Έντονη και συνεχώς διευρυνόμενη αναντιστοιχία μεταξύ των επαγγελματικών επιδιώξεων των εφήβων και των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας καταγράφει νέα έκθεση του ΟΟΣΑ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για βαθύ επανασχεδιασμό των πολιτικών επαγγελματικού προσανατολισμού και στενότερη διασύνδεση της εκπαίδευσης με τις απαιτήσεις της οικονομίας.

Παρά τις διαπιστωμένες ελλείψεις δεξιοτήτων σε κρίσιμους τομείς, όπως η Πληροφορική και η Τεχνολογία, οι μαθητές συνεχίζουν να επικεντρώνονται σε έναν περιορισμένο αριθμό επαγγελμάτων. Η τάση αυτή απειλεί να αποτελέσει διαρθρωτικό εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη των οικονομιών.

Επαγγελματικά στερεότυπα και στασιμότητα προτιμήσεων

Η έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο “The State of Global Teenage Career Preparation” αναδεικνύει τα χάσματα ανάμεσα στις προσδοκίες των νέων και τις πραγματικές ανάγκες της σύγχρονης αγοράς. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι έφηβοι σε παγκόσμιο επίπεδο επιλέγουν σχεδόν αποκλειστικά δέκα επαγγέλματα — τα οποία συγκεντρώνουν το 50% των επιλογών των κοριτσιών και το 44% των αγοριών — διατηρώντας μια τάση σχεδόν αμετάβλητη από το 2000.

Την ίδια στιγμή, βασικοί κλάδοι, όπως η Πληροφορική, οι Φυσικές Επιστήμες και η Υγειονομική Περίθαλψη, αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού. Ενδεικτικά, μόλις το 11% των αγοριών δηλώνει ενδιαφέρον για τον τομέα της Πληροφορικής, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στα κορίτσια περιορίζεται δραματικά στο 1,5%.

Έλλειμμα καθοδήγησης και περιορισμένη επαφή με τον κόσμο της εργασίας

Η έρευνα φέρνει στο φως ανησυχητικά στοιχεία για τη λειτουργία των συστημάτων επαγγελματικού προσανατολισμού. Παρά την αυξανόμενη πολυπλοκότητα του εργασιακού περιβάλλοντος, το 39% των 15χρονων μαθητών δηλώνει πως δεν έχει σαφή επαγγελματικό στόχο – ποσοστό υπερδιπλάσιο σε σχέση με πριν από δέκα χρόνια.

Ακόμη, ένας στους τρεις μαθητές υποστηρίζει ότι δεν έχει λάβει από το σχολείο χρήσιμες δεξιότητες για το επαγγελματικό του μέλλον, ενώ λιγότεροι από τους μισούς έχουν έρθει σε επαφή με τον εργασιακό χώρο μέσω επισκέψεων ή σεμιναρίων με εργοδότες.

Η περιορισμένη επαγγελματική έκθεση, η χαμηλή αυτογνωσία και η απουσία επαφής με τις πραγματικές τάσεις της αγοράς οδηγούν τους νέους σε επιλογές βασισμένες σε κοινωνικά στερεότυπα ή ψευδαισθήσεις προβολής και όχι σε δεδομένα για τη ζήτηση, τις προοπτικές ή τις προσωπικές τους κλίσεις.

Εκπαιδευτικό σύστημα αποκομμένο από τις ανάγκες της αγοράς

Η έκθεση επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις επαγγελματικές προτιμήσεις των μαθητών, αλλά κυρίως στον τρόπο με τον οποίο καθοδηγούνται. Το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα αποτυγχάνει να παρέχει σταθερές δομές πληροφόρησης και σύνδεσης με την αγορά εργασίας, γεγονός που οδηγεί σε στρεβλώσεις και εγκλωβισμό των νέων σε επαγγέλματα χαμηλής ζήτησης.

Για την αντιμετώπιση της πρόκλησης, απαιτείται στρατηγικός συντονισμός μεταξύ σχολείων, επιχειρήσεων και πολιτείας. Ενδεικτικές δράσεις είναι η έγκαιρη επαγγελματική ενημέρωση, η ενίσχυση της πρακτικής άσκησης από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων επαγγελματικής αυτογνωσίας.

Η ευθυγράμμιση ως μοχλός ανάπτυξης

Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι δημογραφικές μεταβολές μετασχηματίζουν διαρκώς τις παραγωγικές δομές, η αναντιστοιχία μεταξύ δεξιοτήτων και αναγκών μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική. Οι οικονομίες που θα κατορθώσουν να ευθυγραμμίσουν την εκπαίδευση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, θα αποκτήσουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε όρους ανάπτυξης, καινοτομίας και κοινωνικής συνοχής.

Διαβάστε επίσης

HELLENiQ ENERGY: Ενεργειακή μετάβαση με ευθύνη για το περιβάλλον και την κοινωνία

ΑΒΑΞ: Συμφωνία με Σκλαβενίτη για την κατασκευή μονάδας παραγωγής και διακίνησης έτοιμου φαγητού

Ο Γιάννης Βασιλάκος αναλαμβάνει καθήκοντα CEO στον όμιλο Fourlis