«Η αγορά ενέργειας είναι μια ζούγκλα, χρειάζεται προσοχή σε κάθε βήμα», λέει εδώ και μήνες η τηλεοπτική διαφήμιση μιας από τις βασικές προμηθεύτριες ρεύματος (Elpedison), Στη διαφήμιση η εταιρεία ενσαρκώνεται από έναν… Ιντιάνα Τζόουνς που αναλαμβάνει να διασώσει τον τρομοκρατημένο καταναλωτή. Πρόκειται για ευφυή μεταμόρφωση του μειονεκτήματος σε πλεονέκτημα και των «θηρίων» που παραμονεύουν στην ενεργειακή «ζούγκλα» σε προστάτες των καταναλωτών.

Στη χαώδη αγορά ρεύματος που έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση εδώ και πέντε χρόνια, μετά και την οριστική απόσυρση των ισχνών κρατικών επιδοτήσεων, καθιερώνεται με νέα επικίνδυνη ρουτίνα: ενώ οι χονδρικές τιμές ρεύματος στο χρηματιστήριο ενέργειας από τον Φεβρουάριο και μετά πέφτουν λόγω της όλο και μεγαλύτερης συμβολής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, οι λιανικές τιμές που ανακοινώνουν οι μεγαλύτεροι προμηθευτές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις ανεβαίνουν. Κι αυτό επιβεβαιώθηκε και στις τιμές που ανακοίνωσαν οι βασικοί πάροχοι, με πρώτη και κυρίαρχη τη ΔΕΗ, για τα ειδικά πράσινα τιμολόγια του Ιουνίου, στα οποία παραμένουν 7 στους 10 καταναλωτές, παρά τη «μετανάστευση» περίπου ενός εκατομμυρίου νοικοκυριών. στα σταθερά μπλε τιμολόγια στη διάρκεια του 2024.

Θηριώδης απόκλιση χονδρικής και λιανικής

Όπως φαίνεται και στον πίνακα που παραθέτουμε, η μέση τιμή ρεύματος αυτόν το μήνα αυξήθηκε περίπου 5% σε σχέση με τον Μάιο, παρότι η χονδρική τιμή του προηγούμενου μήνα, που είναι η βάση διαμόρφωσης της λιανικής, είχε πέσει 7%. Αυτές οι αλλαγές φαίνονται ασήμαντες, αν ωστόσο παρατηρήσει  κανείς την εξέλιξη των τιμών από την αρχή του έτους καταλήγει σε μια τεράστια απόκλιση: από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο, η χονδρική τιμή που διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο ενέργειας από τους βασικούς προμηθευτές, που είναι και οι βασικοί ηλεκτροπαραγωγοί, κατέγραψε πτώση σχεδόν 50%.

Το ίδιο διάστημα η μέση λιανική τιμή ρεύματος έμεινε σχεδόν αμετάβλητη ενώ το τελευταίο τρίμηνο αυξάνεται. Ισως, όμως, μεγαλύτερη σημασία από την ποσοστιαία μεταβολή από μήνα σε μήνα έχει η τεράστια απόκλιση χονδρικής και λιανικής τιμής. Τον περασμένο Μάρτιο η μέση τιμή στα πράσινα τιμολόγια απείχε μόλις τρία λεπτά ανά κιλοβατώρα από τη χονδρική του Φεβρουαρίου (18 έναντι 15,4 λεπτών).Τον τρέχοντα Ιούνιο, όμως, το «spread» από τη χονδρική Μαΐου απογειώνεται στα 8 λεπτά! Κατά κάποιο τρόπο, το καταγγελλόμενο από την αντιπολίτευση και ως «καρτέλ της ηλεκτροπαραγωγής», από κάθε κιλοβατώρα που πουλάει στο χρηματιστήριο ενέργειας διπλασιάζει τα λεφτά του στη «ζούγκλα» της αγοράς ρεύματος.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΤΙΜΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ –ΙΟΥΝΙΟΣ 2025

	ΜΑΡΤΙΟΣ	ΑΠΡΙΛΙΟΣ	ΜΑΙΟΣ	ΙΟΥΝΙΟΣ
ΜΕΣΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗ ΤΙΜΗ (Στοιχεία Χρηματιστήριου Ενέργειας)	106 ευρώ/MWh ή 10,6 λεπτά/KWh	89 ευρώ/MWh ή 8,9 λεπτά/KWh	82 ευρώ/MWh ή 8,2 λεπτά/KWh
ΜΕΣΗ ΛΙΑΝΙΚΗ ΤΙΜΗ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ (Στοιχεία ΡΑΑΕΥ και 7 μεγαλύτερων προμηθευτών*)	18  λεπτά/KWh	13,7 λεπτά/KWh	15,3 λεπτά/KWh	15,8 λεπτά/KWh

Σημ. Οι τιμές λιανικής ρεύματος ανακοινώνονται από τους προμηθευτές με βάση τη μέση χονδρική του προηγούμενου μήνα και έναν μαθηματικό τύπο που έχει αντικαταστήσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Επομένως, πρέπει να συγκρίνει κανείς τη μέση λιανική τιμή του Απριλίου με τη μέση χονδρική του Μαρτίου, τη λιανική Μαΐου με τη χονδρική Απριλίου και του Ιουνίου με του Μαΐου για να αντιληφθεί την απόκλιση, που αυτόν τον μήνα προσεγγίζει το 100%!

*Καλύπτουν περίπου το 94% της αγοράς οικιακού ρεύματος: ΔΕΗ (66%),  Protergia (8%), Ήρων (6%), Elpedison (5%), NRG (4%), Watt and Volt (2,6%), Volterra  (2%)

Το πράσινο big bang

Φυσικά, η στρέβλωση αυτή στο «καζίνο» του ρεύματος που κάθε μήνα αποτυπώνεται στους λογαριασμούς δεν έχει μοναδικό συντελεστή την κερδοσκοπία που καταλογίζεται σε ηλεκτροπαραγωγούς/προμηθευτές. Το μπλακάουτ της Ιβηρικής και οι περίεργες καθημερινές διακυμάνσεις στο ελληνικό (και όχι μόνο αυτό) χρηματιστήριο ενέργειας αποκάλυψε έναν πιο μόνιμο παράγοντα αστάθειας όχι μόνο στις τιμές, αλλά στην ίδια την ασφάλεια του συστήματος μεταφοράς και διανομής του ρεύματος που συνδέεται με το big bang των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της εκρηκτικής υπερπαραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ, πρωτίστως φωτοβολταϊκές μονάδες, δευτερευόντως από αιολικές και λιγότερο από μικρά υδροηλεκτρικά έργα.

Μέχρι το τέλος της χρονιάς η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην Ελλάδα θα φτάσει τα 18 GW, ισοφαρίζοντας σχεδόν τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ από κάθε τεχνολογία παραγωγής ρεύματος, με κυρίαρχες τις μονάδες φυσικού αερίου, στις οποίες μάλιστα, παρά την «απανθρακοποίηση» προστίθενται  τέσσερις νέες. Αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότερο ρεύμα από ΑΠΕ και κυρίως φωτοβολταϊκά θα περισσεύει, όλο και περισσότερες μονάδες θα αποσυνδέονται από το σύστημα, όλο και περισσότεροι μικροί παραγωγοί θα έρχονται αντιμέτωποι με το κίνδυνο χρεοκοπίας.

Φθηνό ρεύμα για πέταμα!

Η μετατροπή της πράσινης «ευλογίας» σε «κατάρα» αποτυπώνεται στις καθημερινές διακυμάνσεις των τιμών στο χρηματιστήριο ενέργειας στη διάρκεια του Μαΐου. Η ηλιοφάνεια και οι άνεμοι επέτρεψαν να αυξηθεί η συμβολή των ΑΠΕ στην καθημερινή ηλεκτροπαραγωγή σε ποσοστό ακόμη και πάνω από 60%, με αποτέλεσμα για αρκετές ώρες της μέρας, από τις 11 το πρωί μέχρι και τις 5 το απόγευμα, οι χονδρικές τιμές ρεύματος να πιάνουν το μηδέν, σπανιότερα να είναι και αρνητικές (που σημαίνει ότι οι ηλεκτροπαραγωγοί πλήρωναν για να απορροφηθεί το ρεύμα τους).

Ετσι, ο ΑΔΜΗΕ σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ έχει ήδη από τον Μάρτιο αρχίσει τις περικοπές ΑΠΕ από το δίκτυο, που έφτασε ακόμη και στο ιλιγγιώδες 80% τον προηγούμενο μήνα. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι αθρόες αδειοδοτήσεις φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας και την αρμόδια ρυθμιστική αρχή (ΡΑΑΕΥ) την τελευταία πενταετία, από τις οποίες δεν λείπει κι ένας βαθμός «πελατειακής» σκοπιμότητας, όσο δεν συνοδεύονται από επενδύσεις αποθήκευσης, και τους καταναλωτές στερούν από την δυνατότητα φθηνού (και καθαρού) ρεύματος, και τους μικρούς ηλεκτροπαραγωγούς φέρνουν στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.

«Εξέγερση» μικρών ηλεκτροπαραγωγών

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μεγαλύτερη συλλογική οργάνωση συλλόγων παραγωγών ηλιακής ενέργειας από φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ), που εκπροσωπεί περισσότερους από 1000 μικρούς παραγωγούς, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, ετοιμάζεται για κινητοποιήσεις. Το Σάββατο 14 Ιουνίου οργανώνουν την πρώτη διευρυμένη Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΠΗΕΦ Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Κιλκίς (στο ξενοδοχείο Hayatt στη Θεσσαλονίκη). «Δεν θα μείνουμε άπραγοι και δεν θα επιτρέψουμε να συνεχίζει να συντελείται το έγκλημα σε βάρος των μικρομεσαίων Φ/Β Παραγωγών», αναφέρει σε άρθρο- ανοικτή επιστολή του ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΗΕΦ Γιάννης Παναγής. Κι η συλλογικότητα αυτή δεν είναι η μόνη που συμμετέχει στην υποβόσκουσα «εξέγερση» των μικρών ηλεκτροπαραγωγών.

Διαβάστε επίσης:

ΑΑΔΕ: Μειώνεται η παρακράτηση στην ενημερότητα μεταβίβασης ακινήτου για χρέη σε αναστολή

Stegasi.gov: Τι είναι η νέα πλατφόρμα που βγήκε στον αέρα – Πώς μπορεί να ενταχθεί κάποιος σε αυτήν

Κυριάκος Πιερρακάκης στο Sciences Po: «Η Ελλάδα θα συνεχίσει τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις με ταχύτητα»