Η 28η Φεβρουαρίου 2025 σηματοδοτεί το οριστικό τέλος της Μεταπολίτευσης. Όχι ως μια θεωρητική ανάλυση ιστορικών κύκλων, αλλά ως ένα πραγματικό, ζωντανό γεγονός που γράφτηκε στους δρόμους, από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Η λαοθάλασσα που πλημμύρισε την Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις όχι μόνον της χώρας αλλά και του εξωτερικού δεν ήταν απλώς μια διαδήλωση μνήμης για τα Τέμπη. Ήταν η συλλογική διακήρυξη ότι το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης, όπως το γνωρίσαμε, έχει χρεοκοπήσει οριστικά.

Η Μεταπολίτευση, που γεννήθηκε από την πτώση της χούντας και τη λαϊκή απαίτηση για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη, σταδιακά μετατράπηκε σε ένα καθεστώς διαχείρισης της εξουσίας προς όφελος των λίγων. Από την ελπίδα των πρώτων χρόνων περάσαμε στην εποχή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, της απορρύθμισης των δημοσίων αγαθών, της ιδιωτικοποίησης των βασικών υποδομών. Το έγκλημα των Τεμπών δεν ήταν απλώς δυστύχημα, αλλά το πιο βίαιο σύμπτωμα μιας πολιτικής που θυσιάζει ανθρώπινες ζωές στο βωμό του κέρδους.

Για δεκαετίες, το κράτος της Μεταπολίτευσης, όπως αυτό οικοδομήθηκε από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, λειτουργούσε με όρους πελατειακών σχέσεων, εξυπηρέτησης οικονομικών συμφερόντων και καταστολής κάθε φωνής που αμφισβητούσε τη νομιμοποίησή του. Η κοινωνία ανέχτηκε πολλά: μνημόνια, λιτότητα, ανεργία, ιδιωτικοποιήσεις, καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων. Όμως, στα Τέμπη έγινε κάτι που δεν συγχωρείται. Το ίδιο το κράτος απέδειξε πως δεν μπορεί – ή δεν θέλει – να προστατεύσει ούτε το στοιχειώδες: την ανθρώπινη ζωή. 

Στη μεγαλειώδη συγκέντρωση της 28ης Φεβρουαρίου, το αίτημα δεν ήταν απλώς δικαιοσύνη για τα Τέμπη. Ήταν η κατάρρευση ενός πολιτικού και οικονομικού συστήματος που βασίζεται στη διαφθορά, στην εκμετάλλευση και στη συγκάλυψη. Οι άνθρωποι που κατέβηκαν στον δρόμο δεν ζητούν μεταρρυθμίσεις. Ζητούν ριζική αλλαγή.

Η Μεταπολίτευση τελείωσε την ημέρα που αποδείχθηκε πως το κράτος δεν έχει τίποτα να προσφέρει στον λαό, παρά μόνο ψέματα και αίμα. Και στις 28 Φεβρουαρίου 2025, γεννήθηκε κάτι καινούργιο: η συνείδηση ότι η ανατροπή δεν είναι σύνθημα. Είναι αναγκαιότητα. 

Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν το πολιτικό σύστημα αντιλαμβάνεται αυτήν την αναγκαιότητα ή «περί άλλων τυρβάζει», συνακόλουθα δε ποιες πολιτικές δυνάμεις μπορούν να επωμισθούν αυτήν την ευθύνη; Αυτό είναι το διακύβευμα που ήδη ξεκίνησε, κι όποιος δεν τολμά, είναι ήδη ηττημένος. 

*Η Φανή Γιωτάκη είναι δικηγόρος, μέλος Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ

Διαβάστε επίσης:

Το πόρισμα επιβάλλει έρευνα για δόλο συγκάλυψης. Και ναι, από ανθρώπινα λάθη είχαμε τα Τέμπη

2015-2025: Δέκα χρόνια κομμάτια (*)

Γενική παραζάλη για τα συλλαλητήρια