Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s αποτελεί αναμφίβολα μία θετική εξέλιξη για την ελληνική οικονομία στο σύνολό της. Ωστόσο, για τους πολίτες, τουλάχιστον στο μεσοπρόθεσμο διάστημα, δεν αναμένεται να υπάρξουν άμεσα ορατά αποτελέσματα στην καθημερινότητά τους.

Συγκεκριμένα, η αναβάθμιση δεν πρόκειται να μεταφραστεί σε αυξήσεις μισθών ή σε μείωση τιμών, γεγονός που συνεχίζει να επιβαρύνει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το οποίο βλέπει το διαθέσιμο εισόδημά του να συρρικνώνεται. Η αλλαγή αυτού του κλίματος απαιτεί ουσιαστική ανάπτυξη της οικονομίας, κάτι που είναι αναγνωρισμένο και από την κυβέρνηση, έστω κι αν δεν αναφέρεται ρητά. Ο δρόμος προς την ανάπτυξη περνά μέσω παραγωγικών επενδύσεων και αύξησης των εξαγωγών, τομείς στους οποίους υπάρχει έλλειμμα — όχι τόσο σε σχέση με το απόλυτο νούμερο, όσο με τους στόχους και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επιτευγμάτων.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, αναγνωρίζει αυτήν την πρόκληση. Στην ομιλία του κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής το μεσημέρι του Σαββάτου, αναφέρθηκε στη δημοσιονομική σταθερότητα, την οποία θεωρεί ως το «ευαγγέλιο» της κυβέρνησης, αλλά ταυτόχρονα εξέφρασε την κατανόηση για τις δυσκολίες των πολιτών. Όπως ανέφερε, «αν μας ακούει κάποιος εργαζόμενος που δεν μπορεί να νοικιάσει σπίτι, ένας άνεργος που ψάχνει δουλειά ή μια οικογένεια που δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, αναρωτιέται: “Πώς με βοηθάει η δημοσιονομική σταθερότητα; Πώς λύνεται το πρόβλημά μου;”». Στη συνέχεια απάντησε: «Κανένα πρόβλημα δεν λύνεται μόνο με δημοσιονομική σταθερότητα, αλλά σας διαβεβαιώ ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί συστηματικά χωρίς αυτήν. Είναι το προαπαιτούμενο για τη μείωση της ανεργίας, τη βελτίωση των μισθών και τη δημιουργία ευκαιριών για ανάπτυξη».

Τι σημαίνει η αναβάθμιση για την οικονομία

Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τη Moody’s σηματοδοτεί το τέλος της οικονομικής κρίσης, τουλάχιστον τυπικά, 15 χρόνια μετά το ξέσπασμά της. Συγκεκριμένα, η Moody’s ανέβασε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στο «Baa3» από «Ba1», δίνοντας σταθερές προοπτικές, σε αντίθεση με τις προηγούμενες θετικές προοπτικές.

Αυτή η εξέλιξη είναι σημαντική, καθώς η Moody’s ήταν ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους αμερικανικούς οίκους αξιολόγησης, καθώς και από τους συνολικά πέντε που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που δεν είχε χορηγήσει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα μέχρι τώρα. Προηγουμένως, η Moody’s είχε αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κατά δύο βαθμίδες τον Σεπτέμβριο του 2023, φτάνοντας μόλις ένα σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Στον Σεπτέμβριο του 2024, η Moody’s είχε αλλάξει τις προοπτικές σε θετικές από σταθερές, προαναγγέλλοντας την αναβάθμιση.

Οι οίκοι Fitch Ratings, Scope Ratings και DBRS είχαν προηγηθεί με αναβαθμίσεις, με τον τελευταίο να ανεβάζει την Ελλάδα στην κατηγορία ΒΒΒ από ΒΒΒ- την προηγούμενη εβδομάδα.

Η Moody’s στην αξιολόγησή της σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα της Ελλάδας σε μελλοντικούς οικονομικούς κραδασμούς. Η έκθεση αναφέρει ότι τα δημόσια οικονομικά της χώρας βελτιώθηκαν ταχύτερα από τις αρχικές προβλέψεις, ενώ η Ελλάδα επωφελείται από τη σταθερή πολιτική κατάσταση, τη βελτίωση των θεσμών και τη συνετή δημοσιονομική πολιτική. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα και να μειώνει σταδιακά το υψηλό χρέος της.

Η Moody’s επίσης σημειώνει ότι η υγεία του τραπεζικού τομέα έχει βελτιωθεί, μειώνοντας τον κίνδυνο μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που θα μπορούσε να επηρεάσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Η σταθερή προοπτική που δόθηκε από τη Moody’s αντικατοπτρίζει την ισορροπία μεταξύ των προκλήσεων που παραμένουν και των θετικών εξελίξεων στην Ελλάδα. Από τη μία πλευρά, η ολοκλήρωση των θεσμικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα απαιτήσει χρόνο. Παρά τη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, αυτός παραμένει από τους υψηλότερους στην ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα εκμεταλλεύεται αποτελεσματικά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), προωθώντας πολιτικές που ενισχύουν την πιστοληπτική της ικανότητα.

Η έκθεση επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες της Moody’s όσον αφορά τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών της, με σημαντική πρόοδο στη μείωση των δαπανών και την αύξηση των φορολογικών εσόδων. Η χώρα συγκέντρωσε επιπλέον 2 δισ. ευρώ από φοροδιαφυγή το 2024, κυρίως μέσω της ψηφιοποίησης της φορολογικής διοίκησης. Παράλληλα, διατήρησε τη φορολογική ανταγωνιστικότητα, μειώνοντας στοχευμένα φόρους σε τομείς όπως οι κοινωνικές εισφορές.

Η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα 2-2,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, στηριζόμενη στη συγκράτηση των δαπανών και την αύξηση των εσόδων. Το χρέος της Ελλάδας έχει μειωθεί περίπου 50 ποσοστιαίες μονάδες από το 2020 και εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 148,3% του ΑΕΠ το 2025 και στο 140,6% το 2026.

Σύμφωνα με το συμπέρασμα της έκθεσης, η αναβάθμιση της Ελλάδας σε Baa3 αντανακλά τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, τη μείωση του χρέους και τις πρόοδους στις τραπεζικές μεταρρυθμίσεις. Παρά τις προκλήσεις, η σταθερή πολιτική και θεσμική πρόοδος μειώνει τους κινδύνους και ενισχύει την οικονομική σταθερότητα της χώρας.

Διαβάστε επίσης:

Προσμονή μείωσης επιτοκίων

ΔΥΠΑ: Από τη Δευτέρα (17/3) οι αιτήσεις για το νέο επιδοτούμενο πρόγραμμα κατάρτισης ανέργων στη μαγειρική στα Τρίκαλα

Τεκμαρτό εισόδημα: Κρίνεται σήμερα στο ΣτΕ η τύχη για το «πνευματικό παιδί» του Κωστή Χατζηδάκη