Σαν ντόμινο γκρεμίζονται οι προσδοκίες της κυβέρνησης. Ο Σαμαράς σε απόγνωση

Δεν ξέρουμε ποιος έκανε… ποδαρικό στον Σαμαρά για το 2014, αλλά, από την ώρα που άλλαξε ο χρόνος, είναι σαν να έχει πέσει ο ουρανός στα κεφάλια της συγκυβέρνησης καταρρίπτοντας σαν ντόμινο μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα όλες τις… ψευδαισθήσεις που πάσχιζε να δημιουργήσει το τελευταίο εξάμηνο.

Η φόρα της κυβέρνησης έχει κοπεί με το που ανέλαβε κιόλας η Ελλάδα την ευρωπαϊκή προεδρία. Όπως γράφαμε από την περασμένη Πέμπτη, η κυβέρνηση ελάχιστα μπορεί να περιμένει προσεχώς από τους Ευρωπαίους. Ειδικά με το κλίμα που διαμορφώνεται στη Γερμανία, το οποίο προοιωνίζεται ένα ακόμα δάνειο, συνοδευόμενο φυσικά από νέο μνημόνιο – όπως και αν αποφασίσουν να το ονομάσουν –, αλλά και αδυναμία εξόδου στις αγορές το 2014. Ποιο κούρεμα, ποια ανάπτυξη και ποια στροφή της πολιτικής Μέρκελ μετά τη συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες;
Αμέσως το «Ποντίκι» επιβεβαιώθηκε, αφού τα ίδια ουσιαστικά είπε ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ – Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Το πρώτο που έκανε – κουνώντας το δάχτυλο – με το που πάτησε το πόδι του στην Αθήνα ήταν να κόψει τον βήχα εντελώς κυνικά στα σχέδια επί χάρτου και στους ευσεβείς πόθους της κυβέρνησης: «Δεν πρέπει να δημιουργούμε στους Έλληνες περισσότερες ψευδαισθήσεις από όσες έχουν ήδη» τόνισε. Κι έβαλε επιπλέον πάγο ξεκόβοντας κάθε συζήτηση περί κουρέματος.
Άλλα έλεγε, βέβαια, ο Σταϊνμάγερ, ως επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών τον Δεκέμβριο του 2012 στη «Welt am Sonntag»: «Είναι αναπόφευκτη μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αφού εκεί οδηγεί η πολιτική της καγκελαρίου Μέρκελ. Η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει να θέσει σε προτεραιότητα τα ευρωπαϊκά μέτρα εξυγίανσης, αλλά προτιμά να μην αποκαλύπτει στους ψηφοφόρους τις δυσάρεστες αλήθειες και να μεταθέτει τα πάντα μετά τις εκλογές».
Πέρασαν οι γερμανικές εκλογές, λοιπόν, και η ώρα για τις δυσάρεστες αλήθειες μάλλον έφτασε. Οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες, εξάλλου, δεν είναι πλέον αντίπαλοι, αλλά συνεταίροι για την επόμενη τετραετία κι έτσι μένουν ξεκρέμαστοι όσοι ισχυρίζονταν πως με τον «μεγάλο συνασπισμό» κάτι θα διαφοροποιηθεί στη γερμανική πολιτική προς όφελος της Ελλάδας. Ό,τι, δηλαδή, είχε συμβεί και με την εκλογή Ολάντ. Ο οποίος μόνο (σικάτες, πράγματι) γυναίκες αλλάζει τη μια μετά την άλλη, όμως όχι και πολιτική ή, πολύ περισσότερο, τη μοίρα της Ευρώπης.
Όπως, λοιπόν, υπέκυψε στο δόγμα Μέρκελ ο Ολάντ, έτσι ακριβώς πειθαρχούν και οι Σοσιαλδημοκράτες. Με συνέπεια να τρίζει ήδη το οικοδόμημα της κυβερνητικής «ανέφικτης» επιχειρηματολογίας, που χτίζεται εναγωνίως τόσο καιρό από τον Σαμαρά και τους συνεργάτες του εν όψει της προεκλογικής περιόδου.
Στην ίδια γραμμή και ο Στουρνάρας, φυσικά. Τη μέρα που ο Σταϊνμάγερ ήρθε στην Αθήνα και πέταξε από το τραπέζι των συζητήσεων την όποια κυβερνητική «ατζέντα» περί κουρέματος, δημοσιευόταν στους «Financial Times» συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών, ο οποίος ανέφερε πως «Ο Σόιμπλε μου είπε: Γιάννη, ξέχνα το». Κάτι που επανέλαβε τη Δευτέρα στον ΣΚΑΪ δηλώνοντας: «Δεν τίθεται θέμα ονομαστικού κουρέματος του χρέους, δεν το επιτρέπουν οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες και τα συντάγματα των 18 χωρών – μελών». Σημειώνοντας, μάλιστα, ότι «άλλο το ιδιωτικό χρέος και το PSI, άλλο το τωρινό προς κράτη».
Συνεπώς, με τον πιο επίσημο τρόπο το κούρεμα πάει περίπατο κι επιστρέφει το βολικό για τους δανειστές σενάριο της μείωσης επιτοκίων, της μετακύλισης χρεολυσιών κι άλλων ασπιρινών για τον καρκίνο. Με το πρόσχημα να μη διαταραχθεί εκ νέου το ευρώ, όπως ομολόγησε και ο Στουρνάρας.
Με την ευκαιρία, μάλιστα, να θυμηθούμε ένα ζήτημα που θίγαμε τον περασμένο Αύγουστο γράφοντας επί λέξει: «Βλέποντας τον κορσέ να γίνεται όλο και πιο στενός από την τρόικα, ένα σύγχρονο ερώτημα που μπορεί να προκύψει πλέον είναι: “Μήπως τελικά είναι προτιμότερο ένα κράτος να χρωστάει σε ιδιώτες παρά σε άλλα κράτη;”». Και, όπως αποδεικνύεται, το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων προς ιδιώτες έγινε στο άψε – σβήσε. Προς τα κράτη, όμως, μοιάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Γολγοθάς
Με αυτά τα δεδομένα, το 2014, το οποίο περιλαμβάνει και τουλάχιστον δυο εκλογικές αναμετρήσεις, μοιάζει με ελληνικό Γολγοθά, με τους αριθμούς να είναι αμείλικτοι. Και θεωρείται σίγουρο ότι τους επόμενες μήνες οι πιέσεις, τα διλήμματα και οι εκβιασμοί εντός κι εκτός συνόρων θα κορυφωθούν. Ειδικά όσο πλησιάζουν οι κάλπες.
Ο Απρίλιος και ο Μάιος προμηνύονται καυτοί και τότε θα παιχτεί η πιο σκληρή παρτίδα σε όλα τα επίπεδα, με κανέναν αυτήν τη στιγμή να μην μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα! Κι αυτό επειδή τον Μάιο «σκάνε» ομόλογα κι άλλες υποχρεώσεις που αγγίζουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ!
Συγκεκριμένα, στις 20 Μαΐου η Ελλάδα έχει να αποπληρώσει ομόλογα 4,1 δισ. που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Την επόμενη μέρα, 21.5.2014, υπάρχει το αγκάθι με τα περιβόητα «ομόλογα Αλογοσκούφη» ύψους 4,4 δισ. Είναι αυτά τα χρήματα που είχαν δοθεί από το Δημόσιο το 2009 στις ελληνικές συστημικές τράπεζες έναντι απόκτησης προνομιούχων μετοχών, λίγο μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Το αίτημα του ΔΝΤ (και του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών) για τη μετακύλιση αυτών των 4,4 δισ. διαρκώς τρώει πόρτα από τους Ευρωπαίους. Το ΔΝΤ θέλει το ποσό να παραμείνει ως μαξιλάρι για τις τράπεζες και να γίνει αναχρηματοδότηση του ποσού, ενώ η Ε.Ε. και η ΕΚΤ αρνούνται επίμονα και θέλουν να χρησιμοποιηθεί το υπόλοιπο του πακέτου των 50 δισ. ευρώ από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τι θα γίνει; Ένας θεός ξέρει…
Τον Μάιο υπάρχουν, επιπλέον, οι ανάγκες εξυπηρέτησης 700 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ και 650 εκατ. για τόκους. Σύνολο 9,85 δισ.! Είναι ο χειρότερος μήνας από πλευράς υποχρεώσεων, ενώ συνολικά η Ελλάδα μέσα στο 2014 έχει να εξοφλήσει 28,7 δισ.
Ο δεύτερος μήνας στα «κόκκινα» είναι ο Αύγουστος με 7,21 δισ. Που σημαίνει ότι την άνοιξη και το καλοκαίρι, με τόσα ανοιχτά ζητήματα να τρέχουν, αλλά και τέτοιες ασφυκτικές οικονομικές υποχρεώσεις, θα έχουμε οικονομικό… καύσωνα.
Εδώ, όμως, μπορεί να γίνει και μια «σημειολογική» παρατήρηση. Η Ελλάδα μπήκε στο πρώτο μνημόνιο επειδή «έσκαγε» το μεγάλο δεκαετές ομόλογο στις 19 Μαΐου 2010.
Δέκα χρόνια πριν, στα μέσα Απριλίου του 2000, ο τότε πρόεδρος της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ έβγαζε κίτρινη κάρτα στην Ελλάδα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και για το πόσο πίσω είχε μείνει η χώρα στις προετοιμασίες για τη διοργάνωση του κορυφαίου γεγονότος: «Είχα προειδοποιήσει για τα έργα τους Έλληνες, αλλά δεν με άκουγαν».

Μαζεμένες ανάγκες
Οι εφημερίδες γράφανε ότι «γίναμε διεθνώς ρεζίλι, αφού τρία χρόνια η προετοιμασία της διοργάνωσης καρκινοβατεί, με τη ΔΟΕ να μας εκθέτει», η «USA Today» έκανε λόγο για «δημόσια κριτική από τη ΔΟΕ χωρίς προηγούμενο», τα σενάρια και οι απειλές για ανάθεση των αγώνων σε άλλη χώρα έδιναν κι έπαιρναν, ενώ, όπως έγραψε το «Ποντίκι» την περασμένη εβδομάδα, την ίδια εποχή (2001-2005) η Ελλάδα εξελισσόταν στην πρώτη χώρα στην παγκόσμια κατάταξη για εισαγωγές όπλων από τις ΗΠΑ, αλλά και στη δέκατη στις εισαγωγές όπλων μεταξύ όλων των χωρών του κόσμου!
Με τόσες ανάγκες μαζεμένες η Ελλάδα βγήκε στις αγορές στις 21 Απριλίου 2000 για γερό δανεισμό με δεκαετές ομόλογο, το οποίο πάρθηκε σε δραχμές (8,07 δισ. σε ευρώ) με υψηλό επιτόκιο 6%! Με υπουργό Οικονομικών τον Γιάννο Παπαντωνίου, που έμεινε στο πόστο μέχρι τον Οκτώβριο του 2001.
Όταν ήρθε η ώρα για τον λογαριασμό, τον Μάιο του 2010, αυτό το συνολικό μπουγιουρντί των 10 δισ. ευρώ έγινε ο ισχυρότερος μοχλός πίεσης για να μπει η θηλιά της τρόικας και των μνημονίων στον λαιμό της Ελλάδας, αφού οι αγορές είχαν κλείσει πια την πόρτα του δανεισμού.
Ο τωρινός μεγάλος βραχνάς, λοιπόν, συμπίπτει με την ίδια ημερομηνία (19-20 Μαΐου), με τη διαφορά ότι αυτήν τη φορά έχουμε, πέντε μέρες μετά, και διπλές εκλογές. Κοκτέιλ εκρηκτικό! Νωρίτερα η Ελλάδα έχει να καλύπτει ομόλογα και τόκους προς ΕΚΤ, ΔΝΤ, καθώς και ομόλογα που δεν εντάχθηκαν στο PSI, συνολικού ύψους 2,3 δισ. τον Ιανουάριο, 1,7 τον Φεβρουάριο, 1,3 τον Μάρτιο και 0,5 τον Απρίλιο.

Τι άλλαξε;
Συνολικά, από το 2010 και μετά, η Ελλάδα έχει πάρει από την Ευρώπη και το ΔΝΤ δανεικά που αγγίζουν τα 220 δισεκατομμύρια ευρώ! Μέσα στο 2014, όπως έχει ήδη συμφωνηθεί από τα χρηματοδοτικά προγράμματα, έχει λαμβάνειν 17,5 δισεκατομμύρια, συν τα 4,9 δισ. της δόσης Δεκεμβρίου 2013.
Ένα σημαντικό συγκριτικό στοιχείο έχει να κάνει με το ύψος των δανειακών υποχρεώσεων της Ελλάδας. Το 2014, λοιπόν, θα πρέπει να αποπληρώσει, όπως αναφέραμε ήδη, ένα ποσό της τάξης των 28,7 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με ανάλυση του «Spiegel» τον Ιούνιο του 2011, δηλαδή πριν από το κούρεμα στα ομόλογα ιδιωτών, η Ελλάδα μέσα στο 2014 προβλεπόταν να πληρώσει 31,8 δισεκατομμύρια.
Τι ακριβώς άλλαξε προ και μετά PSI, λοιπόν; Για ποια ελάφρυνση μιλάμε; Το μόνο που διαφοροποιήθηκε, εις βάρος της Ελλάδας, είναι ότι το χρέος μετατράπηκε σε κρατικό, άρα όποιος τολμήσει να το κουρέψει θα έχει να κάνει με 18 Κοινοβούλια και 18 λαούς. Ξεχάστε το, δηλαδή.
Με τις εκτιμήσεις για το χρηματοδοτικό κενό να δείχνουν ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί επιπλέον 13 δισ. ευρώ για να εξυπηρετήσει τις εξωτερικές της υποχρεώσεις τη διετία 2014-2015, τη συγκυβέρνηση να έχει οριακή πλειοψηφία και τους εταίρους να σκληραίνουν διαρκώς τη στάση τους, οι εξελίξεις δεν μπορεί να προβλεφθούν.
Κι αν το πολυδιαφημισμένο πρωτογενές πλεόνασμα θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία για να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος της Ν.Δ. στις επερχόμενες εκλογές, οι πονοκέφαλοι – αντίβαρα αυξάνονται διαρκώς. Ήδη άλλωστε η πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα, από επίπεδα άνω των 2 δισ. ευρώ που προβλεπόταν, τώρα εμφανίζεται στα 691 εκατ. ευρώ, με την προοπτική να προκύψει ακόμη χαμηλότερο ποσόν.
Πάντως καθοριστικές ημερομηνίες θεωρούνται η 17.2.2014 και η 10.3.2014, όταν στο Eurogroup θα πρέπει να αποφασίσουν για την τελευταία δόση του 2013 και την εκταμίευση των πρώτων δανεικών του 2014, συνολικού ύψους 8,8 δισ. Είναι η εποχή που θα αρχίζουν τα πρώτα γερά «παζάρια» με τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ, ενώ μέσα στον Μάρτιο θα δημοσιοποιηθεί και η πρώτη αξιολόγηση για το 2014 από τη Standard & Poor’s.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση διαμηνύει κι αισιοδοξεί, παρά τους αρνητικούς οιωνούς, ότι θέλει να βγει στις αγορές στο δεύτερο εξάμηνο με μικρή ομολογιακή έκδοση έως 3 δισ. πενταετούς ή επταετούς διάρκειας.
Το πιο καθοριστικό Eurogroup, όμως, θεωρείται αυτό στις 5.5.2014, μόλις 20 μέρες πριν από τις ευρωεκλογές, το οποίο κρίνεται ως ορόσημο για το τι θα γίνει με το ελληνικό χρέος, αν και η πολιτική Μέρκελ είναι αυτή των… καθυστερήσεων. Οι προθέσεις μπορεί να διαφανούν πριν από τις ευρωεκλογές, όμως οι… τζίφρες ίσως πάνε για μετά! Έτσι ώστε πάλι να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο η Γερμανία…

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.