Η άρρηκτη σχέση του ανθρώπου με το άλογο είναι γνωστή από την αρχαιότητα και χιλιοειπωμένη.

Αυτό όμως που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι η αλληλεπίδραση με το πανέμορφο όσο και έξυπνο αυτό ζώο μπορεί να συνεισφέρει καθοριστικά στη θεραπεία μίας ιδιαίτερα ευρείας γκάμας παθήσεων (πάντα λειτουργώντας συμπληρωματικά με άλλες μεθόδους), οι οποίες σχετίζονται με βαριές αναπηρίες, ψυχικές διαταραχές, δυσκολίες μάθησης, προβλήματα συμπεριφοράς, διάφορα σύνδρομα και πολλά ακόμα.

Επίσης η θεραπευτική ιππασία μπορεί να βοηθήσει καίρια στη βελτίωση της στάσης και της ισορροπίας του ατόμου, του νευρομυικού ελέγχου και του μυϊκού τόνου, της βάδισης, του συντονισμού, του προσανατολισμού (χωρικός, χρονικός), της αισθητικοκινητικής λειτουργίας, της αδρής και λεπτής κινητικότητας, της ψυχοκινητικής ανάπτυξης, κατάκτησης νέων γνωστικών δεξιοτήτων, καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων και κοινωνικοποίηση, βελτίωση λόγου, κτλ.

Γενικά η θεραπευτική αξία της ιππασίας σε άτομα με σωματική ή πνευματική αναπηρία ήταν γνωστή στους Έλληνες, από τον 5ο π.Χ. αιώνα. Μία φράση που ιστορικοί αποδίδουν στον Ιπποκράτη, είναι «Η ιππασία στον καθαρό αέρα δυναμώνει τους μυς και τους κρατά σε καλή κατάσταση».

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1952, η Δανή Liz Hartel, χτυπημένη από πολιομυελίτιδα, με μερική παράλυση και στα δύο κάτω άκρα, κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο Ιππικής Δεξιοτεχνίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία των πρώτων κέντρων θεραπευτικής ιππασίας στη Σκανδιναβία και την Αγγλία.

Εκτός από τη μοναδική συνεισφορά στην αποκατάσταση παθήσεων, η θεραπευτική ιππασία έχει και αθλητικό χαρακτήρα. Όσοι το επιθυμούν, κατόπιν ειδικής προετοιμασίας, μπορούν να λάβουν μέρος σε τοπικούς και διεθνείς αγώνες ιππικής δεξιοτεχνίας, όπως οι Παραολυμπιακοί και τα Special Olympics κ.α. Συμμετέχοντας σε αθλητικούς αγώνες, έχουν τη δυνατότητα να δείξουν τις ικανότητες που έχουν αποκτήσει, να αναπτύξουν κοινωνικότητα και το πνεύμα της ομαδικής προσπάθειας, να γίνουν πιο εξωστρεφείς και συνεργάσιμοι και να δώσουν μία σημαντική ηθική ικανοποίηση στο οικογενειακό τους περιβάλλον, που στηρίζει με αφοσίωση κάθε προσπάθεια τους για πρόοδο.

Η Λίνα Kούτρα, Ψυχολόγος, ειδική στην ψυχοεκπαιδευτική παρέμβαση με το άλογο και η Γεωργία Μεταξά, Γενική Γραμματέας του Συνδέσμου Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας αναλύουν όλες τις πτυχές αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας μεθόδου θεραπείας:

1_ Τι είναι και πώς λειτουργεί η θεραπευτική ιππασία;

Η θεραπευτική ιππασία ή πιο σωστά “θεραπεία υποβοηθούμενη από το άλογο” συνιστά μια μέθοδο θεραπείας κατά την οποία ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες χρησιμοποιούν ως μέσο το άλογο για την επίτευξη συγκεκριμένων θεραπευτικών στόχων. Η μέθοδος αποτελεί συμπληρωματική θεραπεία και δεν αντικαθιστά τις κλασικές μεθόδους (φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, ψυχοθεραπεία κλπ). Ουσιαστικά, πρόκειται για την εφαρμογή μιας ποικιλίας τεχνικών και δραστηριοτήτων που συμπεριλαμβάνουν το άλογο, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας των ωφελούμενων.

2_Ποια είναι τα πλεονεκτήματά της σε σχέση με τις κλασικές μεθόδους θεραπείας;

Η συνεδρία διαδραματίζεται συνήθως σε ανοικτό χώρο, πλούσιο σε ερεθίσματα. Υπάρχει μεγάλη ευελιξία από άποψη δραστηριοτήτων και δεν περιορίζεται στο στενό εύρος των 4 τοίχων του γραφείου ή της αίθουσας θεραπείας. Η επαφή και η αλληλεπίδραση με το άλογο διευκολύνει τη θεραπευτική διαδικασία με την έννοια ότι η εμπειρία είναι βιωματική και δε χρειάζεται συνεχώς η παρέμβαση του θεραπευτή. Επίσης, δεδομένου ότι τα άλογα, είναι ζώα με εξαιρετικά ανεπτυγμένη αντίληψη και ιδιαίτερα ικανά να αναγνωρίζουν μοτίβα συμπεριφοράς, ανταποκρίνονται άμεσα στις δικές μας προθέσεις και συναισθήματα με τρόπο μη λεκτικό. Ιδίως όταν πρόκειται για άτομα που δεν έχουν λόγο ή δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν λεκτικά ή ακόμη και να ανοιχτούν συναισθηματικά, η αλληλεπίδραση μέσω μη λεκτικής επικοινωνίας διευκολύνει εξαιρετικά την όλη διαδικασία.

3_Ποια είναι τα στάδια από τα οποία περνά ο ωφελούμενος κατά τη διάρκεια της θεραπείας στον ΣΘΙΕ;

• Αξιολόγηση-στοχοθεσία. Πριν από την έναρξη του προγράμματος, ο ωφελούμενος κάνει ένα πρώτο ραντεβού άτυπης αξιολόγησης/γνωριμίας με έναν ή περισσότερους θεραπευτές του χώρου. Η συμμετοχή περισσότερων του ενός θεραπευτών είναι αναγκαία σε περιπτώσεις πολλαπλών δυσκολιών (κινητικών, συναισθηματικών, λόγου, συμπεριφοράς). Σε επόμενο διάστημα διαμορφώνεται η στοχοθεσία πάνω στην οποία θα δουλέψει ο θεραπευτής.
• Δημιουργία σχέσηςμε το άλογο και τον θεραπευτή. Προκειμένου να μπορέσει να ξεκινήσει και να αποδώσει καρπούς η θεραπευτική διαδικασία, χρειάζεται να παρέλθει ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα εδραιωθεί μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον θεραπευτή, τον ωφελούμενο και το άλογο.
• Εργασία πάνω στους στόχους που έχουν τεθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ωφελούμενου.
• Αξιολόγησητης πορείας του ωφελούμενου και γραπτή έκθεση αυτής στο τέλος της χρονιάς.

4_Ποιο είναι το κόστος; απευθύνεται σε όλους ή είναι μια ακριβή μέθοδος λόγω της συμμετοχής των αλόγων;

Ο Σ.Θ.Ι.Ε., παρά τις αυξημένες δαπάνες για τη διατροφή και τη φροντίδα των αλόγων, προσπαθεί να κρατήσει τη συνδρομή των ωφελούμενων όσο το δυνατόν πιο χαμηλά, ώστε να έχουν πρόσβαση περισσότερα άτομα. Για αυτό το λόγο, στηρίζεται στην εθελοντική προσφορά ατόμων που πλαισιώνουν και βοηθούν τους θεραπευτές. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες να αναγνωριστεί η Θεραπευτική Ιππασία από την Πολιτεία ως επίσημη θεραπεία ειδικής αγωγής και να αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ.

5_Απαιτείται η συμμετοχή ειδικά εκπαιδευμένου προσωπικού και αν ναι ποια είναι αυτή;

Δεδομένου ότι πρόκειται για θεραπευτική παρέμβαση,η εξάσκησή της οφείλει να γίνεται από πιστοποιημένους θεραπευτές ανά αντικείμενο (ψυχολόγους-ψυχιάτρους, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, ιατρούς και φυσικοθεραπευτές). Επιπλέον του βασικού τους πτυχίου, οι εκπαιδευτές θα πρέπει να έχουν γνώσεις σχετικές με την συμπεριφορά, τη φροντίδα, την υγεία και την εκγύμναση του αλόγου, καθώς και να έχουν βασικές γνώσεις ιππασίας οι ίδιοι. Επιπλέον, στο πλαίσιο της διεξαγωγής των συνεδριών γίνεται χρήση εθελοντών κατάλληλα εκπαιδευμένων στο χειρισμό των αλόγων και την υποστήριξη των ωφελούμενων κατά τη διάρκεια της συνεδρίας.

6_Πείτε μας λίγα λόγια για τη λειτουργία του ΣΘΙΕ. (σύντομο ιστορικό, προσωπικό, εγκαταστάσεις, οικονομικά στοιχεία)

Ο Σύνδεσμος Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1983. Μια ομάδα εθελοντών με επικεφαλής την Aideen Lewis (είχε ασχοληθεί εθελοντικά με την ιππασία στο εξωτερικό και όταν ήρθε στην Ελλάδα αποφάσισε να την κάνει γνωστή και στη χώρα μας) οργάνωναν τις πρώτες συνεδρίες θεραπευτικής ιππασίας για παιδιά και ενήλικες, ξεκινώντας συνεργασία με την Εταιρία Σπαστικών. Το 1992 αποκτά νομική υπόσταση και στελεχώνεται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο πλαισιώνεται από εθελοντές και μέλη του Συνδέσμου. Από το 2004 στεγάζεται σε χώρο που ανήκει στο Τ.ΕΘ.Α., όπου έχουν κατασκευαστεί στάβλοι, paddock, αρένα, γραφεία. Σήμερα απασχολεί 7 εργαζομένους (ειδικό επιστημονικό προσωπικό, προπονήτρια, γραμματέα, σταβλίτη), έχει 10 θεραπευτικά άλογα και με τη βοήθεια εθελοντών προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Τα έσοδα του Συνδέσμου προέρχονται κυρίως από τις συνδρομές των ωφελούμενων και από τυχόν χορηγίες και προσφορές ιδιωτικών εταιριών και φορέων. Με τα έσοδα αυτά καλείται να καλύψει τα λειτουργικά του έξοδα, τους μισθούς των εργαζομένων, τα έξοδα διατροφής και φροντίδας των αλόγων, την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού.

Διαβάστε επίσης:

«Thatchergate Tape»: Η μεγαλύτερη Πρωταπριλιάτικη φάρσα!

Απατζίδη στο topontiki.gr: «Ο Μητσοτάκης είναι εθνικά επικίνδυνος»

Ουκρανία: «Δαβίδ εναντίον Γολιάθ» – Η επικοινωνιακή υπεροπλία του Κιέβου