Είναι σαν να θελήσουν οι Ταλιμπάν να χτίσουν ένα πολυτελές συγκρότημα διαμερισμάτων εκεί όπου βρίσκονταν οι Δίδυμοι Πύργοι, στη Νέα Υόρκη. Κάπως έτσι βλέπουν οι Σέρβοι τα νέα για ένα φιλόδοξο σχέδιο οικοδόμησης ενός κτιριακού συγκροτήματος στο Βελιγράδι, εκεί όπου βρίσκεται το βομβαρδισμένο από το ΝΑΤΟ κτήριο που στέγαζε την ηγεσία του γιουγκοσλαβικού στρατού.

Μάλιστα πίσω από αυτό το αποκαλούμενο αναπτυξιακό σχέδιο βρίσκεται εταιρία συμφερόντων του Τζάρεντ Κούσνερ, του γαμπρού του Ντόναλντ Τραμπ και ο Ρίτσαρντ Γκρένελ, στενός συνεργάτης του τέως προέδρου.

Οικόπεδο ένα κτήριο-σύμβολο

Οι Κούσνερ και Γκρένελ σχεδιάζουν την κατεδάφιση του κτηρίου όπου βρισκόταν η έδρα του γιουγκοσλαβικού στρατού, το οποίο βομβαρδίστηκε από το ΝΑΤΟ το 1999. Το κτήριο αυτό παραμένει παγωμένο στον χρόνο, σαν ένα ανεπίσημο μνημείο για τα όσα υπέστη το Βελιγράδι από τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς. Κι εκεί ακριβώς οι Αμερικανοί θέλουν να χτίσουν ένα συγκρότημα πολυτελών διαμερισμάτων και γραφείων, που θα θυμίζει τον Πύργο Τραμπ.

Με άλλα λόγια μια αμερικανική εταιρία, που συνδέεται με τον τέως πρόεδρο και διεκδικητή της προεδρίας στις επικείμενες αμερικανικές εκλογές, θέλει να σβήσει από τον χάρτη ένα σύμβολο του ανελέητου βομβαρδισμού που εξαπέλυσε το ΝΑΤΟ εναντίον μια κυρίαρχης χώρας στην Ευρώπη.

«Είναι εξοργιστικό να μετατραπεί σε ένα μέρος με τζακούζι και καζίνο, αυτό το κτήριο όπου σκοτώθηκαν άνθρωποι από τον βομβαρδισμό», σχολιάζει ο Αλεξάνταρ Γιοβάνοβιτς Τσούτα, στέλεχος της σερβικής αντιπολίτευσης, ο οποίος ήταν ο πρώτος που έφερε στη δημοσιότητα τα σχέδια των Αμερικανών επενδυτών.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που έφερε στη δημοσιότητα ο Γιοβάνοβιτς, έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις ήδη από το 2022. Η προτεινόμενη συμφωνία προβλέπει ότι το σερβικό υπουργείο Υποδομών θα δώσει άδεια για την εκμετάλλευση της γης για 99 χρόνια, στην σύμπραξη των εταιριών Kushner Realty και Atlantic Incubation Partners, που συγκροτήθηκε πέρυσι, με έδρα το Ντέλαγουεαρ.

Όταν ήρθε στο φως το θέμα, ο Κούσνερ επιβεβαίωσε ότι έχει διάφορα αναπτυξιακά σχέδια στη Σερβία και στην Αλβανία και έδωσε στη δημοσιότητα ψηφιακές μακέτες δύο φωτισμένων πύργων στο Βελιγράδι, εκεί όπου βρίσκεται το βομβαρδισμένο κτήριο.

Η ιστορία από το… μακρινό 1999

Η περιοχή όπου ο Κούσνερ θέλει να χτίσει τους «πύργους Τραμπ» έχει ιστορική σημασία για τους Σέρβους, κυρίως για όσους έζησαν τις μαρτυρικές μέρες με τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ. Στο συγκεκριμένο κτήριο είχε την έδρα του το Generalštab, το γενικό επιτελείο του γιουγκοσλαβικού στρατού, το νευραλγικό κέντρο αντικατασκοπείας και επιχειρήσεων της Γιουγκοσλαβίας. Από το 1999 έχει μείνει ένα κουφάρι για να θυμίζει τους βομβαρδισμούς που εξαπέλυσαν οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους για να κάμψουν τον τότε ισχυρό άνδρα της Σερβίας, Σλόμποταν Μιλόσεβιτς. Ως πρόσχημα χρησιμοποιήθηκαν καταγγελίες για διώξεις και εκστρατείες εθνοκάθαρσης από την ηγεσία του Βελιγραδίου.

Το ΝΑΤΟ βομβάρδισε το Βελιγράδι, κατέστρεψε το γενικό επιτελείο και σήμερα το πολυόροφο κτήριο είναι ένα απομεινάρι της ιστορίας, ανέγγιχτο επί δεκαετίες, παρόλο που βρίσκεται κοντά στην έδρα της σερβικής κυβέρνησης και στο υπουργείο Εξωτερικών.

Οι φήμες για το ενδιαφέρον της οικογένειας Τραμπ να «εισβάλει» στην Σερβία κυκλοφορούν από το 2013, όταν ο τότε πρωθυπουργός, Ίβιτσα Ντάτσιτς είχε πει ότι ο Τραμπ ενδιαφέρεται για να χτίσει ένα πολυτελές ξενοδοχείο στο σημείο όπου βρίσκεται το βομβαρδισμένο κτήριο. Μιαν αντίστοιχη πρόταση υπέβαλε και ο Γκρένελ, ο οποίος επί προεδρίας Τραμπ  υπηρέτησε ως πρεσβευτής στη Γερμανία και απεσταλμένος στη Σερβία και στο Κόσοβο.

Το τελευταίο κεφάλαιο αυτής της ιστορίας άνοιξε με τις αποκαλύψεις του Γιοβάνοβιτς, ο οποίος έδειξε έγγραφα που αναφέρουν ότι η κυβέρνηση εξουσιοδότησε τον υπουργό Υποδομών Γκόραν Βέσιτς να υπογράψει επενδυτικό συμβόλαιο με την εταιρία του Κούσνερ. Ένα αντίστοιχο μνημόνιο υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2022 με «εταιρία συνδεδεμένη με την Kushner Realty».

«Άνθρωποι από μέσα, που αντιτίθενται σθεναρά στα σχέδια μας έδωσαν τα έγγραφα», δήλωσε ο Γιοβάνοβιτς, προσθέτοντας ότι αυτά τα άτομα δεν μιλούν «γιατί γνωρίζουν πως θα απολυθούν και θα τιμωρηθούν αμέσως».

Ο Γιοβάνοβιτς και άλλα στελέχη της αντιπολίτευσης έχουν αρχίσει εκστρατεία συγκέντρωσης υπογραφών για να μην προχωρήσουν τα επενδυτικά σχέδια της αμερικανικής κοινοπραξίας και σχεδιάζονται διάφορες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Οι βαλκανικές περιπέτειες του Γκρένελ

Πίσω από όλη αυτή την ιστορία φιγουράρει ο Ρίτσαρντ Γκρένελ, που έχει μία πλούσια βαλκανική περιπέτεια. Γι’ αυτό και οι Σέρβοι δεν εξεπλάγησαν βλέποντας το όνομά του να επιστρέφει, αυτή τη φορά με τον ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα στον Κούσνερ και την σερβική κυβέρνηση.

Όταν ήταν πρεσβευτής και απεσταλμένος στην περιοχή, ο Γκρένελ ακολουθούσε την διπλωματία «σε στυλ Τραμπ»: ηχηρές και άκομψες παρεμβάσεις, συχνά πέραν των ορίων του ρόλου του διπλωμάτη, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο στις βαλκανικές κυβερνήσεις, όσο και στο δυτικό διπλωματικό κατεστημένο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και η ηγεσία του Κοσόβου, η πλέον φιλοαμερικανική στην περιοχή, έφτασε να κατηγορήσει τον Γκρένελ ότι ενορχήστρωνε την καθαίρεση του πρωθυπουργού του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, στις αρχές του 2020. Κατηγορίες τις οποίες επιβεβαίωσε και η κοσοβάρικη αντιπολίτευση, σύμφωνα με την οποία ο Γκρένελ τους είχε δώσει τελεσίγραφο για να προχωρήσουν σε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Κούρτι.

Για τον Γκρένελ οι διαφορές Σερβίας-Κοσόβου είναι «αρχαίες εχθρότητες» και όπως είπε η Μάιντα Ρούτζε, συνεργάτιδα του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Διεθνών Σχέσεων, ο εκπρόσωπος του Τραμπ στην περιοχή «ήταν ένας πύραυλος σε αναζήτηση κάποιου διπλωματικού θριάμβου, παρά ένας παραδοσιακός διπλωμάτης που κατανοεί τα θέματα. Ενδιαφερόταν λιγότερο για το περιεχόμενο μιας συμφωνίας και ήθελε μόνο να διακηρύξει μία επιτυχία στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ».

Ο Γκρένελ παραμένει άνθρωπος του στενού περιβάλλοντος του Τραμπ και φημολογείται ότι ίσως να είναι ο επόμενος υπουργός Εξωτερικών αν ο Τραμπ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές.

Ξεχάστε το χτες, στο όνομα του… αύριο

Στη Σερβία εκείνοι που αντιτίθενται στην εισβολή των Αμερικανών επενδυτών επισημαίνουν ότι οι συζητήσεις για το συγκεκριμένο σχέδιο γίνονται στο παρασκήνιο, πίσω από κλειστές πόρτες και τονίζουν ότι δεν μπορούν να υλοποιηθούν γιατί το βομβαρδισμένο κτήριο είναι «μνημείο της πολιτιστικής κληρονομιάς» της χώρας.

Το 2005 το κτήριο χαρακτηρίστηκε προστατευόμενο μνημείο με απόφαση του Ινστιτούτου Προστασίας των Πολιτιστικών Μνημείων, το οποίο ελέγχεται από τον Δήμο του Βελιγραδίου.

Ο βομβαρδισμός του Βελιγραδίου από το ΝΑΤΟ είναι μια ανοιχτή πληγή για τη Σερβία. Τον Μάρτιο έγιναν διαδηλώσεις μπροστά από το βομβαρδισμένο κτήριο με τους συγκεντρωμένους να κρατούν σερβικές και ρωσικές σημαίες, στην 25^η επέτειο από τον βομβαρδισμό, που εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται «έγκλημα».

Αφότου όμως ήρθαν στο φως οι μυστικές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης του Βελιγραδίου με την αμερικανική κοινοπραξία υπό τον Κούσνερ και τον Γκρένελ, τα σερβικά ΜΜΕ που είναι φιλικά προς την κυβέρνηση κατέβασαν τους τόνους και όταν αναφέρονται στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώνουν τις προοπτικές βελτίωσης των διμερών σχέσεων.

«Θεωρητικά αν επανεκλεγεί ο Τραμπ, θα βελτιωθούν οι σχέσεις Βελιγραδίου-Ουάσινγκτον», λέει ο Ίγκορ Νοβάκοβιτς, ερευνητής στην σερβική δεξαμενή σκέψης International and Security Affairs Center (ISAC) Fund, προσθέτοντας: «Αν η κυβέρνηση προσδοκά βελτίωση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον μέσω αυτού του πρότζεκτ, τότε θα έχει έντονο πολιτικό συμβολισμό η κατεδάφιση του συγκεκριμένου κτηρίου και θα οδηγήσει σε μία νέα εποχή των σχέσεων ΗΠΑ-Σερβίας, που θα αφήσει πίσω το παρελθόν».

Διαβάστε επίσης:

Μεξικό: Σοκαριστικό δυστύχημα με ανατροπή λεωφορείου, τουλάχιστον 14 νεκροί (photos/video)

Ανεμοστρόβιλοι «σαρώνουν» τις ΗΠΑ, τουλαχιστον 5 νεκροί – Εικόνες απόλυτης καταστροφής (photos/videos)

Μέση Ανατολή: Νέα περιοδεία του Μπλίνκεν, σε προσπάθεια αποκλιμάκωσης στη Γάζα