Δεκάδες ακραία κλιματικά φαινόμενα συνδέονται άμεσα με τις απότομες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων συμπεραίνει μελέτη με επικεφαλής το Κέντρο Υπερυπολογιστών της Βαρκελώνης, υπογραμμίζοντας παράλληλα την αυξανόμενη ευπάθεια των συστημάτων τροφίμων σε περιβαλλοντικούς κραδασμούς.

Προηγούμενες μελέτες έχουν εξετάσει πώς οι υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες προκαλούν μείωση των αποδόσεων και ελλείψεις στην προσφορά, καθοδηγούν τον γενικό πληθωρισμό των τροφίμων μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, η νέα έρευνα δείχνει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα βιώνουν επίσης πολύ πιο απότομες βραχυπρόθεσμες αυξήσεις τιμών, οι οποίες τροφοδοτούν τον πληθωρισμό.

Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η τιμή του ελαιολάδου στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 50% πέρυσι μετά από παρατεταμένες ξηρασίες στη νότια Ισπανία κατά τη διάρκεια του 2022 και του 2023. Αντίστοιχα, στην Ινδία, ένα κύμα καύσωνα τον Μάιο του περασμένου έτους αύξησε τις τιμές των κρεμμυδιών κατά 89%, ενώ στην Κορέα οι τιμές του λάχανου αυξήθηκαν κατά 70% μετά την ρεκόρ ζέστης του καλοκαιριού.

Στην Ιαπωνία, οι τιμές του ρυζιού αυξήθηκαν κατά 48% τον Σεπτέμβριο μετά από ένα κύμα καύσωνα τον Αύγουστο σε όλη την περιοχή, και στην Κίνα οι τιμές των λαχανικών αυξήθηκαν κατά 30%. Στην Καλιφόρνια, τα λαχανικά προερχόμενα από την Αριζόνα αυξήθηκαν κατά 80% τον Νοέμβριο του 2022 μετά από ξηρασίες.

Πολλά από τα καιρικά φαινόμενα πίσω από αυτές τις αυξήσεις τιμών «ήταν εντελώς πρωτοφανή από ιστορική άποψη», δήλωσε στους FT ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μαξιμίλιαν Κοτζ του Κέντρου Υπερυπολογιστών της Βαρκελώνης. Οι θερμοκρασίες ήταν «πολύ έξω από το εύρος που θα περιμέναμε σε ένα σταθερό κλίμα που δεν θα είχε επηρεαστεί από τις ανθρώπινες εκπομπές», είπε.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων συχνά ακολουθούν ακραία καιρικά φαινόμενα κατά λίγους μόνο μήνες — ένα μοτίβο που οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι είναι πιθανό να γίνει πιο συνηθισμένο καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνεται.

«Γνωρίζουμε ότι [τα ακραία καιρικά φαινόμενα] γίνονται ήδη πιο έντονα και πιο συχνά από ό,τι ήταν πριν από 30-40 χρόνια και αναμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί όσο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται», δήλωσε ο Κοτζ.

Εάν το σύστημα τροφίμων «συνεχίσει να ανταποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο που έχουμε δει πρόσφατα, τότε θα περιμένουμε να συμβεί το ίδιο [όσον αφορά τις τιμές των τροφίμων], και πιθανώς με πιο ακραίους και πιο απρόβλεπτους τρόπους».

Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν από μεμονωμένες περιοχές σε όλο τον κόσμο μέσω του εμπορίου. Το κόστος της σοκολάτας έχει εκτοξευθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, μετά από τριπλασιασμό των τιμών του κακάο μετά την ξηρασία και την ακραία ζέστη στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού.

Ο παράγοντας κερδοσκοπία

Σύμφωνα με τον ot.gr, η κερδοσκοπία της αγοράς και η «κακή πολιτική» συχνά επιδείνωσαν επίσης τον αντίκτυπο των αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, δήλωσε ο Ρατζ Πατέλ του Πανεπιστημίου του Τέξας.

Όταν ο ζεστός καιρός στη Ρωσία τροφοδότησε πυρκαγιές που εκτόξευσαν τις τιμές του σιταριού το 2010, η Μόσχα επέβαλε εμπάργκο στις εξαγωγές που «εκτόξευσε την παγκόσμια τιμή του σιταριού στα ύψη», σημείωσε ο Πατέλ. Αυτό έπαιξε εν μέρει ρόλο στις ταραχές για το ψωμί μέχρι και τη Μοζαμβίκη. «Η σημασία του πληθωρισμού των τιμών των τροφίμων είναι πολιτική. Είναι πάντα πολιτική».

Χώρες όπως η Βρετανία, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγόμενα προϊόντα, ήταν ιδιαίτερα ευάλωτες σε κλιματικά σοκ στο εξωτερικό, δήλωσε η συν-συγγραφέας της έκθεσης, Αν Τέιλορ, εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Τροφίμων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η έρευνα έθεσε επίσης ερωτήματα για τις κεντρικές τράπεζες, καθώς οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων απειλούν τις προσπάθειες ελέγχου του πληθωρισμού, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες όπου τα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο μερίδιο των τιμών καταναλωτή. «Αυτές οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν άμεσα τους συνολικούς ρυθμούς πληθωρισμού και ο κύριος παράγοντας είναι τα τρόφιμα… Αυτό επηρεάζει τις συνολικές τιμές», δήλωσε ο Κοτζ.

Την περασμένη εβδομάδα, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοίνωσε μια απροσδόκητη αύξηση του πληθωρισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία έφτασε στο υψηλό 18 μηνών του 3,6% τον Ιούνιο, η οποία αποδίδεται εν μέρει στην αύξηση των τιμών των τροφίμων.

Η μελέτη παρατήρησε επίσης ότι, όταν το κόστος αυξάνεται, τα φτωχότερα νοικοκυριά είναι πιθανό να τρώνε λιγότερα, συχνά θρεπτικά, τρόφιμα. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, ειδικότερα, ήταν «πολύ ευάλωτη όταν οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται», δήλωσε η Τέιλορ.

Διαβάστε επίσης

ΥΠΕΝ: Αυτά είναι τα δύο θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Αιγαίο

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ανακοίνωσε τα δύο πρώτα θαλάσσια πάρκα – 25% μεγαλύτερη έκταση από τις αρχικές εξαγγελίες

Κυβέρνηση: Με παροχές και εξεταστική επιχειρεί να… δραπετεύσει από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ