Ο χρόνος παραγραφής για την επιβολή φόρων και προστίμων από τις αρμόδιες αρχές τρέχει έως ότου η σχετική κανονιστική πράξη κοινοποιηθεί νομίμως  στον ενδιαφερόμενο, και όχι απλά με την έκδοση της κανονιστικής πράξης όπως αναφέρει η Ολομέλεια του ΣτΕ με απόφασή της.

Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πως για να μην διακοπεί η παραγραφή δεν αρκεί η Διοίκηση να εκδώσει την σχετική κανονιστική πράξη (και να την αφήσει πιθανόν στο συρτάρι), αλλά να την επιδόσει κιόλας, ώστε να λάβει γνώση ο ενδιαφερόμενος πολίτης. 

Η απόφαση

Στην κρίση αυτή κατέληξε  η  Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με πρόεδρο την Μαίρη Σαρπ και εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας Κωνσταντίνα Λαζαράκη, με  τρεις αποφάσεις της  (υπ΄ αριθμ. 616-618/2021).

Συγκεκριμένα, ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας-Κ.Φ.Δ. (νόμοι 4174/2013 και 4254/2014) ορίζει ότι η προβλεπόμενη από ισχύουσες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ, προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων σχετικών  καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως   αντίθετη “στις αρχές της φανερής δράσης της διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου”. Και κατά συνέπεια, προσθέτουν οι σύμβουλοι Επικρατείας,  η σχετική διάταξη είναι “μη εφαρμοστέα”.

Αυτό έχει ως συνέπεια, υπογραμμίζει η Ολομέλεια του ΣτΕ,  να εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες του άρθρου 36 του Κ.Φ.Δ. διατάξεις περί παραγραφής, οι οποίες παγίως προέβλεπαν “ως προϋπόθεση διακοπής της προθεσμίας παραγραφής της φορολογικής αξίωσης του Δημοσίου την εντός της οικείας προθεσμίας κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης”.

Η απόφαση, όπως ανακοινώθηκε από το ΣτΕ αναφέρει:

“Διακοπή προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα (άρθρο 72 παρ. 11 εδ. γ Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – ν. 4174/2013)

Η διάταξη του άρθρου 72 παρ. 11 εδ. γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), η οποία προστέθηκε με το άρθρο πρώτο υποπαρ. Δ.2 περ. 18β του ν. 4254/2014 και ορίζει ότι η προβλεπόμενη από κείμενες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ, προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στις αρχές της φανερής δράσης της Διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου και, ως εκ τούτου, μη εφαρμοστέα, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες του άρθρου 36 του ΚΦΔ διατάξεις περί παραγραφής, οι οποίες παγίως προέβλεπαν ως προϋπόθεση διακοπής της προθεσμίας παραγραφής της φορολογικής αξίωσης του Δημοσίου την εντός της οικείας προθεσμίας κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης”.