Σίγουρα ολόκληρος ο πλανήτης υποδέχεται με έναν αναστεναγμό ανακούφισης τη διαφαινόμενη πλήρη κατάπαυση πυρός μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.

Δεν είναι και λίγο πράγμα να «ανάβουν τα αίματα» ανάμεσα σε δύο χώρες με πυρηνικές κεφαλές στη διάθεσή τους. Ωστόσο, η «κατάσβεσή» τους δεν μπορεί παρά να είναι προσωρινή. Κι αυτό επειδή η πέτρα του σκανδάλου -σχεδόν ερήμην της-, το κρατίδιο Τζαμού Κασμίρ, θα συνεχίσει να βρίσκεται ανάμεσά τους και να αποτελεί το εκατέρωθεν «αντικείμενο του πόθου».

Δεν είναι τυχαίο ότι για μια ακόμη φορά η σύγκρουση ξεκίνησε στην περιοχή αυτή μετά από χτύπημα σε Ινδούς τουρίστες, στην περιοχή του Παχαλγκάμ, με 26 νεκρούς και 17 τραυματίες. Στη συνέχεια, στις 7 Μαΐου, η Ινδία έπληξε εννέα πακιστανικούς στόχους, οπότε άρχισαν οι εχθροπραξίες. Δεν ξέρουμε την απάντηση στο περίφημο «τις ήρξατο χειρών αδίκων;» ( μ’ άλλα λόγια, ποιός ξεκίνησε τον καβγά), αλλά θα πρέπει να σημειώσουμε πως οι μελετητές αναφέρουν την Ινδία ως το μόνο κράτος στην ιστορία το οποίο ποτέ δεν ξεκίνησε επιθετικό πόλεμο.

Στην ιστορία, πάλι, θα βρούμε αρκετές περιπτώσεις εχθροπραξιών στην περιοχή αυτή, αφού από το 1947 – έτος ανεξαρτησίας των κρατών και ανταλλαγής πληθυσμών – ως σήμερα όλο και θα ξυπνάει η αντιπαράθεση με διακύβευμα το Κασμίρ. Ο λόγος δεν είναι «ένα πολιτικό ταξίδι του εγωισμού τους», όπως κρίνει ο αναλυτής Αλτάφ Παρβίζ στη «Business standard». Δεν πρόκειται για μια στείρα αντιπαράθεση εγωισμών, αλλά για διεκδίκηση μιας στρατηγικού ενδιαφέροντος περιοχής, πολύ περισσότερο σε αυτήν την περίοδο, οπότε «στρώνονται» οι δρόμοι των αγωγών. Και η γεωγραφική θέση του Κασμίρ αποτελεί το μοναδικό πέρασμα των πετρελαίων του Ιράν για την τροφοδοσία της Κίνας. Εξού και η προσφερόμενη κινεζική βοήθεια προς το Πακιστάν, προκειμένου να φύγει από τη μέση το ινδικό κομμάτι του Κασμίρ.

Λίγη ιστορία

Το πρόβλημα «Κασμίρ» έκανε την εμφάνισή του όταν με την Ινδική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας το 1947, οι πολιτείες είχαν δικαίωμα να επιλέξουν αν θα εντάσσονταν στην κυρίως ινδουϊστική Ινδία ή στο μουσουλμανικό Πακιστάν. Έλα όμως που ο μαχαραγιάς Χάρι Σιγκ ήταν ινδουϊστής, ενώ η πλειοψηφία του Κασμίρ ήταν μουσουλμανική…

Η επιλογή της ουδετερότητας από τον μαχαραγιά γρήγορα άναψε την πρώτη φωτιά,  που δεν έπαψε να καίει, με εντονότερες εξάρσεις στα 1965 και το 1999. Μετά το έτος αυτό και ύστερα από ειρηνευτικές συνομιλίες, η Ινδία αποφάσισε να επεκτείνει την ανέγερση τείχους, ώστε να αποφευχθεί η παρείσφρηση ανταρτών με εμπρηστική διάθεση. Παρά τη συμφωνία περί συνοριακών κανόνων Ινδίας- Πακιστάν το 1961, η οποία έμεινε δίχως πρακτικό αντίκρυσμα, κάθε τόσο ξεπεταγόταν μια θρυαλλίδα. Για παράδειγμα, τελευταία, το 2017 η Ινδία ύψωσε στα σύνορα του Πουντζάμπ σημαία σε ιστό ύψους 110 μέτρων, για τον οποίον το Πακιστάν υποστήριξε ότι δίνει δυνατότητα παρακολούθησης και κατασκόπευσης της Λαχόρης.

Στο βρετανικό κληροδότημα ανεξαρτησίας του 1947, το χούι του «διαίρει και βασίλευε» δεν θα μπορούσε να μην αφήσει τη σφραγίδα του. Η διάσπαση του Πακιστάν σε Ανατολικό και Δυτικό, από το 1947, γρήγορα αποδείχθηκε ανεφάρμοστη, αφού τα χώριζαν 1600 χιλιόμετρα ινδικής γης. Αποτέλεσμα η εξέγερση του Ανατολικού Πακιστάν το 1971, το οποίο κέρδισε την ανεξαρτησία του ως Μπανγκλαντές. Από την άλλη, εξ αρχής το Πακιστάν έλαβε μόνον το 17% των νομισματικών αποθεμάτων, ενώ η μεγαλύτερη ανταλλάγή πληθυσμών στα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν ( η πρώτη ήταν μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας) στοίχισε ανθρώπινο μακελειό στα σύνορα με δυσθεώρητο αριθμό νεκρών, έως και ενός εκατομμυρίου ψυχών.

Και τώρα;

Το παρόν διαμορφώνεται από τη δυναμική παρέμβαση της Κίνας, για τη φιλία της οποίας το Πακιστάν διατείνεται πως είναι «ψηλότερη από τα βουνά και βαθύτερη από τους ωκεανούς». Ε, βέβαια… Αν λάβεις βοήθεια 46 δις δολαρίων, όπως έγινε με συμφωνία Κίνας-Πακιστάν, το 2015, γιατί να μην υποστηρίζεις μια υπερβολή. Διότι, το κινεζικό «one road, one belt», μια παραλλαγή του δρόμου του  μεταξιού, προέβλεπε σύνθετο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων μεταξύ Πουντζάμπ και κινεζικού Σιαντσίγκ, με το οποίο θα άνοιγε ο σινο-πακιστανικός διάδρομος. Συγχρόνως, η Κίνα εκμίσθωσε 9300 στρέμματα γης γύρω από το λιμάνι του Πακιστάν στο Καράτσι, ώστε να παρακαμφθεί η ασταθής περιοχή του Βαλουχιστάν για τις μεταφορές. Έτσι αναμένεται να υπερπολλαπλασιαστεί η εμπορική κίνηση της περιοχής, η οποία προς το παρόν είναι φτωχότατη. Εκτός αυτών, ο έλεγχος των πηγών του Ινδού ποταμού και των παραποτάμων του βρίσκεται στο κινεζικό Θιβέτ, αλλά διέρχονται από το Κασμίρ, για να τροφοδοτήσουν τα δύο τρίτα του Πακιστάν. Παρά το γεγονός ότι η Ινδία δεν έχει δημιουργήσει προς το παρόν σχετικά προβλήματα, για το μέλλον ποιός ξέρει;

Τον καημό των δύο χωρών για το Κασμίρ, τον περιγράφει με γλαφυρότητα ο Τιμ Μάρσαλ, με δύο χαρακτηριστικά «περιστατικά». Από τη μιά το Πακιστάν μπορεί να σημαίνει «αγνή χώρα», ωστόσο υποκρύπτει ένα αρκτικόλεξο, όπου Π για το Πουντζάμπ, Α για την Αφγανία,  στα σύνορα με το Αφγανιστάν, Κ για το Κασμίρ και Σ για τη Σιντ. Από την άλλη, ο εγκυρότατες Ινδός στρατιωτικός αναλυτής Αμαριτζίπ Σιγκ γράφει πως «θα ήταν λίγότερο επιζήμια για τη χώρα του μια πυρηνική επίθεση, ακόμη και με τίμημα εκατομμυρίων θανάτων, παρά ο πόνος των χιλίων μαχαιριών, από τις ταπεινώσεις που υφίσταται η πατρίδα του».

Άραγε μετράει ως ταπείνωση και την προχθεσινή συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός;

Διαβάστε επίσης:

Το Κατάρ κάνει δώρο αεροσκάφος αξίας 400 εκατ. δολαρίων στον Τραμπ – Πιθανόν να αντικαταστήσει το Air Force One

Η Χαμάς απελευθερώνει τον Ισραηλινοαμερικανό όμηρο Ίνταν Αλεξάντερ

Ισραήλ: Ο στρατός καλεί τους κατοικους τριών λιμανιών της Υεμένης να τα εκκενώσουν