Μία εβδομάδα πριν πραγματοποιηθεί η συνάντηση Λαβρόφ – Δένδια, ύστερα από πρόσκληση του πρώτου, ο πρέσβης της Ρωσίας, ακολουθώντας οδηγίες της Μόσχας, επαναφέρει – με συνέντευξη που έδωσε σε έγκριτο μέσο μεγάλης κυκλοφορίας – όλες τις εκκρεμότητες των διμερών σχέσεων που απασχολούν και κυρίως χαρακτηρίζουν τα τελευταία επτά χρόνια «την παραδοσιακή σχέση των δύο χωρών».

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Πούτιν συναντήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας και ότι πολύ συχνά – πυκνά συνομιλεί με τους ομολόγους του στις ΗΠΑ και τη Γαλλία, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε αρνητική θερμή εξέλιξη με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία, διερωτώμεθα για τη σημασία της πρόσκλησης που απευθύνεται από τον υπουργό Εξωτερικών της υπερδύναμης προς τον Έλληνα ομόλογό του, κυρίως επειδή η απόσταση ισχύος μεταξύ των δύο χωρών, σε όλα τα πεδία, είναι βαραθρώδης.

Η πολύ προσεκτικά δομημένη συνέντευξη του επικεφαλής της ρωσικής πρεσβείας στην Ελλάδα θέτει ακόμη περισσότερα ερωτήματα, επειδή ο ξένος διπλωμάτης, ακολουθώντας τις αυστηρές οδηγίες από την πρωτεύουσά του, επέλεξε να αποσαφηνίσει και να οριοθετήσει τις συνομιλίες που θα πραγματοποιηθούν (;) στη Μόσχα.

Διπλωματικό «ναρκοπέδιο»

Προσεκτικότερους μας καθιστά επίσης απέναντι σε αυτή την πρόσκληση η ανάγκη συνεχούς υπενθύμισης από την ελληνική πλευρά ότι γνωρίζουμε πού ανήκουμε, επιβεβαιώνουμε την ίση απόσταση που τηρούμε με τους αντιμαχόμενους καθώς επίσης ότι καταδικάζουμε απερίφραστα κάθε πρόθεση για εισβολή σε ανεξάρτητη χώρα.

Το διεθνές περιβάλλον φορτίζεται με στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης εμβέλειας, με οξύτατες πολιτικές δηλώσεις, με προσεκτικές συνομιλίες της ανώτατης ηγεσίας των υπερδυνάμεων, αλλά και προσπάθειες των πλευρών να αποδείξουν, με μεθοδευμένες κινήσεις, τις διπλωματικές δυνατότητες διεμβολισμού του στρατοπέδου των ανταγωνιστών. Φαίνεται, από τη μέχρι σήμερα ψυχρή διεθνή ανάλυση, ότι η Μόσχα δεν εξαιρεί την Ελλάδα από την επιλεγμένη μεθόδευση της στρατηγικής που επιλέγει για να αντιμετωπίσει τη διεθνή κρίση.

Προφανώς η απευθείας πρόσκληση του κ. Λαβρόφ έχει ετοιμαστεί πολύ προσεκτικά και όλο το σύστημα των διευθύνσεων του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, που ασχολείται με την Ελλάδα, τη Βαλκανική, την Ε.Ε., την Τουρκία, την Κύπρο και την περιοχή ΜΕΝΑ, συμπεριλαμβανομένης της ανατολικής Μεσογείου, ολοκληρώνει τον φάκελο που θα απασχολήσει τις εργασίες του κ. Λαβρόφ με τον κ. Δένδια.

Αντιλαμβανόμαστε ότι η πρόσκληση, παρά τις πολλαπλές δυσκολίες που κρύβει, συμπεριλαμβανομένης και της επεξεργασίας όλων των σημείων που ετέθησαν στη συνάντηση Πούτιν – Μητσοτάκη, δεν απορρίπτεται.

Όμως στη διεθνή πρακτική προβλέπεται, με αναμφισβήτητη δυσκολία χειρισμών, μεταφορά συναντήσεων σε παραγωγικότερη ημερομηνία, με σαφή απόσταση ασφαλείας από τα εξελισσόμενα γεγονότα, ώστε να μην προκληθούν πολιτικές παρερμηνείες, παρανοήσεις αλλά και διπλωματικές επιπλοκές, οι οποίες ήδη διαφαίνονται και αναδεικνύονται από διαχεόμενες ειδήσεις που αναφέρονται σε ανάληψη και πραγματοποίηση ειδικής αποστολής.

Οι στρατηγικές εμπιστευτικές πρωτοβουλίες εταίρων και συμμάχων, που αποσκοπούν σε μεταφορά σημαντικών μηνυμάτων, δεν δημοσιοποιούνται πολλές ημέρες πριν την πραγματοποίηση της αποστολής και βεβαίως δεν μεταφέρονται με δημοσιεύματα ο σκοπός της αποστολής, η ημερομηνία των συναντήσεων και η ημερήσια διάταξη των συνομιλίων.

Σκληρό «παιχνίδι»

Η Μόσχα εμφανίζεται να έχει επιλέξει δύο συνομιλητές μέσα στο ΝΑΤΟ, την Τουρκία και την Ελλάδα, σε μία προσπάθεια να αναδείξει τη δυνατότητα εισπήδησης στο ΝΑΤΟ και συνεπώς με τον τρόπο αυτό να εμφανίζεται ως διασπούσα το ενιαίο μέτωπο της συμμαχίας, που καλείται να αντιμετωπίσει τον βρικόλακα μίας πιθανής διευρυμένης θερμής σύγκρουσης.

Για τη συμμαχία αλλά και την Ε.Ε. η πρόσκληση της Ρωσίας προς την Ελλάδα δικαίως αποτελεί έκπληξη μεγαλύτερη από τη σχέση που έχει διαμορφωθεί μεταξύ Ρωσίας – Τουρκίας.

Επειδή στις διεθνείς σχέσεις τα πάντα διασυνδέονται εκτιμάται ότι απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που προκαλούνται από τη ρωσική συμπεριφορά προς την Ελλάδα θα αποτελούσε σθεναρή, επίμονη, διαρκής και συνεπής επιβεβαίωση των θέσεων συμμάχων και εταίρων σε θέματα που αφορούν την ανατολική Μεσόγειο, το Κυπριακό, το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, τη βαλκανική πολιτική και τις συνεργασίες στην ευρύτατη περιοχή μας, όπως έπραξε πολύ πρόσφατα το Λονδίνο, η Ε.Ε. αλλά και η Ουάσιγκτον.

Προκειμένου να αναιρούνται διπλωματικές παρανοήσεις, που προκαλούνται από ανεπίσημα έγγραφα διακινούμενα μεταξύ συμμάχων, τύπου αμερικανικού κειμένου που διέρρευσε και αφορούσε την πολιτική αξία, τη γεωστρατηγική σκοπιμότητα και την οικονομική σημασία του αγωγού EastMed, το μεταξύ μας επίπεδο επικοινωνίας πρέπει να είναι σταθερό και ασφαλές. Μεγαλύτερη διαφάνεια στους συσχετισμούς στην περιοχή, αλλά και ανάδειξη αναφορών για την προστιθέμενη αξία που αποδίδεται από την ευρωατλαντική οικογένεια στον σταθεροποιητικό ρόλο της χώρας μας, θα προσθέσει ο προσδιορισμός ημερομηνίας συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, σε χρόνο που θεωρούν εύλογο οι δύο πλευρές, αλλά που κατανοεί και ως τέτοιο ολόκληρη η διεθνής κοινότητα.

Διαφορετικής βεβαίως σημασίας, από την πρόσκληση που απευθύνθηκε προς τον κ. Δένδια, είναι οι προσκλήσεις για συναντήσεις Μόσχας, Λονδίνου, Βερολίνου, Παρισίων, με την προϋπόθεση ότι ο δυτικός συντονισμός μπορεί να απαντήσει αποτελεσματικά στη ρωσική επιχειρηματολογία.

Η όξυνση της γλώσσας μεταξύ των συμμάχων αποτελεί προνόμιο της δημοκρατίας όπως την αντιλαμβάνεται η Δύση. Οι ατυχείς συγκρίσεις με συμφωνίες πριν από την έκρηξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δεν ενδείκνυνται. Διδασκόμαστε από την Ιστορία, αλλά η εποχή στην οποία εξελίσσεται η μεγάλη κρίση επάνω στη συνοριακή γραμμή Ρωσίας – Ουκρανίας διαφέρει τεχνολογικά, πολιτιστικά και βεβαίως σε συσχετισμούς οικονομικών και ενεργειακών ενδιαφερόντων.

Επίσης διαφαίνεται τάση των δύο υπερδυνάμεων για εκτόνωση της κρίσης, παρ’ όλο που μέχρι αυτή τη στιγμή καθένας από τους δύο διεκδικητές αυξημένου ρόλου και επιρροής σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης αναζητά διεξόδους που θα επιτρέπουν σε κάθε πλευρά να διατηρήσει την ισχύ της, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες.

Πιθανώς οι αποσύρσεις προσωπικού πρεσβειών, η επαναλαμβανόμενη ρωσική διαβεβαίωση προς κάθε αποδέκτη ότι δεν προετοιμάζεται στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία καθώς και η σύσταση αναχώρησης πολιτών από το ουκρανικό έδαφος, για να μη χρειασθεί στρατιωτική επιχείρηση για την ασφαλή αποχώρησή τους, να αποτελούν μία χαραμάδα διάθεσης αναδιπλώσεων, ώστε να γίνει σαφής η απόφαση αποφυγής περαιτέρω κλιμάκωσης του ένοπλου ανταγωνισμού, σε αναζήτηση ασφαλούς διεξόδου διπλωματικής και στρατηγικής εκτόνωσης, προκειμένου την επόμενη ημέρα να προκύψει σύγκλιση και οι αντιπαρατιθέμενοι να συνεργασθούν στο νέο διεθνές περιβάλλον, αφήνοντας τα μικρότερα δυνατά πολιτικά και οικονομικά κενά, τα οποία αναμφισβήτητα θα έλθει να καλύψει η Κίνα, επειδή έτσι ορίζει η πραγματικότητα και ο ρεαλισμός των διεθνών σχέσεων.

Στη σκληρή πραγματικότητα των διεθνών προκλήσεων, που προσδιορίζουν παγκόσμιες εξελίξεις, η Ελλάδα δικαιούται και υποχρεώνεται να αναλαμβάνει σημαντικές πρωτοβουλίες με στόχο τη ρεαλιστική διεκδίκηση των συμφερόντων της, αρκεί οι ενέργειες να συμπίπτουν με τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή του ευρύτερου γεωστρατηγικού προγραμματισμού, που επιλέγεται από το σύνολο των κρατών με τα οποία συνεργαζόμαστε και συνομιλούμε για να υπηρετηθεί η διεθνής ασφάλεια και σταθερότητα.

Στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής η αναδίπλωση, σε οποιαδήποτε στιγμή, αποτελεί μία κατανοητή επιλογή κυρίως όταν διαπιστώνεται ότι με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται πρωτίστως τα εθνικά συμφέροντα.

Έστω και αν την τελευταία στιγμή, επειδή ίσως οι εξελίξεις στην Ουκρανία βελτιώνονται ή χειροτερεύουν, αλλάξει ο προγραμματισμός της αποστολής του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στη Ρωσία, δεν πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στο πρακτικό γεγονός αναβολής του ταξιδιού του κ. Δένδια στη Μόσχα, αλλά να συνεχίσουμε την αξιολόγηση του γεγονότος εστιάζοντας στη συμπεριφορά και τις στρατηγικές της Ρωσίας, κυρίως όταν διαπιστώνεται μεθόδευση σε βάρος των Αθηνών ώστε να «παρασυρθεί» η χώρα στον στίβο των μεγάλων διπλωματικών και γεωστρατηγικών αναμετρήσεων του 21ου αιώνα.

Ο ρόλος, οι δράσεις και η συμβολή της Ελλάδας στις διεθνείς εξελίξεις συγκρατούν το ενδιαφέρον εταίρων και συμμάχων, αλλά και της παγκοσμιοποιημένης κοινότητας. Ακόμη και στο δύσκολο διεθνές περιβάλλον που ενεργούμε όλοι αυτή την περίοδο, με ορθολογική αξιολόγηση, η ελληνική παρουσία κρίνεται θετικά από τον ευρύτερο γεωστρατηγικό και αναπτυξιακό περίγυρο.

Η Ελλάδα και κυρίως τα στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών μαζί με την ηγεσία του γνωρίζουν ότι η χώρα παραμένει μία σταθερή και συνεπής περιφερειακή δύναμη, που συνεργάζεται μεθοδικώς με συμμάχους και εταίρους για την αποκατάσταση της διεθνούς σταθερότητας.

Διαβάστε επίσης:

Ελληνοτουρκικά: Διάβημα της Αθήνας στην Άγκυρα για την αμφισβήτηση των νησιών

Ακρίβεια: Η κυβέρνηση σε περιδίνηση – Πόσο και για ποιους θα είναι το έκτακτο επίδομα του Πάσχα

Μητσοτάκης από Βελιγράδι: Αναγκαία η ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση