Περιβαλλοντικά τέλη από 8% έως 15% (ανάλογα με την κατηγορία της οικοδομικής άδειας) θα πληρώνουν από εδώ και πέρα οι ιδιοκτήτες ακίνητων προκειμένου να συνεχίσουν να επωφελούνται από τα μπόνους του ΝΟΚ, σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση για τις οικοδομές που ετοιμάζει το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Η νέα αυτή παρέμβαση εξειδικεύεται σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που διαμόρφωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αυτό αφορά αποκλειστικά τις άδειες οικοδομής, οι οποίες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση. Αφορά επίσης τις οικοδομικές άδειες που έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια και θα καταβάλουν το 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων.

Όσες έχουν αιτηθεί να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία του ταμείου ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ θα επιβαρύνονται αντίστοιχα με 15%. Αμφότερες οι κατηγορίες, αφού πληρώσει ο ιδιοκτήτης το περιβαλλοντικό αντίτιμο, θα διατηρήσουν τα μπόνους του ΝΟΚ.

Τα έσοδα αυτά θα κατατεθούν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Μάλιστα θα αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη περιοχών πρασίνου στις γειτονιές. Ως τιμή ζώνης των ακινήτων για τον υπολογισμό του περιβαλλοντικού τέλους υπολογίζεται η ισχύουσα στις 11 Δεκεμβρίου του 2024, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.

Παράλληλα, στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (σ.σ.: αποτελεί συνέχεια της τροπολογίας που ψηφίστηκε προ 15 ημερών στη Βουλή σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης) αποσαφηνίζονται για πρώτη φορά στο ρυθμιστικό πλαίσιο η έννοια της έναρξης εργασιών και τα αποδεικτικά εργαλεία για την τεκμηρίωσή της.

Αύξηση των απαλλαγών από τις απαγορεύσεις

Το υπ. Ενέργειας και Περιβάλλοντος διευρύνει την περίμετρο των δικαιούχων που μπορούν να απαλλαγούν από τις απαγορεύσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτό σημαίνει πως θα μπορούν να χτίσουν με βάση τις άδειες που έχουν εκδοθεί χωρίς να χρειαστεί να επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστη.

Έτσι πλέον για τη νομιμοποίηση των επιπλέον τετραγωνικών μέτρων δόμησης με τα μπόνους του ΝΟΚ κατασκευαστές και ιδιοκτήτες κτηρίων θα πληρώσουν τέλος περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ίσο με το 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτήρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμες οικοδομικές άδειες, οι οποίες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια και ίσο με το 15% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτηριακές επενδύσεις που έχουν αιτηθεί να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία του ταμείου ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Οι «ταρίφες» του περιβαλλοντικού ισοδύναμου για τα μπόνους του ΝΟΚ περιλαμβάνονται σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αναφέρεται στην καταβολή περιβαλλοντικού ισοδύναμου και τον ορισμό έναρξης εργασιών, το οποίο κατατέθηκε για νομοτεχνική έγκριση στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Μακρύ νομοθετικό δρομολόγιο

Το σχέδιο Π.Δ. του ΥΠΕΝ για την καταβολή περιβαλλοντικού ισοδύναμου και τον ορισμό έναρξης εργασιών αποτελεί το πρώτο βήμα στο μακρύ νομοθετικό δρομολόγιο έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων για την τροποποιημένη εφαρμογή του ΝΟΚ, μετά τις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ του περασμένου Ιανουαρίου.

Από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενημερώνουν ότι υπέβαλαν τη Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025, δύο εβδομάδες μετά την κατάθεση τροπολογίας για την εναρμόνιση της νομοθεσίας με τη νομολογία του ΣτΕ για τον ΝΟΚ και τη δημοσίευση του Ν. 5197/2025 στο ΦΕΚ Α’ 76/16-5-2025, στο Συμβούλιο της Επικρατείας σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (Π.Δ.), με το οποίο αφενός ορίζεται το τι συνιστά εκκίνηση οικοδομικών εργασιών, αφετέρου καθορίζεται η διαδικασία έγκρισης του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ.

Τα ωφελήματα

Με το εν λόγω Π.Δ. απελευθερώνεται οριστικά η οικοδομική δραστηριότητα, καθώς αίρεται η ασάφεια ως προς τη χρήση κινήτρων του ΝΟΚ, λένε από το ΥΠΕΝ και σημειώνουν ότι για πρώτη φορά:

1. Παρέχεται ένας σαφής και συμπεριληπτικός ορισμός για την εκκίνηση των οικοδομικών εργασιών, θεσπίζοντας συγκεκριμένα και αποδεκτά αποδεικτικά μέσα για την τεκμηρίωσή της. Στον ορισμό της εκκίνησης των οικοδομικών εργασιών θα συμπεριλαμβάνεται η έναρξη των εκσκαφών ή σε περίπτωση προσθήκης η σκυροδέτηση, αποδεικνυόμενη με έγγραφα, η κατεδάφιση εντός του ακινήτου, εάν έγινε μετά την 11η Ιουνίου 2024, καθώς και οι αρχαιολογικές εκσκαφές στο πλαίσιο υφιστάμενης οικοδομικής άδειας, αν έχουν διενεργηθεί έως την 11η Δεκεμβρίου 2024.

2. Καθορίζονται τα μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, τα οποία θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας – εκτός από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, όπου θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δήμου.

Τα μέτρα αυτά, που προβλέπονται ως αντισταθμιστικές παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, είναι τα εξής:

● Απόκτηση ακινήτων για κοινόχρηστους χώρους, αναλογικά με την υπέρβαση δόμησης.

● Διαμόρφωση και αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων.

● Δημιουργία και βελτίωση δικτύων πρασίνου.

● Κατεδάφιση αυθαίρετων ή επικίνδυνων κτισμάτων.

● Ολοκληρωμένες αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες ή προστατευόμενες περιοχές.

● Χρηματοδότηση δράσεων για «έξυπνες» και κλιματικά ουδέτερες πόλεις.

● Απόκτηση και αποκατάσταση διατηρητέων κτηρίων από ΟΤΑ.

● Έργα καθαρισμού και ανάδειξης ρεμάτων.

● Δημιουργία χώρων πρασίνου.

3. Εξειδικεύεται η διαδικασία εκπόνησης και έγκρισης των ΕΣΠΙΑΠ, προβλέποντας ρητά ποιοι φορείς τα υλοποιούν και πώς χρηματοδοτούνται.

4. Καθορίζεται το ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, η διαδικασία και οι υπόχρεοι καταβολής του. Το ποσό αυτό θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση των δράσεων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.

Τέλος, το Π.Δ. διαμορφώνει, σε συνδυασμό με τον Ν. 5197/2025, ένα συνεκτικό και ασφαλές ρυθμιστικό πλαίσιο, που εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και προβλεψιμότητα στην έκδοση και ισχύ των οικοδομικών αδειών.

Διαβάστε επίσης:

ΑΑΔΕ: «Σαφάρι» ελέγχων για ΙΧ που κυκλοφορούν παράνομα – Δεσμεύτηκαν 31 οχήματα

Έρχεται ο Big Brother των επιδομάτων: Ψηφιακό μητρώο με όλα τα βοηθήματα, δικαιούχους και περιουσιακά στοιχεία

Μικρή οικονομική ανάσα σε ενοικιαστές και ιδιοκτήτες, με πολύπλοκους κανόνες και χαμηλές προσδοκίες