Το Facebook διεξήγαγε ψυχολογικά πειράματα στους χρήστες εν αγνοία τους, χειραγωγώντας τα συναισθήματά τους, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στην έκδοση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ και έχει προκαλέσει σάλο.
«Επίσης παρατηρήσαμε ένα φαινόμενο υποχώρησης: Χρήστες που εκτέθηκαν σε λιγότερα συναισθηματικές αναρτήσεις ήταν λιγότερο εκφραστικοί τις επόμενες ημέρες» ανέφεραν.
Οι χρήστες δεν ενημερώθηκαν ποτέ για το πείραμα. Ωστόσο σύμφωνα με τους όρους χρήσης της σελίδας (που έχουν αποδεχτεί όσοι την χρησιμοποιούν) τα δεδομένα των χρηστών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για «εσωτερικές υποθέσεις συμπεριλαμβανομένων ερευνών, ανάλυσης δεδομένων, έρευνας και βελτίωσης παροχής υπηρεσιών».
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το πείραμά τους δεν ήταν αντίθετο με τους όρους χρήσης και οι ίδιοι ποτέ δεν είδαν το περιεχόμενο των αναρτήσεων αλλά βασίζονταν σε ένα υπολογιστή που «μέτραγε» θετικές και αρνητικές λέξεις κάνοντας τις αλλαγές.
Αυτές οι αναρτήσεις περιείχαν ένα σύνολο 122 εκατομμυρίων λέξεων, τέσσερα εκ. από αυτές ήταν θετικές (3.6%) και 1.8 εκ. ήταν αρνητικές (1,6%)
Η πραγματική «συναισθηματική μετάδοση» υπολογίστηκε μόλις στο 0.1%. Ωστόσο με 1.3 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες σε όλον τον πλανήτη, αυτό το μικρό ποσοστό μεταφράζεται σε ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων.
Σφοδρές αντιδράσεις
Η κατακραυγή είναι έντονη, καθώς, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα, ο τρόπος διεξαγωγής της έρευνας δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τη «δύναμη» του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου και την ηθική της επιλογής του να πραγματοποιήσει τη μελέτη με αυτόν τον τρόπο.
Η Κέιτ Κρόφορντ, ερευνήτρια της Microsoft Research και καθηγήτρια των MIT Center for Civic Media και University of New South Wales η οποία ασχολείται με τη μελέτη του τρόπου χρήσης των τεχνολογιών δικτύωσης και τις πολιτικές, νομικές και φιλοσοφικές επιπτώσεις της, έκανε στο Twitter λόγο για ένα πείραμα – «ματιά» σε ένα «παιχνίδι» το οποίο παίζεται σε όλη τη βιομηχανία, το οποίο αποτελεί σύμπτωμα μίας ευρύτερης κλίμακας αποτυχία να εξεταστούν τα θέματα της ηθικής, της ισχύος και της συγκατάθεσης σε πλατφόρμες.
Όπως έγραψε στο Twitter ο Λόρεν Γουάινσταϊν, συνιδρυτής του PFIR – People For Internet Responsibility, του NNSquad – Network Neutrality Squad και του PRIVACY Forum, «το Facebook κάνει μυστικά πειράματα σε χρήστες για να τους κάνει λυπημένους. Τι μπορεί να πάει στραβά;» ενώ παράλληλα διερωτήθηκε εάν το Facebook «σκότωσε» κάποιον με το πείραμα αυτό: «σε αυτή την κλίμακα και με ανθρώπους εκεί έξω που βρίσκονται σε κατάθλιψη, είναι πιθανό».
Παράλληλα, ο βρετανός βουλευτής Τζιμ Σέρινταν, μέλος αρμόδιας επιτροπής της βουλής του Ηνωμένου Βασιλείου, ζήτησε έρευνα πάνω στο ζήτημα. Όπως ανέφερε στον Guardian, «προβληματίζομαι σχετικά με τη δυνατότητα του Facebook και άλλων να χειραγωγούν τις σκέψεις ανθρώπων σε τομείς όπως η πολιτική και αλλού. Εάν ασκείται έλεγχος σκέψης με αυτόν τον τρόπο πρέπει να υπάρχει προστασία, ή τουλάχιστον γνώση περί αυτού». Παράλληλα, ο Κλέι Τζόνσον, συνιδρυτής της Blue State Digital, της εταιρείας που ανέπτυξε και διαχειρίστηκε την online καμπάνια του Μπαράκ Ομπάμα το 2008, ήταν εξαιρετικά δηκτικός σε μία σειρά από tweets του, χαρακτηρίζοντας «τρομακτικό» το πείραμα «μετάδοσης θυμού» του Facebook, ειδικά στον απόηχο των αποκαλύψεων της υπόθεσης Σνόουντεν