Οι εξελίξεις που σηματοδοτεί για ολόκληρη την ευρωζώνη η απόφαση του Eurogroup για την Κύπρο, η εξαγωγή συμπερασμάτων και η αξιοποίησή τους για τον πολιτικό σχεδιασμό και την αντιπολιτευτική τακτική παραμένουν στην ατζέντα των συζητήσεων στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ηγεσία επιχειρεί να αντιστρέψει το κλίμα πίεσης, το οποίο έσπευσε να διαμορφώσει η κυβέρνηση και κυρίως η Ν.Δ. γύρω από τη συζήτηση για το νόμισμα, εστιάζοντας εκεί όπου βρίσκονται τα κυβερνητικά ζόρια: στην έλευση της τρόικας, η οποία περιμένει οριστικές αποφάσεις για το θέμα των απολύσεων των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ στο τραπέζι μπαίνει η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού.
Εν προκειμένω, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει σπεύσει να διατυπώσει το ερώτημα αν η κυβέρνηση θα δεχτεί να αξιοποιηθεί το «μοντέλο Κύπρου», αν της προταθεί από την τρόικα…
Παράλληλα, βέβαια, γίνεται προσπάθεια να ξεκαθαριστούν προς τα έξω οι θέσεις του κόμματος για το ευρώ και η στάση του απέναντι στις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Επί της ουσίας, ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ μέχρι ενός ορίου (δηλαδή όχι «πάση θυσία»), ύστερα από τις εξελίξεις στην Κύπρο που αιφνιδίασαν, ωστόσο βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού για όλα τα ενδεχόμενα, ενώ ουσιαστικά δείχνει να συνδέει την έξοδο από το κοινό νόμισμα με συνολικότερες αλλαγές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Αποστάσεις
Ο Αλέξης Τσίπρας, σε συνέντευξη που δόθηκε χθες γι’ αυτά τα ζητήματα, επισήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιμετωπίζει το νόμισμα ως κεντρικό ζήτημα, παίρνοντας αποστάσεις από το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή». Όπως είπε, το θέμα δεν είναι «με ποιο νόμισμα θα έχουμε λιτότητα», αλλά το «αν θα έχουμε λιτότητα ή όχι» και, σε ό,τι αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, η ανατροπή της λιτότητας.
Δέχτηκε ότι τα νέα δεδομένα προκαλούν «ευρωσκεπτικισμό», συμπληρώνοντας όμως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτος απ’ όλους έχει υιοθετήσει μια ανάλογη στάση, υπό την έννοια ότι έχει ασκήσει κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση εφόσον δεν είναι η Ευρώπη που οραματίζεται (θυμίζουμε και το παλαιότερο σύνθημα περί «επανίδρυσης»).
Ακόμη, ο Αλέξης Τσίπρας υπερασπίστηκε τη θέση ότι είναι δυνατόν μια κυβέρνηση της Αριστεράς να διαπραγματευτεί σκληρά και να μη συνθηκολογήσει. Ωστόσο οι προϋποθέσεις, όπως είπε, είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι κυβέρνηση με ισχυρή λαϊκή στήριξη και ευρύτερες συμμαχίες, π.χ. με τον ευρωπαϊκό Νότο. Σε κάθε περίπτωση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ανέδειξε ως βασική παράμετρο το ζήτημα της λαϊκής κινητοποίησης, καθώς, όπως είπε, τα διάφορα σενάρια που είναι υπό μελέτη σε ένα σχέδιο διαπραγμάτευσης δεν έχουν καμία αξία χωρίς αλλαγή των συσχετισμών κι εν τέλει χωρίς να είναι η πολιτική στο προσκήνιο.
Προβληματισμός
Αναλυτικότερα, όσον αφορά την εσωτερική συζήτηση στο κόμμα, η σκλήρυνση της στάσης Γερμανίας και Βρυξελλών, η οποία έδωσε την αίσθηση ότι τα όποια περιθώρια συμβιβασμών και συναίνεσης λιγοστεύουν και περιορίζονται αποκλειστικά εντός των γερμανικών επιδιώξεων, προκάλεσε προβληματισμό ακόμη και σε στελέχη που υπερασπίζονται τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του κόμματος.
Η συζήτηση αυτή αναζωπυρώθηκε με πρωτοβουλία του Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο οποίος ζήτησε δημοσίως αλλά και στα όργανα να επανεξεταστεί η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για την ευρωζώνη, αίτημα που φαίνεται να απορρίπτει η ηγεσία, αποδεχόμενη ωστόσο την ανάγκη επαρκέστερης επεξεργασίας ενός πλήρους σχεδίου διαπραγμάτευσης, το οποίο θα καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα, κάτι που, όπως τονίζεται από κορυφαία στελέχη του κόμματος όπως ο Γιάννης Δραγασάκης, ήδη συμβαίνει με τις θεωρητικές και προγραμματικές επεξεργασίες του κόμματος.
Το «όλα τα ενδεχόμενα» εν προκειμένω αφορά τις εναλλακτικές επιλογές για την περίπτωση που το ίδιο το ευρωσύστημα προχωρήσει σε διάλυση της ευρωζώνης. Σε αυτό το ενδεχόμενο εντάσσουν κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και την περίπτωση που οι δανειστές θα επιδείξουν άκαμπτη στάση στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης με μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Για την περίπτωση που κυριαρχήσουν εκβιασμοί και απειλές, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης, αντανακλώντας τον εσωτερικό κομματικό προβληματισμό, δήλωσε πως αυτό θα σημαίνει ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις «θα έχουν πάρει απόφαση να διαλύσουν την ευρωζώνη». Οπότε «ο καθένας πια αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Δική τους θα είναι η ευθύνη αυτή, δεν θα είναι δική μας». Από εκεί και πέρα σημείωσε ότι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι «πάση θυσία στο ευρώ», διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με ανεργία στο 40%, κλείσιμο περισσότερων ακόμη νοσοκομείων κι επιχειρήσεων κ.λπ.
Σε μια πρώτη αποτίμηση των εξελίξεων σε επίπεδο Συντονιστικής Γραμματείας την περασμένη Πέμπτη ο Τσίπρας, προκειμένου να απαντήσει στην εσωκομματική αντιπολίτευση για το θέμα του ευρώ, παρέπεμψε στο σχετικό απόσπασμα της Διακήρυξης που ψηφίστηκε στην πρόσφατη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Δεκεμβρίου, το οποίο περιέχει το σύνθημα «Καμία θυσία για το ευρώ» και αναφέρεται στο ενδεχόμενο μιας διαπραγμάτευσης υπό κλοιό εκβιασμών.
Εκεί αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι, όπως συμπυκνώνεται και στο παραπάνω σύνθημα, απόλυτη προτεραιότητα «είναι η αποτροπή της ανθρωπιστικής καταστροφής και η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι η υπαγωγή σε υποχρεώσεις που άλλοι ανέλαβαν υποθηκεύοντας τη χώρα. Κατά συνέπεια, δεσμευόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο τέτοιων απειλών ή εκβιασμών με όλα ανεξαιρέτως τα όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε ακόμη και με τη χειρότερη έκβαση».
«Στον αφρό»
 Όσον αφορά την… ανανεωμένη ορμή με την οποία βάζει το θέμα στα όργανα η μειοψηφία, στελέχη της πλειοψηφίας την αποδίδουν σε βλέψεις για τον επηρεασμό των εσωκομματικών συσχετισμών εν όψει του συνεδρίου. Στον αντίποδα των απόψεων της μειοψηφίας, πάντως, «στον αφρό» βγαίνουν απόψεις όπως αυτή που εξέφρασε δημόσια ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Σταθάκης ότι η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα από μόνη της δεν θα λύσει το πρόβλημα.
Όπως σημείωσε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «τα μνημονιακά προγράμματα λιτότητας εφαρμόζονται σε χώρες με ευρώ, ευρωπαϊκές χώρες εκτός ευρώ και σε πάρα πολλές χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, παντού με τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα», ενώ αναφέρθηκε στην «πλήρη» εκδοχή του παραπάνω συνθήματος, η οποία συνθέτει τις δύο διαφορετικές εντός του κόμματος απόψεις, δηλαδή «καμία θυσία για το ευρώ, καμία αυταπάτη για τη δραχμή».
Σημειώνεται, πάντως, ότι η εσωκομματική αντιπολίτευση δεν υπερασπίζεται την έξοδο από το ευρώ ξεκομμένα από ένα πλαίσιο «προοδευτικών αλλαγών», όπως λέει, που περιλαμβάνει διαγραφή του χρέους, «εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση» τραπεζών, ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου των στρατηγικού χαρακτήρα επιχειρήσεων κ.λπ.