Πιάνοντας το νήμα από το προηγούμενο έτος, το 2025 ξεκίνησε με υπερπλεονάσμα για τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ στον αντίποδα οι μηνιαίοι προϋπολογισμοί της πλειονότητας των νοικοκυριών αποδεικνύονται βαθιά ελλειμματικοί και η απαισιοδοξία για την οικονομική τους κατάσταση βρίσκεται στα ύψη.
Βασικός παράγοντας για την επίτευξη υπερπλεονάσματος τον Ιανουάριο ήταν τα αυξημένα έσοδα από φόρους, που ανήλθαν σε 5.879 εκατ. ευρώ, περισσότερα κατά 314 εκατ. ευρώ ή 5,6% από τον στόχο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2.706 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 153 εκατ. ευρώ.
Πάντως, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αποδίδει την υπερεκτέλεση στην «καλύτερη απόδοση στην είσπραξη του ΦΠΑ καθώς και των φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων και λοιπών κατηγοριών του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σχολιάζοντας τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο ανέφερε: «Το αυξημένο πλεόνασμα οφείλεται στον καλύτερο έλεγχο των δαπανών, αλλά και στην αύξηση των φορολογικών εσόδων πέραν των στόχων που είχαμε βάλει, χάρη στα μέτρα μείωσης της φοροδιαφυγής. Σπεύδω να επισημάνω μια ακόμη φορά ότι το αποτέλεσμα αυτής της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής έχει κοινωνικό αντίκρισμα. Οι επιπλέον πόροι δηλαδή, επιστράφηκαν το 2024 πίσω στους πολίτες μέσω της μείωσης φόρων και εισφορών, ενίσχυσης του εισοδήματος, καθώς και μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων».
Τα ταμεία των νοικοκυριών είναι «μείον»
Από την άλλη, την ώρα που τα κρατικά ταμεία δείχνουν να γεμίζουν, σε εκείνα των νοικοκυριών συμβαίνει το αντίθετο.
Ενδεικτικά, στην πρόσφατη έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, 60% των νοικοκυριών δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για όλον το μήνα, ενώ για όσους αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση, τα χρήματα αρκούν μόλις για 19 ημέρες κατά μέσο όρο.
Η αδυναμία αποταμίευσης παραμένει ιδιαίτερα υψηλή, καθώς το 81,6% δεν καταφέρνει να αποταμιεύσει, ενώ πάνω από τα μισά νοικοκυριά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε ένα έκτακτο έξοδο της τάξης των 500 ευρώ. Την ίδια στιγμή, το 11,7% των νοικοκυριών ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, αδυνατώντας να καλύψει ακόμη και τις βασικές του ανάγκες.
Οι οικονομικές πιέσεις είναι εντονότερες για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, με τις πιο ευάλωτες ομάδες να δέχονται τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις. Παράλληλα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο σημειώνουν εκρηκτική αύξηση στο σύνολο των νοικοκυριών (28,9%), ενώ το 16% φοβάται πως μπορεί να χάσει την κατοικία του λόγω αδυναμίας πληρωμής δανείων ή άλλων υποχρεώσεων.
«Πλεόνασμα» απαισιοδοξίας – Οι Έλληνες πιο απαισιόδοξοι στην ΕΕ
Επίσης, τον Ιανουάριο στην έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ οι Έλληνες καταναλωτές, συνεχίζουν να εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ (-43,4 μονάδες στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης), με διαφορά από τους επόμενους. Τους Έλληνες ακολουθούν οι καταναλωτές της Εσθονίας με επίπεδο δείκτη -38,4 και της Σλοβενίας (-28,2).
Το 55% των ελληνικών νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, τους επόμενους 12 μήνες, ενώ το 5% προβλέπει μικρή βελτίωση. Το 63% των καταναλωτών προέβλεψε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι 23% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Στην έρευνα του ΙΟΒΕ το 87% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 13% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή.
Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με το πολιτικό βαρόμετρο Φεβρουαρίου 2025 της PRORATA, που δημοσιοποιήθηκε σήμερα (26/2) οι πολίτες αξιολογούν ως κορυφαίο ζήτημα που αντιμετωπίζει η χώρα την ακρίβεια (70%).
