Στην αρχαία Αθήνα, οι παρασκευαστές του κωνείου εθεωρούντο μάγειροι ή εντολοδόχοι μιας συγκεκριμένης πολιτικής;

Στην αρχαία Αθήνα, οι παρασκευαστές του κωνείου εθεωρούντο μάγειροι ή εντολοδόχοι μιας συγκεκριμένης πολιτικής;

Και τότε και τώρα τέτοιοι «μάγειροι» ή «πολιτικοί» δεν τρώγονται με τίποτε.

Εμπρός Έλληνες! Με τραπεζίτη πρωθυπουργό να σώσουμε το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Μια πεταλουδίτσα η χώρα μας, που τα φτερά της προκαλούν χρηματιστηριακές καταιγίδες στη Ν. Υόρκη. Πάντως όσα συμβαίνουν στον τόπο είναι απλώς η τελευταία πράξη ενός πολιτικού δράματος που ξεκίνησε τη Μεταπολίτευση και τώρα ολοκληρώνεται. Κι είναι σπάνιο να βλέπεις να ξετυλίγεται εμπρός σου, σαν σε τηλεοπτικό live, η κατάληξη μιας ολόκληρης εποχής. Τους τίτλους τέλους μιας παράστασης την οποία δεν συγκροτούν πολιτικοί, πολιτικές, άνθρωποι με σάρκα και οστά, αλλά μόνον ρόλοι. Μάσκες χωρίς πρόσωπα. Ο Forrest Γ.Α.Π. έπαιξε με ανέμπνευστο τρόπο τον ρόλο του πρωθυπουργού που θέλει, αλλά δεν μπορεί να σώσει την πατρίδα-παρτίδα, πανικόβλητος ενώπιον των ευθυνών του. Ο Πάγκαλος ξεκίνησε ως ο χαριτωμένος μπουνταλάς που λέει δυσάρεστες αλήθειες – στον ρόλο αυτό είχε διαλάμψει παλαιότερα ο Στέφανος Μάνος – για να καταλήξει σε βωβό πρόσωπο που τρώει επί σκηνής και για αυτό δεν μιλάει. Ο Σαμαράς είναι ο μοναχικός καβαλάρης που επιστρέφει από τα παλιά και θέλει να πάρει πολυκαιρισμένη εκδίκηση ισορροπώντας ανάμεσα στο φιλμ νουάρ και το μπουρλέσκ – κυρίως λόγω των συμβούλων του. Ενώ ο αντιπρόεδρος Βενιζέλος τα παίζει όλα για όλα, θέλει τα πάντα τώρα, γεννήθηκε – νομίζει – για αυτό, αφού δικαίως είναι πρωταγωνιστής φιλμ του μυαλού του «Ο τυχοδιώκτης των 5 Ηπείρων». Οι υπόλοιποι ρόλοι είναι κομπάρσοι, που ονειρεύονται όμως να γίνουν σταρ, έχουν μάθει τις ατάκες τους, τις λένε μηχανικά, ακόμα και ο θυμός τους είναι τεχνητός, και έπειτα πηγαίνουν σπίτια τους για να ονειρευτούν τι καλά που θα ήταν αν έπαιζαν σε άλλο έργο. Γιατί περί αυτό πρόκειται. Όλοι, δυστυχώς, παίζουν σε λάθος έργο, παρασυρμένοι από έναν σκοτεινό σκηνοθέτη που όμως βλέπει πολύ μακριά και φιλοδοξεί πρωτίστως να τους γελοιοποιήσει ενώπιον της Ιστορίας· οψέποτε έρθει η ώρα. Λόγια, πόζες, μούτες, μονόλογοι, διάλογοι, υποκλίσεις, φάλτσες άριες και ρετσιτατίβα της συμφοράς, ιδού το πολιτικώς ομιλείν και το πολιτικώς πράττειν. Απλώς και η εκφώνηση μόνον των ονομάτων τους μπορεί πια να δημιουργεί κλαυσίγελο και χάχανα στο κοινό. Τα ονόματά τους δηλαδή σαν ατάκες επιθεώρησης. Ας το επιχειρήσουμε: Παπουτσής! Πρωτόπαπας! Άδωνις! Ρέππας! Χυτήρης! Αβραμόπουλος! Σπηλιωτόπουλος! Μιλένα! Λιάνα! Ροντούλης! Ευθυμίου! κ.λπ. Η αλήθεια πάντως είναι πως όσο ευθυμήσαμε, ευθυμήσαμε. Τώρα la commedia e ja finita, τα παρασκήνια αδειάζουν, οι ηθοποιοί βγάζουν τις περούκες και τις μάσκες τους. Και στο ημίφως της πλατείας απλώνεται ανησυχητική σιωπή. Και τώρα τι κάνουμε; Οι ρόλοι ήταν μια κάποια λύσις. Τώρα πίσω από την αυλαία καραδοκεί ο σκοτεινός σκηνοθέτης.

Αφήστε που ο από μηχανής θεός Βενιζέλος γκρεμίστηκε από το θεολογείον λόγω – πολιτικού – βάρους.

Ποιητές κατ’ επάγγελμα και νεροκουβαλητές εκδοτών με πολλά «θ» στην υπογραφή τους, αφού έγλειψαν αισχρά τον Γιωργάκη, την Άντα, τον έρημο φίλο Γερουλάνο, που ούτε έχει καταλάβει ακόμη τίποτε απ’ όσα γίνονται, παραμένουν τώρα χωρίς δουλειά. Δεν τους φοβάμαι όμως. Όλο και κάποια νέα γνωριμία θα κάνουν έτσι ώστε οι επιφυλλίδες τους στα ΝΕΑ να μην χάσουν το άρωμα της επικαιρότητας. Πώς σας φαίνεται το όνομα «Χρύσανθος»; Δεν μυρίζει αρκούντως;

Σαν συμφορά μου ζω το Mega και το ΣΚΑΪ

Σαν έκπτωση από μια χάρη πρωτινή

Σε κάθε φράσης σας κυμάτισμα από κάτω

Να κρυφακούω τον Σολωμό ή τον Λασκαράτο

Σαν καταδίκη την επίπεδη φωνή

Ωϊμέ – του Χατζηνικολάου και της Στάη

Νίκος Φωκάς, 1994

Να ο ορισμός της (κάθε) τέχνης: Παίρνουμε σκύβαλα και τα μεταμορφώνουμε σε χρυσάφι μέσα από μιαν ιερή αλχημεία. Παίρνουμε ψίχουλα και τα φτιάχνουμε άρτο της ζωής, παίρνουμε «ενθύμια φρίκης» κι αυτά γίνονται από αλγηδόνες λαμπηδόνες. Κι έτσι αντέχουμε γύρω τον πόνο των ανθρώπων και των πραγμάτων· έτσι αντέχουμε τη γελοιότητα ή την κτηνωδία τους. Τυχεροί ή άτυχοι λοιπόν οι «πρωταγωνιστές» του ανωτέρω ποιήματος που έγιναν «υλικό» για να παρασκευαστεί τέτοια ποίηση από έναν τεχνίτη του είδους; Ούτε τύχη ούτε ατυχία· απλώς λειτούργησε εκείνος ο αδήριτος νόμος της έκφρασης που απαιτεί να τακούν τόνοι λέξεων για να παραχθεί ένα γραμμάριο ποίησης· αλλά και δικαιοσύνη γιατί σ’ αυτή τη διαδικασία της τήξης κύρια ονόματα και ουσιαστικά γίνονται ένα. Έστω κι αν η τρέχουσα συγκυρία φουσκώνει κάποια μπαλόνια και ξεφουσκώνει μερικά άλλα. Το μυστικό είναι να ζούμε το τώρα. Να ενεργούμε υπό το βλέμμα της αιωνιότητας· μόνο και μόνο επειδή είμαστε αναπόδραστα θνητοί.

«Όταν δουλεύεις συνεχώς, δεν μπορείς να βγάλεις λεφτά»

Γιου Ντάι Σουν*

Δεν κατάλαβα! Γιατί είναι μεμπτό όταν έχεις φάει τα είκοσι καλύτερά σου χρόνια ως υπουργός ιδρώνοντας για την ευημερία του λαού, να μην φας και αστακό εν Παρισίοις τρώγοντας τα δεδουλευμένα σου μαζί με χαβιάρι και νυμφευόμενος όποιαν γουστάρεις, που να πάρει; Στο κάτω κάτω επειδή είμαστε σοσιαλιστές, δεν σημαίνει ότι είμαστε και λιγούρηδες. Για αυτό και κατοικούμε στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Άσχετοι, ε άσχετοι! Ακούς εκεί πρόκληση ένας γάμος, ένα μυστήριο! Ακούς εκεί, έχουμε χάσει την επαφή με την πραγματικότητα και το πολιτικό ήθος. Ξου ρε Λάκη! Υπάρχει πιο απτή πραγματικότητα από την πραγματικότητα του πλούτου και της επίδειξης; Άλλωστε αν δεν δείχνεις ότι έχεις λεφτά, ποιος ο λόγος να τα μαζεύεις;

* Ιάπωνας αθλητής του σούμο που πάσχει από AIDS. (Να μην συγχέεται με τον φίλο του Γιου Ντάι Σουν Του).

Αθάνατη, ευσυγκίνητη Ελλάς! Ένα εργοστάσιο κλείνει ή μια βιοτεχνία και στον χώρο τους ανοίγουν ένα ξενυχτάδικο ή ένα καφέ μπαρ. Παντού απ’ άκρου εις άκρον στον ευλογημένο τούτο τόπο είναι απλωμένα τραπεζοκαθίσματα και χυμένη σ’ αυτά η εύελπις νεολαία μας πίνοντας φραπόγαλα. Η τιμή του καφέ αυξάνει δραματικά, αλλά η εμμονή της φυλής στις αραχτές παραδόσεις της παραμένει αταλάντευτη. Ώρες επί ωρών οι μερακλήδες έχουν πιάσει τις καρέκλες σταυρωτά και το φιλοσοφούν. Είναι βλέπετε και η ανεργία που ωθεί τον κόσμο στο επιτήδευμα του φραπέ, έτσι ώστε οι ταλαίπωροι γονείς να έχουν κόψει ειδικό, μηνιαίο επίδομα στα τέκνα και τα τεκνά τους. Κατά τα άλλα, όλο και κάποια εθνική νίκη θα επισυμβεί – ποδόσφαιρο και τα συναφή – ώστε να ξεχυθούν οι συγκινημένοι συμπατριώτες μας στους δρόμους εγκαταλείποντας προς στιγμήν τις πολυθρόνες. Τα ειδικά αυτά μαγαζιά με τα σμήνη των τραπεζοκαθισμάτων απλώνονται από την παραλιακή ως την Κηφισίας, από το Νέο Ηράκλειο ως το Μπουρνάζι και από τα Χανιά ως την Καβάλα χωρίς καμία περιστολή. Τι ωραία σημειολογική εικόνα! Να κλείνει ένας χώρος παραγωγής και να ανοίγει μια επιχείρηση φραπέ. Βλέπετε, είναι πολλά τα επιδόματα, αδέλφια. Τώρα θα με ρωτήσετε ποιος παράγει και τι σ’ αυτόν τον ευλογημένο, υπερχρεωμένο, πλην περήφανο, τόπο. Ειλικρινά δεν θέλω να σας γελάσω. Πάντως παράγουμε πολλούς – τηλεοπτικούς – καφέδες, μουσακάδες και πιλάφια γενικώς, καθώς το fiction είναι πραγματικότητα και η πραγματικότητα fiction.

ΕΛΛΑΣ – ΒΕΓΚΑΣ δηλαδή! Αυτό είναι το προσομοίωμα που πλασάρεται από τα ηλεκτρονικά μέσα ως πρόσωπο της πατρίδας με τα ανθρωποειδή, άφυλα αλλά κυρίως άφιλα, που περιφέρονται στις γυάλινες πίστες ως ιδανικοί – ή μήπως δανεικοί; – Έλληνες. Αυτούς που οι πιτσιρίκοι με το μπουκωμένο από χάμπουργκερ στόμα και τα μπουκωμένα από Φοίβο remix αυτιά πρέπει να θαυμάσουν και στη συνέχεια να μιμηθούν. Μπουκωμένα μάτια. Σκεφθείτε έναν προς έναν όλους αυτούς τους οποίους αφήνετε κάθε μέρα να κυκλοφορούν ασύδοτοι σπίτι σας λέγοντας άρρητα αθέμιτα σε τρισβάρβαρα ελληνικά, τα οποία ρουφάνε πάντως ως μάννα εξ ουρανού οι άμοιροι ελληνικών βλαστοί σας. Μετρήστε τους ψύχραιμα και βαθμολογήστε τους. Τι αξίζουν, αλήθεια, μακριά από την τηλε-άλω και την τεχνητή χρυσόσκονη που τους χαρίζει το μέσον; Απλώς μηδενικά, πολύ κατώτερα, γιατί είναι πεινασμένα για κέρδος και εξαρτημένα από το ναρκωτικό της προβολής, από τον μέσο Έλληνα που και ευπρεπής είναι και καχύποπτος προς όλο αυτό το φωνασκούν σούργελο. Απλώς δεν έχει πολλές επιλογές και έχει και το χτικιό της συνήθειας, της εύκολης, άνευρης, παθητικής διασκέδασης. Αυτό γνωρίζοντας κι εκείνοι, κατεβάζοντας συνειδητά τον πήχη κάθε χρόνο και περισσότερο μένουν πιστοί στις εντολές των αφεντικών τους.

Κάποτε λέγαμε «μολών λαβέ» στον τόπο αυτό. Σήμερα το μεταφράσαμε σε Cash and Carry και πορευόμαστε αμέριμνοι ανατρέφοντας προγλωσσικούς γραικύλους ή τεχνοκράτες εκσυγχρονιστές.

Σ’ ένα δημοτικό των ΗΠΑ ζητήθηκε από τους μαθητές να ζωγραφίσουν ένα κοτόπουλο. Κι αυτοί το σχεδίασαν με τη ζελατίνα· του σούπερ μάρκετ…

Απόλυτα ικανοποιημένος από το Σύστημα Υγείας, την απονομή Δικαιοσύνης, την αξιοκρατία, την Παιδεία, την τηλεόραση, τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις, την κοινωνική πρόνοια, τις ευκαιρίες εργασίας, το Ασφαλιστικό, το δημοκρατικό ήθος και την αποτελεσματικότητα της Αστυνομίας, το υψηλό, τέλος, επίπεδο των κρατικών υπηρεσιών, αλλά και την εξάπλωση των δραστηριοτήτων τού, επίσης κρατικού, τζόγου…, είμαι έτοιμος να ξαναψηφίσω όσους μου επιδαψίλευσαν την ανωτέρω ποιότητα ζωής.

Μήπως είμαι ο ορισμός του μαλάκα; (Με την καλή έννοια). Καλή τους χώνεψη!