Η επιβολή κυρώσεων στους ολιγάρχες που βρίσκονται στον στενό κύκλο του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, τους υποχρέωσε να καταφύγουν σε τεχνάσματα για να δημιουργήσουν ένα πέπλο προστασίας και να διαφυλάξουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Τα τεχνάσματα που κάνουν περιπλέκουν την προσπάθεια εντοπισμού τους από τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές αρχές.

Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν κυκλοφορήσει φωτογραφίες υπερπολυτελών σκαφών, αεροπλάνων και ακινήτων στα οποία έχουν επενδύσει οι μεγιστάνες – σύμβολα του πλούτου που έχει μπει στο στόχαστρο Αμερικανών και Ευρωπαίων.

Μία ομάδα δημοσιογράφων, με τον συντονισμό της ερευνητικής κοινοπραξίας Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) και σε συνεργασία με την βρετανική εφημερίδα The Guardian και την γαλλική Le Monde, έκαναν έρευνα για τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν 35 Ρώσοι ολιγάρχες που βρίσκονται στον στενό κύκλο του Πούτιν. Το αποτέλεσμα των ερευνών δημοσιεύεται στη δημόσια μηχανή αναζήτησης RussianAssetTracker.

Αμύθητες περιουσίες για τους 35 ολιγάρχες του Πούτιν

Εκτιμάται ότι σε όλο τον κόσμο αυτοί οι 35 ολιγάρχες του Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν περιουσίες συνολικού ύψους άνω των 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων, επενδύοντας σε λογαριασμούς σε τράπεζες που εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους, σε γιοτ και ιδιωτικά αεροσκάφη,  σε πολυτελείς επαύλεις στο Λονδίνο, την Τοσκάνη ή την Γαλλική Ριβιέρα. Πλούτος που συσσωρεύτηκε στα χέρια ελάχιστων ανθρώπων, που είχαν τον τρόπο να εκμεταλλευτούν τα φιλέτα της σοβιετικής οικονομίας όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ.

Ο κατάλογος με τα ονόματα των 35 ολιγαρχών που βρίσκονται υπό διερεύνηση και υπό καθεστώς κυρώσεων καταρτίστηκε το 2021 από τον πολιτικό αντίπαλο του Βλαντίμιρ Πούτιν, Αλεξέι Ναβάλνι. Η οργάνωση του Ναβάλνι ενημέρωσε γραπτώς ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις για τα ονόματα των ανθρώπων του Πούτιν και ο κατάλογος που παρέδωσε (πλην δύο ονομάτων) ταυτίζεται με την blacklist με τους Ρώσους ολιγάρχες, που δημοσιοποίησαν οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Βρετανία και ο Καναδάς.

Πρόκειται για 4 από τους πλουσιότερους Ρώσους μεγιστάνες, αρκετούς επικεφαλής κρατικών εταιριών, προβεβλημένους ανθρώπους της τηλεόρασης, αρχηγούς μυστικών υπηρεσιών, υπουργούς, πολιτικούς συμβούλους και περιφερειακούς κυβερνήτες.

Το τείχος προστασίας που έχουν υψώσει γύρω τους οι ολιγάρχες

Ωστόσο ο εντοπισμός των περιουσιακών στοιχείων και η σύνδεσή τους με συγκεκριμένα πρόσωπα είναι εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία. Γι αυτό και η προσπάθεια για το πάγωμα όλων αυτών των περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται μόλις στην αρχή.

Το εγχείρημα των αρχών καθίσταται δύσκολο γιατί οι ολιγάρχες φροντίζουν να μην φαίνονται. Βρίσκονται πίσω από εταιρίες- κελύφη με έδρα τους φορολογικούς παραδείσους, ακολουθούν αδιαφανείς οικονομικές συναλλαγές και επιστρατεύουν τα καλύτερα δικηγορικά γραφεία για να εξασφαλίσουν την διακριτικότητα που χρειάζονται. 

Αλλά οι ευρωπαϊκές αρχές πιστεύουν ότι η προσπάθεια αξίζει τον κόπο γιατί μέσω αυτών των ανθρώπων ο Πούτιν και ο στενός κύκλος του έχουν συγκεντρώσει και ελέγχουν αμύθητα ποσά. Αν εντοπίσουμε τα περιουσιακά στοιχεία των 35 ατόμων που υφίστανται τις κυρώσεις, στραγγαλίζουμε τον ίδιο τον Πούτιν, λένε οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί.

Πού επενδύουν οι ολιγάρχες

Μια ενδιαφέρουσα πτυχή των ερευνών είναι να μάθουμε σε ποιες χώρες έχουν συγκεντρώσει τον πλούτο τους οι ολιγάρχες. Είναι γνωστό πως το Λονδίνο αποκαλείται και «Londongrad», λόγω της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού Ρώσων μεγιστάνων, ή λόγω των σημαντικών επενδύσεων που έχουν κάνει κυρίως σε ακίνητα.

Η δημοσιογραφική έρευνα οδήγησε στον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων στη Βρετανία που έχουν συνολική αξία άνω του μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων και συνδέονται με εταιρίες, ιδρύματα ή συγγενείς τεσσάρων προσώπων που βρίσκονται στην λίστα Ναβάλνι: του Ρόμαν Αμπράμοβιτς, του Άλισερ Ουσμάνοφ, του Όλεγκ Ντερίπασκα και του Ιγκόρ Σουβάλοφ.

Από την έρευνα συγκεντρώθηκαν στοιχεία, τα περισσότερα από το 2020 ως σήμερα, που οδηγούν στα ονόματα ατόμων που συνδέονται με 35 επαύλεις, 43 διαμερίσματα και άλλα 27 ακίνητα. Άλλα έξι άτομα συνδέονται με επτά πολυτελή γιοτ και 11 ιδιωτικά αεροσκάφη και ελικόπτερα που αξίζουν συνολικά 2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Κάποια από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία είναι γνωστά, όπως η έπαυλη του Ντερίπασκα, στο κεντρικό Λονδίνο, τα σούπερ-γιοτς Dilbar, Lena και Amore Vero, που συνδέονται με τους ολιγάρχες Ουσμάνοφ, Γκενάντι Τιμτσένκο και Ιγκόρ Σέτσιν.

Εκτός Βρετανίας, το ρωσικό AssetTracker έχει εντοπίσει:

–26 περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με τον Ντερίπασκα, τον ευνοούμενο βιομήχανο του Πούτιν. Περιλαμβάνουντοποθετήσειςδισεκατομμυρίωνσεμετοχές, έναξενοδοχείοστιςαυστριακέςΆλπεις, ένα σούπερ-γιοτ, ένα πλοίο υποστήριξης μήκους 60 μέτρων με ελικοδρόμιο, ακίνητα στο Λονδίνο, το Παρίσι, την Ουάσινγκτον και τη ΝέαΥόρκη και 4 βίλες στην Σαρδηνία.

-Δύο ιδιωτικά τζετ, ένα Gulfstream G650 αξίας 65 εκατομμυρίων δολαρίων και ένα Bombardier Global Express, που συνδέεται με τον Σουβάλοφ, τον πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργό της Ρωσίας και νυν επικεφαλής της κρατικής εταιρίας ανάπτυξης. Ο Σουβάλοφ συνδέεται με άλλες τρεις πολυτελείς ιδιοκτησίες αξίας περίπου 35 εκατομμυρίων δολαρίων, στην Αυστρία, στην Τοσκάνη της Ιταλίας και στο Ντουμπάι.

-Εταιρίες διαχείρισης διαθεσίμων που συνδέονται με τις οικογένειες του ΝικολάιΤοκάρεφ, προέδρου της κρατικής εταιρίας αγωγών Transneft, και με τον εκπρόσωπο του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ. Οι εταιρίες του Τοκάρεφ φαίνεται να κατέχουν πολυτελή ακίνητα στο νησί Λοσίνι της Κροατίας, που είναι από τα πιο δημοφιλή μέρη για τους πλούσιους Ρώσους, ενώ ο Πεσκόφ φέρεται να έχει επενδύσει σε ένα ακίνητο στο Παρίσι.

Τι απαντούν οι εκπρόσωποι των ολιγαρχών

Όταν ο Guardian ζήτησε κάποιο σχόλιο από τον εκπρόσωπο του Ντερίπασκα, έλαβε την εξής απάντηση: «Είναι ασαφές πως με την δημοσίευση αυτού του είδους των ανακαλύψεων θα μπορούσε να εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον. Εκτός, φυσικά, με την έννοια δημόσιο συμφέρον αντιλαμβάνεστε την ενθάρρυνση καταληψιών να μπαίνουν σε ιδιοκτησίες, όπως έγινε στην κατοικία που ανήκει σε συγγενείς του κυρίου Ντερίπασκα στο Λονδίνο».

Ο εκπρόσωπος του Ουσμάνοφ, απάντησε από την πλευρά του ότι «το σύνολο της περιουσίας του κυρίου Ουσμάνοφ έγινε με επιτυχημένες, κάποιες φορές ριψοκίνδυνες, επενδύσεις και με αποτελεσματική διαχείριση αποθεμάτων».

Πάντως η δημοσιογραφική έρευνα μόλις έχει αρχίσει και αναμένονται κι άλλα δημοσιεύματα από τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς που συμμετέχουν σε αυτή.

Διαβάστε επίσης:

Μικολάγιφ: Οχυρώνονται οι κάτοικοι – Αποφασισμένοι να αμυνθούν

ΕΕ: «Πράσινο φως» στη δημιουργία δύναμης ταχείας αντίδρασης με έως και 5.000 στρατιώτες

Οι ΗΠΑ στέλνουν σοβιετικά συστήματα αεράμυνας στην Ουκρανία