Οι αστρονόμοι εντόπισαν την πιο μεγάλη μαύρη τρύπα που έχει ανακαλυφθεί στον Γαλαξία μας.

Αυτή η μαύρη τρύπα εντοπίστηκε σε δεδομένα από την αποστολή Gaia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος επειδή προκαλεί μια περίεργη «ταλαντευόμενη» κίνηση στο συνοδό άστρο που βρίσκεται σε τροχιά γύρω της. Δεδομένα από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (VLT του ESO) και άλλα επίγεια παρατηρητήρια χρησιμοποιήθηκαν για την επαλήθευση της μάζας της μαύρης τρύπας, η οποία είναι 33 φορές μεγαλύτερη από αυτή του ήλιου.

Οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται από την κατάρρευση αστέρων μεγάλης μάζας και αυτές που έχουν εντοπιστεί προηγουμένως στον Γαλαξία μας έχουν κατά μέσο όρο περίπου 10 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον ήλιο. Ακόμα και η επόμενη πιο μεγάλη μαύρη τρύπα που είναι γνωστή στον Γαλαξία μας φτάνει μόνο τις 21 ηλιακές μάζες, καθιστώντας την ανακάλυψη μιας μαύρης τρύπας με μέγεθος 33 ηλιακών μαζών εξαιρετική.

Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η μαύρη τρύπα είναι επίσης εξαιρετικά κοντά μας – σε απόσταση μόλις 2.000 ετών φωτός στον αστερισμό Aquila, είναι η δεύτερη πιο κοντινή γνωστή μαύρη τρύπα στη Γη. Με την ονομασία Gaia BH3 ή BH3 για συντομία, βρέθηκε ενώ η ομάδα εξέταζε τις παρατηρήσεις του Gaia για την προετοιμασία μιας επερχόμενης δημοσίευσης δεδομένων.

«Κανείς δεν περίμενε να βρει μια μαύρη τρύπα μεγάλης μάζας να παραμονεύει κοντά, χωρίς να έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής», λέει ο συνεργάτης της Gaia Pasquale Panuzzo, αστρονόμος στο Observatoire de Paris, τμήμα του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) της Γαλλίας. «Αυτό είναι το είδος της ανακάλυψης που κάνεις μια φορά στην ερευνητική σου ζωή».

Για να επιβεβαιώσουν την ανακάλυψή τους, οι ερευνητές της Gaia χρησιμοποίησαν δεδομένα από επίγεια παρατηρητήρια, μεταξύ άλλων από το όργανο UVES (Ultraviolet and Visual Echelle Spectrograph) του VLT του ESO, που βρίσκεται στην έρημο Atacama της Χιλής. Οι παρατηρήσεις αυτές αποκάλυψαν βασικές ιδιότητες του συνοδού αστέρα, οι οποίες, σε συνδυασμό με τα δεδομένα του Gaia, επέτρεψαν στους αστρονόμους να μετρήσουν με ακρίβεια τη μάζα της BH3.

Οι αστρονόμοι έχουν βρει παρόμοιας μάζας μαύρες τρύπες εκτός του γαλαξία μας (χρησιμοποιώντας μια διαφορετική μέθοδο ανίχνευσης) και έχουν διατυπώσει τη θεωρία ότι μπορεί να σχηματίζονται από την κατάρρευση άστρων με πολύ λίγα στοιχεία βαρύτερα από το υδρογόνο και το ήλιο στη χημική τους σύνθεση. Αυτά τα λεγόμενα άστρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα πιστεύεται ότι χάνουν λιγότερη μάζα κατά τη διάρκεια της ζωής τους και επομένως τους απομένει περισσότερο υλικό για να δημιουργήσουν μαύρες τρύπες μεγάλης μάζας μετά το θάνατό τους. Αλλά μέχρι τώρα δεν υπήρχαν αποδείξεις που να συνδέουν άμεσα τα φτωχά σε μέταλλα άστρα με μαύρες τρύπες μεγάλης μάζας.

Τα αστέρια σε ζεύγη τείνουν να έχουν παρόμοια σύνθεση, πράγμα που σημαίνει ότι το συνοδό άστρο της BH3 κρύβει σημαντικά στοιχεία για το αστέρι που κατέρρευσε για να σχηματίσει αυτή την μεγάλη μαύρη τρύπα. Τα δεδομένα UVES έδειξαν ότι ο συνοδός ήταν ένα πολύ φτωχό σε μέταλλα αστέρι, υποδεικνύοντας ότι το αστέρι που κατέρρευσε για να σχηματίσει την BH3 ήταν επίσης φτωχό σε μέταλλα – όπως ακριβώς είχε προβλεφθεί.

Τα ερευνητικά δεδομένα για τη ανακάλυψη της μαύρης τρύπας ήδη δημοσιεύτηκαν. «Κάναμε το βήμα να δημοσιεύσουμε αυτό το έγγραφο που βασίζεται σε προκαταρκτικά δεδομένα πριν από την επικείμενη κυκλοφορία του Gaia, λόγω της μοναδικής φύσης της ανακάλυψης» λέει η Elisabetta Caffau, επίσης μέλος της συνεργασίας για το Gaia από το Παρατηρητήριο του Παρισιού CNRS. Η έγκαιρη διάθεση των δεδομένων θα επιτρέψει σε άλλους αστρονόμους να αρχίσουν να μελετούν αυτή τη μαύρη τρύπα από τώρα, χωρίς να περιμένουν την πλήρη δημοσιοποίηση των δεδομένων, η οποία προγραμματίζεται για τα τέλη του 2025 το νωρίτερο.

Περαιτέρω παρατηρήσεις αυτού του συστήματος θα μπορούσαν να αποκαλύψουν περισσότερα για την ιστορία του και για την ίδια τη μαύρη τρύπα. Το όργανο GRAVITY στο VLT του ESO, για παράδειγμα, θα μπορούσε να βοηθήσει τους αστρονόμους να ανακαλύψουν αν αυτή η μαύρη τρύπα τραβάει ύλη από το περιβάλλον της και να κατανοήσουν καλύτερα αυτό το συναρπαστικό αντικείμενο.

Διαβάστε περισσότερα

Βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες και τις φτωχές χώρες

Μπάκινγχαμ: Τα απαγορευμένα φαγητά για την Κέιτ και όλη τη βασιλική οικογένεια – Τι αποκαλύπτει πρώην σεφ των ανακτόρων

Γεωργία: Πανδαιμόνιο στο κοινοβούλιο – Βουλευτής γρονθοκόπησε συνάδελφό του και ακολούθησε γενικευμένη σύρραξη (Video)