Στη δεκαετία του 1950, με την Σοβιετική Ένωση να έχει προβάδισμα στην κούρσα του διαστήματος, Αμερικανοί επιστήμονες εμπνεύστηκαν ένα ακραίο σχέδιο για να «τρομάξουν» τους Σοβιετικούς: να βομβαρδίσουν με πυρηνικά την Σελήνη.

Η στιγμή που ο αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ έκανε το πρώτο βήμα του ανθρώπου στην επιφάνεια της Σελήνης, το 1969, είναι μία από τις πιο αξιοσημείωτες στιγμές την ανθρώπινη ιστορία. Αλλά πως θα ήταν αυτό το βήμα, αν ο Άρμστρονγκ πατούσε σε μία επιφάνεια γεμάτη με τεράστιους κρατήρες, δηλητηριασμένη από τη ραδιενέργεια;

Ένα «γραφειοκρατικό» σύγγραμμα με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες

Διαβάζοντας τον τίτλο της έρευνας με τίτλο «Μία Μελέτη των Σεληνιακών Ερευνητικών Πτήσεων, Νο 1», είναι σα να έχεις στα χέρια ένα τυπικό κείμενο, που ίσως θα το ξεχάσεις εύκολα. Αλλά το εξώφυλλο προϊδεάζει αλλιώς: στο κέντρο είναι τυπωμένη η εικόνα μίας ασπίδας, που απεικονίζει ένα άτομο, μία πυρηνική βόμβα και ένα νέφος σε σχήμα μανιταριού- το έμβλημα του Κέντρου Ειδικών Όπλων της Πολεμικής Αεροπορίας, στην αεροπορική βάση Κερτλαντ, στο Νέο Μέξικο, που έπαιξε ρόλο- κλειδί στην ανάπτυξη και τις δοκιμές πυρηνικών όπλων.

Στη βάση του εξωφύλλου αναγράφεται το όνομα του συγγραφέα: L Reiffel, ή Λέοναρντ Ράιφελ, ο οποίος ήταν ένας από τους κορυφαίους πυρηνικούς φυσικούς της Αμερικής. Συνεργάστηκε με τον Ενρίκο Φέρμι, τον δημιουργό του πρώτου στον κόσμο πυρηνικού αντιδραστήρα, που είναι γνωστός και ως «αρχιτέκτονας της πυρηνικής βόμβας».

Το «Project A119», όπως ήταν γνωστό, ήταν μία άκρως απόρρητη πρόταση για την πυροδότηση μίας βόμβας υδρογόνου στη Σελήνη. Οι βόμβες υδρογόνου είναι πολύ περισσότερο καταστροφικές σε σύγκριση με την ατομική βόμβα που ρίχτηκε στη Χιροσίμα το 1945 και η τελευταία λέξη των πυρηνικών οπλοστασίων εκείνη την εποχή. Η ηγεσία της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας ζήτησαν από τον Ράιφελ να επιταχύνει το πρότζεκτ και παρουσίασε αρκετές εκθέσεις στο διάστημα Μαϊου 1958-Ιανουαρίου 1959, για τη βιωσιμότητα των σχεδίων.

Ένας από τους επιστήμονες που ενέκριναν αυτό το τρομερό σχέδιο ήταν ο Καρλ Έντουαρντ Σέιγκαν αστρονόμος και αστροφυσικός, συγγραφέας πολλών βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης. Η ύπαρξη αυτού του προγράμματος αποκαλύφθηκε στη δεκαετία του 1990, όταν ο Σάγκαν έκανε μια αναφορά σε εφαρμογή ενός κορυφαίου πανεπιστημίου.

Τι ανέφερε το Project Α119

Το Project A119 είχε ως κύριο στόχο την επίδειξη δύναμης εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βόμβα θα πυροδοτείτο ακριβώς στο όριο μεταξύ της φωτεινής και της σκοτεινής πλευράς του φεγγαριού, την λεγόμενη «Terminator Line». Η έκρηξη θα ήταν τόσο ισχυρή ώστε θα ήταν ορατή με γυμνό μάτι από όλους- και ιδιαίτερα από τους ενοίκους του Κρεμλίνου εκείνη την εποχή. Η έλλειψη ατμόσφαιρας σήμαινε ότι δεν θα δημιουργείτο το νέφος σε σχήμα μανιταριού.
Υπάρχει μόνο μία πειστική εξήγηση για την υποβολή μίας τέτοιας τρομακτικής πρότασης, γράφει το BBC: κι αυτή βρίσκεται ανάμεσα στη ανασφάλεια και την απόγνωση.

Associated Press

Οι Αμερικανοί υπό καθεστώς φόβου

Στη δεκαετία του 1950 τα νεύρα των Αμερικανών δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Η εκτόξευση του Σπούτνικ έγινε την ώρα που οι Σοβιετικοί ανέπτυσσαν ένα μεγάλο πρόγραμμα διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων. Η Αμερική έδειχνε να χάνει τον Ψυχρό Πόλεμο. Η πολιτική σκηνή και η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ ήταν σίγουρες πως η Σοβιετική Ένωση είχε ξεφύγει στην κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών.

Το 1952 οι ΗΠΑ έκαναν την πρώτη δοκιμή βόμβας υδρογόνου. Ύστερα από τρία χρόνια οι Σοβιετικοί σόκαραν την Ουάσινγκτον κάνοντας τη δική τους δοκιμή. Το 1957 έκαναν ένα βήμα πιο μπροστά, με την εκτόξευση του Σπούτνικ 1, του πρώτου τεχνητού δορυφόρου που τέθηκε σε τροχιά.

Οι Αμερικανοί δοκίμασαν να απαντήσουν με την εκτόξευση ενός «τεχνητού φεγγαριού», δηλαδή ενός δικού τους δορυφόρου. Αλλά κατέληξαν σε πλήρη αποτυχία. Ο βρετανικός Τύπος έγραφε ότι ήταν «ένα μεγάλο πισωγύρισμα για το αμερικανικό πρεστίζ και την προπαγάνδα».

Την περίοδο εκείνη αμερικανικές εφημερίδες επικαλούμενες πηγές της αντικατασκοπείας έγραφαν ότι «οι Σοβιετικοί θα βομβαρδίσουν με πυρηνικά την Σελήνη στην επέτειο της Επανάστασης, στις 7 Νοεμβρίου». Ακολούθησαν δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι οι Σοβιετικοί ίσως ήταν έτοιμοι να εκτοξεύσουν πύραυλο εξοπλισμένο με πυρηνική βόμβα στον πλησιέστερο γείτονά μας».

Αυτοί οι φόβοι που κυριαρχούσαν στις σχέσεις ΗΠΑ–ΕΣΣΔ έδωσαν ώθηση και στους Σοβιετικούς να επιταχύνουν τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Η «απάντηση» των Σοβιετικών

Δεν είναι καθόλου παράξενο που οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν ένα πλάνο ακριβώς ίδιο με εκείνο των Αμερικανών, για βομβαρδισμό της Σελήνης, με την κωδική ονομασία «Ε4». Απορρίφθηκε όμως για τους ίδιους λόγους που το εγκατέλειψαν και οι Αμερικανοί: οι Σοβιετικοί φοβήθηκαν μήπως μία αποτυχημένη εκτόξευση θα είχε ως συνέπεια να πέσει η πυρηνική βόμβα στο σοβιετικό έδαφος. Οι Αμερικανοί φοβούνταν ότι αν κάτι δεν πήγαινε καλά, η βόμβα θα έπεφτε στα κεφάλια τους.
Ο Ράιφελ, ο άνθρωπος που συνέλαβε το αμερικανικό «Project A119», επιμένει ότι θα μπορούσε να έχει αποτελέσματα. Το 2000 ο Ράιφελ είπε ότι «τεχνικά ήταν βιώσιμο και η έκρηξη θα ήταν ορατή από την Γη.

«Το Project A119 ήταν μία από τις πολλές ιδέες που παρουσιάστηκαν ως απάντηση στο Σπούτνικ», λέει στο BBC ο Άλεξ Γουέλερσταϊν, ιστορικός επιστήμονας πυρηνικής τεχνολογίας, προσθέτοντας ότι «μεταξύ των προτάσεων ήταν και η κατάρριψη του Σπούτνικ». «Αυτό που έκαναν τελικά (οι Αμερικανοί) ήταν να εκτοξεύσουν τον δικό τους δορυφόρο και αυτό τους πήρε λίγο χρόνο, αλλά το πρότζεκτ (Α119) εξακολούθησε να υπάρχει τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1950. Κι αυτό αποτελεί ένα ενδιαφέρον παράθυρο για να δούμε τον τρόπο σκέψης των Αμερικανών εκείνη την εποχή», προσθέτει.

Πόσο πιθανό είναι να ξανάρθουν τέτοια σχέδια στο τραπέζι

«Αυτή η ώθηση σε έναν ανταγωνισμό που παράγει κάτι πολύ εντυπωσιακό… Νομίζω ότι σε αυτή την περίπτωση ο εντυπωσιασμός και ο τρόμος είναι πολύ κοντά», τονίζει ο ιστορικός Άλεξ Γουέλερσταϊν. Αναφερόμενος στους επιστήμονες που συμμετείχαν σε τέτοια προγράμματα λέει πως «πολλοί επιστήμονες έκαναν τέτοια πράγματα στον Ψυχρό Πόλεμο, οι φυσικοί (επιστήμονες) είχαν πολιτικοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό».

Θα μπορούσαν τέτοια σχέδια να έρθουν και πάλι στην επιφάνεια, παρά τη διεθνή συναίνεση για την αποφυγή ακραίων επιλογών; «Έχω ακούσει κάποιους θορύβους από διάφορες πλευρές και το Πεντάγωνο που ψάχνεται με τις αμερικανικές αποστολές στο διάστημα», λέει ο Μπλέντιν Μπάουεν, ειδικός σε θέματα διεθνών σχέσεων στο διάστημα.

«Δεν θα με εξέπληττε αν υπήρχε μία κοινότητα στην Κίνα σήμερα που θα ήθελε να προωθήσει κάποιες τέτοιες ιδέες γιατί νομίζει ότι είναι εύκολα τα πράγματα στην Σελήνη», προσθέτει ο Μπάουεν.
Πάντως σύμφωνα με το BBC οι περισσότερες λεπτομέρειες του «Project A119» περιβάλλονται από μυστήριο. Κάποιες έχουν καταστραφεί. Το τελικό συμπέρασμα, όπως αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα είναι ότι δεν πρέπει να προσπερνούμε ένα επιστημονικό σύγγραμμα κοιτάζοντας μόνο τον γραφειοκρατικό τίτλο του. Τουλάχιστον όχι χωρίς να το διαβάσουμε…

Διαβάστε επίσης:

Βασιλιάς Κάρολος: Γιατί «έριξε μαύρο» η όπερα του Σίδνεϊ στην τελετή ενθρόνισης

Ζαπορίζια: Αγωνία και πανικός – Φεύγουν κατά χιλιάδες από την πόλη (Video)

Μαύρη Θάλασσα: Ρωσικό μαχητικό παρενόχλησε αεροσκάφος της Frontex