search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 02:07
MENU CLOSE

Φωτογραφία

02.11.2009 09:37

Με την «ανάσα» των θεατών

Με την «ανάσα» των θεατών

Κινηματογράφος και Αθήνα. Να ένα θέμα που αξίζει να διατρέξει τον χρόνο. Ο Τάσος Βρεττός κάλυψε με τον φακό του ολόκληρη την γκάμα, από τις κεντρικές και ιστορικές κινηματογραφικές αίθουσες ή τα σινεμά της περιφέρειας της πόλης μέχρι τις σινεφίλ αίθουσες και τα μούλτιπλεξ τελευταίας γενιάς

Ήταν μια ιδέα που ήρθε από το Παρίσι. Άνοιξη του 2009. Το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Université de la Sorbonne Nouvelle – Paris 3) διοργανώνει κάθε χρόνο ένα αφιέρωμα στη σχέση του κινηματογράφου με μια ευρωπαϊκή πόλη. Το αφιέρωμα χωρίζεται σε δύο βασικά σκέλη: σε ένα συνέδριο και σε μια έκθεση φωτογραφίας που αναδεικνύει κάθε φορά το θέμα. Και φέτος είναι η σειρά της Αθήνας. Κι όταν χτύπησε το τηλέφωνο του Τάσου Βρεττού, ο γνωστός έλληνας φωτογράφος δεν μπορούσε να φανταστεί τον λόγο πίσω από μια κλήση εκ Γαλλίας. Προφανώς οι διοργανωτές είχαν κάνει την έρευνά τους και ανάθεσαν στον Βρεττό τη φωτογραφική τεκμηρίωση της αθηναϊκής περίπτωσης. Και τι περίπτωσης! Η Αθήνα διαθέτει μια πολύ ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πόλεις όσον αφορά τον τρόπο που βιώνεται η κινηματογραφική εμπειρία. Για την ακρίβεια, ο τρόπος δεν είναι ένας ή δύο ή μονοσήμαντος. Η ελληνική πρωτεύουσα προσφέρει πολλές αποχρώσεις, με τα θερινά σινεμά να διεκδικούν δάφνες πανευρωπαϊκής μοναδικότητας. Αλλά ο Τάσος Βρεττός δεν φωτογράφησε μόνο τα θερινά. Δεν έπεσε στην παγίδα της γραφικότητας. Κάλυψε με τον φακό του ολόκληρη την γκάμα, από τις κεντρικές και ιστορικές κινηματογραφικές αίθουσες ή τα σινεμά της περιφέρειας της πόλης μέχρι τις σινεφίλ αίθουσες και τα μούλτιπλεξ τελευταίας γενιάς. «Όρισα μια διαδρομή μέσα στην πόλη και ξεκίνησα, αρχές του καλοκαιριού, το φωτογραφικό μου οδοιπορικό από το Παλλάς του Παγκρατίου», θυμάται ο Τάσος Βρεττός, λίγες μέρες πριν τα εγκαίνια της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου. Η συγκεκριμένη αφετηρία δεν επιλέχθηκε τυχαία. Το Παλλάς του Παγκρατίου, μια κουκίδα παράδοσης και παλιάς Αθήνας, ανάμεσα στις καφετέριες της Υμηττού, μοιάζει ξεχασμένο στον χρόνο, αιώνες πριν από τα μούλτιπλεξ, άλλον μεγάλο, υποχρεωτικό σταθμό του πρωτότυπου κινηματογραφικού οδοιπορικού. Πώς ένιωσε στο πρώτο και πώς στους σύγχρονους ναούς της έβδομης τέχνης; «Στο Παλλάς αισθάνθηκα απίστευτη συγκίνηση, είχα να πάω 30, ίσως και 40 χρόνια. Ήταν σαν να επέστρεφε η μαγεία των πρώτων εφηβικών μου εξορμήσεων, όταν μπορούσαμε από τον δρόμο να “υποκλέψουμε” μια-δυο σκηνές από τα τεκταινόμενα της οθόνης». Ομολογεί, παρ’ όλα αυτά, ότι αισθάνθηκε πιο οικεία στα μούλτιπλεξ, ίσως επειδή είναι μια πιο οικεία κατάσταση, «κάτι που ζούμε τώρα». Ο Τάσος Βρεττός εσκεμμένα επέλεξε μια μη αρχιτεκτονική προσέγγιση. Ήθελε την παρουσία του κόσμου, την «ανάσα» των θεατών, τα ίχνη του χρόνου. Δεν ήταν εύκολο. Χρησιμοποίησε μια εξαιρετικά διακριτική μηχανή για να μην ενοχλεί τους θεατές, να μην καταστρέφει τη μυσταγωγία της προβολής. Μπήκε στις καμπίνες προβολής. Εκεί συνάντησε υπέροχους ανθρώπους που τον καλωσόρισαν σε έναν απίστευτο κόσμο. Στους τοίχους του μικρού δωματίου παλιές αφίσες, γυμνόστηθες στάρλετ, εικόνες της Παναγιάς. «Μου θύμισε τους δικούς μας σκοτεινούς θαλάμους – ήταν συγκινητικό». Αν υπάρχει μια δυσάρεστη γεύση από την ωραία αυτή περιπέτεια ήταν ο λιγοστός κόσμος στις μεμονωμένες αίθουσες του κέντρου, «με μικρές εξαιρέσεις». Πάντως, ύστερα από όλα αυτά ήταν φυσικό οι Γάλλοι να ενθουσιαστούν. Αρκούσε ένα πλάνο με κάποια οθόνη σφηνωμένη ανάμεσα σε ακάλυπτους πολυκατοικιών. Αυτό που για μας ακούγεται ίσως τετριμμένο, στο μάτι ενός ξένου ανυποψίαστου θεατή αποκτά ποιητικές διαστάσεις. Όπως αναφέρει ο Roger Odin, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Université de la Sorbonne Nouvelle – Paris 3), θεωρητικός της επικοινωνίας και των οπτικοακουστικών μέσων, «Την ώρα που, όλο και περισσότερο, βλέπουμε τις ταινίες στο σπίτι μας, στην τηλεόραση, στον υπολογιστή ή ακόμη και στη μικροοθόνη του κινητού μας, οι φωτογραφίες του Τάσου Βρεττού μας αποκαλύπτουν την “αλήθεια” του ‟κινηματογράφου”: μια ταινία, τη βλέπεις στο σκοτάδι, στη μεγάλη οθόνη, συντροφιά με άλλους θεατές, σε έναν αστικό χώρο, αποκλειστικά αφιερωμένο σε αυτόν τον σκοπό. Η είσοδος στον κινηματογράφο είναι διείσδυση σε ένα ‟αλλού”, έναν κόσμο κλειστό (‟μητρικό”), ήδη φαντασιακό. Ο κινηματογράφος είναι ένας ‟άλλος” κόσμος, που διέπεται από νόμους διαφορετικούς από αυτούς της καθημερινότητας: δίνες ψυχεδελικών χρωμάτων, παραμορφωμένη προοπτική, εντυπωσιακά καδραρίσματα, αντανακλάσεις και διαφάνειες, εικόνες φλου προκαλούν κάποιο δισταγμό για τη διάσταση των πραγμάτων και των όντων. Τέλος, ανοίγει το παράθυρο της οθόνης: το φιλμ είναι εκεί, ένας κόσμος φτιαγμένος από φως που κατοικείται από αστέρια (stars), ένας κόσμος παλλόμενος από επιθυμίες και πάθη…».

Το συνέδριο

Η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και τον Πολιτισμικό Οργανισμό του Δήμου και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «Πόλη και Κινηματογράφος: χώροι προβολής, χώροι αστικοί» που διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Université de la Sorbonne Nouvelle – Paris 3), το Ίδρυμα Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Παρίσι (Fondation Maison des Sciences de l’Homme) και το Πάντειο Πανεπιστήμιο, από τις 12 έως και 14 Νοεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη. Στόχος του συνεδρίου είναι να διερευνηθεί η θεμελιακή και πολύπλευρη σχέση του κινηματογράφου με την πόλη: η πόλη ως κινηματογραφικό location, ο κινηματογράφος ως κοινωνική πρακτική, η κινηματογραφική αίθουσα ως χώρος συνάθροισης και επαφής ποικίλων κοινωνικών ομάδων, ο κινηματογράφος ως βίωμα της πόλης, ως έκφραση της αστικότητας.

Δημήτρης Ρηγόπουλος

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 01:15