Για την Αριστερά η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί έναν πολύ σημαντικό θεσμό καθώς πρόκειται για τον πρώτο βαθμό άσκησης πολιτικής που αντιλαμβάνεται ο πολίτης στην καθημερινότητά του και ως εκ τούτου τον πρώτο κρίκο στην πορεία προς την ανάκτηση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στην πολιτική.

Αν κανείς επενδύσει εμπράκτως στη δημιουργία λαϊκών θεσμών, κοντά στους πολίτες, με δομές δημοκρατικές, δομές αλληλεγγύης και συμμετοχής των πολλών στη διοίκηση και την οργάνωση της κάθε γειτονιάς και της κάθε κοινότητας, θα δοθεί ανάσα σε συλλογικά εγχειρήματα που παλεύουν να κάνουν την διαφορά, καθώς θα γεννηθούν και νέα, αναμορφώνοντας έτσι τον κόσμο γύρω μας. 

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο συγκεκριμένο διακύβευμα δεν είναι καθόλου αμελητέος. Αρχικά στην ίδια την φιλοσοφία της Ε.Ε. είναι βαθιά χαραγμένη η προσέγγιση πως οι αποκεντρωμένοι, τοπικοί ή υπερτοπικοί σχεδιασμοί είναι προτιμότεροι από τους εκτεταμένους, όπως αυτοί που γίνονται σε εθνικό επίπεδο, αφού οι πρώτοι είναι εκ των πραγμάτων πιο συμμετοχικοί, άρα και πιο ώριμοι προς υλοποίηση.

Αυτό μεταφράζεται και σε πολύ συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησης που εξασφαλίζονται μέσα από την Ε.Ε. όπου πλέον ο μεγαλύτερος όγκος τους κατευθύνεται στον β΄ βαθμό αυτοδιοίκησης (περιφέρειες) με σκοπό να κατανέμονται πιο άμεσα. Επίσης, δεν είναι λίγα τα θεματικά εργαλεία που παρέχουν τεχνογνωσία, αλλά και πόρους άμεσα στους δήμους, όπως το πρόγραμμα smart cities που έχει ως στόχο την ψηφιακή αναβάθμιση των πόλεων, μειώνοντας το χρόνο που απαιτείται για απλές, καθημερινές ενέργειες.

Όλα όσα αναφέρονται βέβαια, βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τα δεδομένα στη χώρα μας. Εδώ η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποκόπτει την τοπική αυτοδιοίκηση από φορείς και αποφάσεις που την αφορούν άμεσα, όπως η δίκαιη μετάβαση στην Κοζάνη και η διαχείριση των υδάτων στην Θεσσαλία που προσπαθεί να ανακάμψει μετά τις καταστροφές. Παράλληλα, καταργώντας την απλή αναλογική στις αυτοδιοικητικές εκλογές, η οποία εκ των πραγμάτων συμβάλει στην ανάπτυξη του διαλόγου και των συνεργασιών σε τοπικό επίπεδο, αποδεικνύει ξανά τον αυταρχισμό της.

Ένα ακόμα παράδειγμα της λειτουργίας της Ε.Ε. είναι και η διαχείριση των απορριμάτων, η οποία έχει γίνει πεδίο κερδοφορίας ακόμα και για εγκληματικές οργανώσεις, όπως η μαφία της Ιταλίας. Σε μια περίοδο που η κλιματική αλλαγή έχει πάρει διαστάσεις κρίσης, οι ρύποι που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα πρέπει να μειωθούν άμεσα και αποφασιστικά. Σε αυτή τη λογική έρχεται η λεγόμενη κυκλική οικονομία και το τρίπτυχο που προωθεί η Ε.Ε. (reduce – reuse – recycle) που έχει  ως σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης, κυρίως σε πλαστικά και οργανικά που είναι και ο μεγαλύτερος όγκος στα αστικά απορρίμματα. Κύριος αρμόδιος στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι ο εκάστοτε Δήμος όπου και υπάρχουν πλέον εργαλεία που λειτουργούν ως κίνητρα για την καλύτερη και ταχύτερη υλοποίηση της κυκλικής οικονομίας, αλλά και αντικίνητρα όπως το τέλος ταφής, το ποσό που χρεώνεται ο Δήμος για κάθε τόνο απορριμάτων που πηγαίνει προς ταφή.

Τόσο οι πολιτικές που αναφέρονται όσο και μια σειρά ακόμα σε διαφορετικούς τομείς (ενέργεια και απεμπλοκή από τον άνθρακα) δεν είναι ιδεολογικά ουδέτερες. Πρόκειται για πολιτικές που βελτιώνουν τις ζωές των ανθρώπων σε βάρος των κερδών, που ενισχύουν την συμμετοχή στα κοινά και τελικά που δημιουργούν έναν κόσμο πολύ καλύτερο από αυτόν που βιώνουμε σήμερα. Πρόκειται για πολιτικές που είναι στον πυρήνα της Αριστεράς και συγκρούονται στη πράξη με τις ελίτ και τα συμφέροντα που καρπώνονται τον κόπο μας. Είναι σαφές, λοιπόν, το γιατί είναι κρίσιμο να βγει ενισχυμένη η Αριστερά σε Ελλάδα και Ευρώπη συνολικά από τις επικείμενες ευρωεκλογές.

*Όλγα Νάσση, υποψήφια ευρωβουλεύτρια με τη Νέα Αριστερά