το επεισόδιο. Λαμβάνοντας άμεσα και δραστικά μέτρα, προχώρησε σε ένα «εσωτερικό ξεκαθάρισμα» αντικαθιστώντας μερικούς αντιδημοφιλείς αξιωματικούς και τους πρωταίτιους της στάσης. Τον Δαμιανό τον μετέθεσε και στη θέση του έστειλε νέο κυβερνήτη του «Αβέρωφ» τον Παύλο Κουντουριώτη. Οι δραστικές αυτές ενέργειες του Βενιζέλου και η στιβαρή αλλά δίκαιη διοίκηση του Κουντουριώτη επανέφεραν την ηρεμία.

Το ταξίδι προς την πατρίδα

Είχε μεσιάσει ο Αύγουστος όταν οριστικοποιήθηκε ότι στις 20 του μήνα το «Αβέρωφ» θα ξεκινούσε επιτέλους το ταξίδι του προς την πατρίδα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο νέος κυβερνήτης του πλοίου βρήκε την ευκαιρία να δοκιμάσει τις δυνατότητές του αλλά και μέσα από διάφορες ασκήσεις να εξοικειώσει το πλήρωμά του με τις λειτουργίες του.

Έτσι πέφτοντας σε μια μπονάτσα διαπίστωσε ότι το πλοίο φτάνει σε καλές καιρικές συνθήκες μέχρι και τους 24 κόμβους, ταχύτητα ιδιαίτερα ικανοποιητική για την εποχή εκείνη. Έως ότου το καταδρομικό πλησιάσει τις ακτές της Πορτογαλίας, το πλήρωμα εξασκείτο συνεχώς με ασκήσεις πυρών. Στις 29 Αυγούστου το πλοίο κατέπλευσε στη Μάλτα, όπου και έγινε αντικείμενο θαυμασμού των κατοίκων.

Το «Αβέρωφ» διέσχιζε πλέον τα γνώριμα νερά της Μεσογείου και οι ακτές της πατρίδας δεν θα αργούσαν να φανούν στον ορίζοντα. Επιτέλους, το θαυμαστό απόκτημα του Ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού θα έφτανε στον προορισμό του.

Πλησιάζοντας στα ελληνικά νερά, ο Κουντουριώτης φάνηκε ιδιαίτερα προσεκτικός, καθώς δεν απέκλειε μια ενέργεια τορπιλισμού του «Αβέρωφ» από τους Τούρκους. Πλέοντας από τις νότιες ακτές της Πελοποννήσου, συναντήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου με τον ελληνικό στόλο που περίμενε παρατεταγμένος να συνοδεύσει ως τιμητικό άγημα στον Πειραιά το νέο απόκτημά του. Πλέοντας στον τελικό του προορισμό ο Κουντουριώτης επέτρεψε στον εαυτό του να ελιχθεί μέσα από το στενό της Ύδρας, προς τιμήν της ιδιαίτερής του πατρίδας. Οι Υδραίοι από την προβλήτα ζητωκραύγαζαν. Οι φωνές τους συνόδευαν το «Αβέρωφ» ώς το Φάληρο, όπου θα ενώνονταν με αυτές της υπόλοιπης Ελλάδας…

Η υποδοχή

«Ο “Αβέρωφ” έχει έρθει προ πολλής ώρας. Αναπαύεται. Ο στόλος, άσπρα παβιλλιόν, χτισμένα εις τα νερά, στέκεται εις τάξιν και του παραδίδει την θάλασσαν. Τα Θωρηκτά του Τρικούπη, τα οποία προ μιας γενεάς είχαν δεχθεί τας ίδιας τιμάς, κρύβονται εις το βάθος με μιαν μεγάλη φροντίδα να φανούν όσο ήτο δυνατόν μικρότερα.

Στενεύουν, υποκορίζονται, κρύβονται, παρακαλούν να περιφρονηθούν. Από την παραλίαν, από τη στεγνήν Καστέλλαν, της οποίας η πέτρα εδασώθη αίφνης από ανθρώπους, από τα μπάνια που έγιναν θεωρεία της θαλάσσης, από τα μπαλκόνια χιλιάδες μάτια ναυπηγούν τον “Αβέρωφ”». 

Την ανταπόκριση για την εφημερίδα «Εμπρός», με ημερομηνία 2 Σεπτεμβρίου 1911, υπογράφει ο λογοτέχνης Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Διαβάστε επίσης

Τσίπρας: Μετωπική με Μητσοτάκη για υποκλοπές και συγκάλυψη

Η αναγέννηση της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας

Σφοδρή αντίδραση του ΚΚΕ: «Αιτία πολέμου» το νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη