Τρίτον της Αληθείας Πρόγραμμα

Μάνος Χατζιδάκις

Τα Σχόλια του Τρίτου

Εκδόσεις: Ίκαρος

Σελ.: 224

Ενοχλητικός και δηκτικός στις παρατηρήσεις του, μελίρρυτος στους μελωδικούς του ρυθμούς, απαλλαγμένος από την κίβδηλη σοφία των δήθεν, οξύνους στα σχόλιά του, αλλόκοτος στη συμπεριφορά του με το κοινό, ένας παράξενος κυνικός και τρυφερός ταυτόχρονα άνθρωπος, τραχύς και λυρικός, ένα… ξέσπασμα αντιφατικών αισθημάτων με συγκροτημένο αποτέλεσμα, ο Μάνος Χατζιδάκις το δίχως άλλο υπήρξε ένας ιδιότροπα σπουδαίος Έλληνας που πάλεψε με τους δαίμονές του: το ταλέντο, τη μουσική και την ποίηση των πλέον σκληρά ευγενικών αισθημάτων και αποχρώσεων. Αφόρητα εύστοχος στις λεπτεπίλεπτες παρατηρήσεις του, κατάφερνε να συμπεριλαμβάνει το όλον στη λεπτομέρεια.

Από τον χώρο της μουσικής ξεχώρισαν δυο εξαιρετικά σημαντικοί πνευματικοί άνδρες, που κατάφεραν όσο ελάχιστοι διανοούμενοι να περιγράψουν με εντυπωσιακή ενάργεια, οξυδέρκεια και τόλμη τον περίπλοκο ψυχισμό του νεότερου ελληνισμού και την ασυμμάζευτη νεοελληνική νοοτροπία. Παρόλο που δεν είναι διόλου στην πρόθεσή μας να τους αδικήσουμε, θα λέγαμε σαν μια γενική διαπίστωση, και όχι επί της ουσίας, ότι ο ένας προερχόταν πολιτικά από τον χώρο της Δεξιάς και ο έτερος από τον αντίστοιχο της Αριστεράς. Κι οι δυο τους, ωστόσο, τολμώ να πω, ερμήνευσαν εναργέστερα από οποιονδήποτε άλλον το νεοελληνικό παράδοξο. Ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Διονύσης Σαββόπουλος, όπως εύκολα θα μαντέψατε, αποτελούν δυο πραγματικές πνευματικές αξίες μέσα στο πλήθος των «θεών», «ημίθεων» και «τιτάνων» της νεοελληνικής σκηνής.

Τα σχόλια του Μάνου, ωστόσο, στο Τρίτο Πρόγραμμα, κληρονομιά πολύτιμη που μας άφησε παρακαταθήκη αυτή η σπουδαία μουσική και πνευματική προσωπικότητα, σκιαγραφούν με τη λεπτότητα της μουσικής του σκέψης και τη σαρκαστική του βαθύτητα το «Πορτρέτο του Νεοέλληνα». Είναι σπουδαίο που οι εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφόρησαν ξανά «Τα Σχόλια του Τρίτου», καθώς αποτελούν το δίχως άλλο την πληρέστερη και ακριβέστερη γεωγραφία της νεοελληνικής δυστροπίας.

Σε αυτά τα εκλεπτυσμένα σχόλια, που προσεγγίζουν με ιδιοφυή τρόπο το τραχύ και δυσπρόσιτο περίβλημα του νεοελληνικού χαρακτήρα, ο Χατζιδάκις προσθέτει στη φτωχή μας παράδοση ευγένεια, σπάνια πολιτική οξύνοια, υψηλό δημοκρατικό ήθος – αρετές που μας παραπέμπουν στον υπεύθυνο πολίτη. Και ο αείμνηστος Μάνος Χατζιδάκις υπήρξε υποδειγματικός τύπος πολίτη, ιδιότητα η οποία διακρίθηκε μέσα από τα περίφημα αυτά σχόλια που με χαρά σας παρουσιάζουμε.

Διαβάστε επίσης:

Περί ανάγνωσης και βιβλίων – Η μεγάλη αναμέτρηση με το ανέφικτο

Βιβλίο: Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου

Βιβλίο: Με το διαβολόπαιδο!