Μπορεί η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία και η αγορά των φρεγατών Belharra να έδωσαν στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να αλλάξει λίγο την ατζέντα, ωστόσο, όπως λένε και οι Αμερικανοί, «η πραγματικότητα, αν την αγνοήσεις, σε δαγκώνει στο κεφάλι»

.
Καθώς η πανδημία μπαίνει σε μια νέα, όχι εύκολα προβλέψιμη φάση, η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ακρίβειας και των ανατιμήσεων σε όλο το φάσμα της καθημερινότητας και τα πράγματα δεν δείχνουν καθόλου εύκολα.

Μπορεί από το βήμα της ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επιχείρησε να στείλει ένα μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις λέγοντας ότι θα υπάρξει «αυστηρότατος έλεγχος του ανταγωνισμού και εφαρμογή του νομικού πλαισίου περί αισχροκέρδειας. Γιατί στην Ελλάδα οι τιμές εύκολα αυξάνονται, αλλά συχνά δύσκολα αποκλιμακώνονται. Και προειδοποιώ κάποιους επιτήδειους να μην εκμεταλλευτούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο για να αυξήσουν αδικαιολόγητα τα περιθώρια κέρδους τους», ωστόσο τα μηνύματα από την αγορά κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι.

“Βρόχος” η θέρμανση – ενέργεια

Κατ’ αρχάς, καθώς φθάνει ο Οκτώβριος, θα «ανοίξει» η περίοδος διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, του οποίου η τιμή εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 1,05 έως 1,20 ευρώ το λίτρο, καθώς οι διεθνείς τιμές του «μαύρου χρυσού» έχουν εκτιναχθεί σε σχέση με πέρυσι.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη αύξηση του επιδόματος θέρμανσης κατά 20%, όπερ σημαίνει ότι το ελάχιστο ποσό φθάνει τα 96 ευρώ, από 80 που ήταν πέρυσι, και το μέγιστο ποσό με το οποίο μπορεί να επιδοτηθεί ένα νοικοκυριό υπολογίζεται στα 780 ευρώ, δεδομένου ότι τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια μένουν ίδια, ενώ το επίδομα διαμορφώνεται με βάση συντελεστές ανά περιοχή που εφαρμόζονται στο ποσό βάσης των 264 ευρώ.
Ωστόσο στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και η τρομακτική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, που υπολογίζεται ότι θα είναι διπλάσια από την περυσινή, επιβαρύνοντας πολύ όσα νοικοκυριά το χρησιμοποιούν για θέρμανση.

Από την άλλη, η κυβέρνηση ήδη αύξησε στα 200 εκατομμύρια ευρώ τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, προκειμένου να «φρενάρει» κάπως τις ανατιμήσεις στο ρεύμα, όμως εδώ υπάρχουν δύο σοβαρά ζητήματα που παραμένουν άλυτα: το πρώτο αφορά το σε ποιους θα δοθεί η επιδότηση από το Ταμείο.

Ο ίδιος ο Μητσοτάκης μίλησε για καταναλώσεις έως 600 Kwh και εκπτώσεις από τη ΔΕΗ και τους ιδιώτες παρόχους ρεύματος, ωστόσο η κατανάλωση αυτή αφήνει εκτός ένα πολύ σημαντικό μέρος του πληθυσμού, πολλοί εκ των οποίων ανήκουν στη «μεσαία τάξη», στην οποία απευθύνεται ο πρωθυπουργός πολύ συχνά.

Σε δεύτερο επίπεδο καταγράφονται πολλές περιπτώσεις υψηλών εκκαθαριστικών λογαριασμών, με τη ΔΕΗ να «δείχνει» ως υπαίτιο τον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος έχει την ευθύνη των μετρήσεων. Ούτως ή άλλως, όμως, η επιβάρυνση είναι σημαντική και προφανώς δεν βοηθά την ήδη δύσκολη κατάσταση, ενώ με ενδιαφέρον αναμένονται οι λογαριασμοί του Οκτωβρίου, όπου θα φανεί πού πάει το πράγμα.

Ασφυξία στη γεωργία

Εν τω μεταξύ σε δραματική κατάσταση φαίνεται ότι βρίσκεται και ο κόσμος που ασχολείται με την πρωτογενή παραγωγή στη χώρα λόγω των ανατιμήσεων σε υλικά και ενέργεια.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Αραχωβίτης, στη συζήτηση της Δευτέρας στη Βουλή για την ακρίβεια, επικαλέστηκε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με τα οποία ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισροών στη γεωργία και κτηνοτροφία για τον Ιούλιο του 2021 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020 παρουσίασε αύξηση 6,7% έναντι μείωσης 2,9% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση Ιουλίου 2020 με τον Ιούλιο 2019.

Η αύξηση του Γενικού Δείκτη Τιμών στις εισροές κατά 6,7% οφείλεται στην αύξηση κατά 7,7% του δείκτη τιμών αναλώσιμων μέσων, κυρίως στη μεταβολή των ομάδων που έχουν να κάνουν με την ενέργεια, τα λιπαντικά και τις ζωοτροφές.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ προειδοποίησε ότι «το επόμενο διάστημα οι αυξήσεις στην ενέργεια θα συμπαρασύρουν ανοδικά και τις άλλες εισροές και τα εφόδια και κυρίως τα λιπάσματα», προκαλώντας ασφυξία στις γεωργικές / κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, ενώ τόνισε ότι «οι όποιες αυξήσεις υπάρχουν σε κάποια από τα αγροτικά προϊόντα – και λέω “σε κάποια” γιατί οι αυξήσεις δεν είναι σε όλα – εξαϋλώνονται από την πραγματικά αλματώδη αύξηση του κόστους που, όπως φαίνεται, είναι μπροστά μας».

Ταυτόχρονα ήδη έχουν αρχίσει να καταγράφονται ανατιμήσεις σε πολλά βασικά προϊόντα, από ζυμαρικά μέχρι καφέ και μαγειρικά λίπη, με παράγοντες της αγοράς να σημειώνουν ότι γίνεται προσπάθεια η αγορά να απορροφήσει όσο είναι δυνατόν τις ανατιμήσεις αυτές και – όταν ο κόμπος φθάσει στο χτένι – να αρχίσει να τις περνά σταδιακά στους καταναλωτές. Ωστόσο οι ίδιοι παράγοντες αναγνωρίζουν ότι όσο η ενέργεια και οι πρώτες ύλες παραμένουν ακριβές τόσο δυσκολότερο θα γίνεται να συγκρατηθούν οι τιμές.

Πιέζει πολύ ο χρόνος

Σε όλα αυτά η κυβέρνηση μέχρι στιγμής απαντά με τα όσα είπε ο Μητσοτάκης στη ΔΕΘ, με την εκτίμηση ότι μετά τα Χριστούγεννα θα υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών, παγκοσμίως και, συνακόλουθα, στην Ελλάδα, ότι οι αυξήσεις είναι συγκυριακές και – σε μια πιο… large εκτίμηση – ότι υπάρχουν μεν αυξήσεις στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, αλλά αυτές θα υπερκαλυφθούν από το επιπλέον εισόδημα που θα δώσουν στους πολίτες οι φοροαπαλλαγές και οι μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές.

Καθώς τα παραπάνω δεδομένα δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας στους πολίτες και ιδίως σε όσους είναι – ή θεωρούνται ως – μεσαία τάξη, η κυβέρνηση πλέον βρίσκεται μπροστά στην ανάγκη να εξετάσει και νέα μέτρα στήριξης των εισοδημάτων. Ουσιαστικά, το ομολόγησε ο Χρήστος Σταϊκούρας από το βήμα της Βουλής λέγοντας ότι «είμαστε αποφασισμένοι, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις συνέπειες που θα υπάρξουν για καταναλωτές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις, να προχωρήσουμε σε όλες τις απαιτούμενες παρεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς και αυτή την έκτακτη συγκυρία».

Ωστόσο, το ερώτημα είναι ποιες θα είναι αυτές οι παρεμβάσεις και – κυρίως – πότε θα εφαρμοστούν, ώστε να έχουν αντίκρισμα στους πολίτες, οι οποίοι ήδη αισθάνονται τις πρώτες πιέσεις από τις αυξήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι στις ενστάσεις του για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κύρτσος προτάσσει το γεγονός ότι «είμαστε σε φάση αύξησης των τιμολογίων, τα νοικοκυριά θα στενάξουν, οι μικρομεσαίοι θα πιεστούν και οι μεγάλοι βιομηχανικοί παίκτες θα βρεθούν σε δύσκολη θέση». Η πίεση έχει αρχίσει και μαζί πιέζει και ο χρόνος…

Διαβάστε επίσης:

Απόφαση «βόμβα» της UNESCO για τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Επίθεση με βιτριόλι: Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες στη δίκη – Όλοι οι διάλογοι μέσα στην αίθουσα

Χάος στη Βρετανία: Απειλούμενο είδος οι οδηγοί φορτηγών – Προειδοποιούν για αύξηση των τιμών