Στη χώρα μας καταγράφεται το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό (25%) μαύρης αγοράς λαθραίων και νοθευμένων καπνικών προϊόντων ανάμεσα στις χώρες της μελέτης του ΚΕΦΙΜ.

Το υψηλό αυτό ποσοστό δεν οφείλεται αποκλειστικά στο ύψος της τιμής των καπνικών προϊόντων και της προσιτότητάς τους, δηλαδή της σχέσης της τιμής τους και του εισοδήματος των πολιτών. Άλλοι πιθανοί παράγοντες είναι η φορολογική κουλτούρα, η αδυναμία των κρατικών θεσμών, η αναποτελεσματικότητα στην επιβολή του νόμου, η διαπερατότητα των συνόρων, καθώς και η εγγύτητα με χώρες με χαμηλότερες τιμές.  

Την ίδια ώρα σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, σε συνεχή άνοδο βρίσκεται τα τελευταία χρόνια η παράνομη διακίνηση καπνικών προϊόντων στην Ευρώπη, με τη φορολογία να παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του φαινομένου «η αύξηση των φόρων στον καπνό στην Ευρώπη επιτείνει την αντίστοιχη μαύρη αγορά. Άλλωστε , για κάθε επιπλέον ευρώ στην τιμή του καπνού εξαιτίας της αύξησης της φορολογίας, το μερίδιο της μαύρης αγοράς αυξάνεται κατά 5-12%, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, η αύξηση της φορολογίας να μην οδηγεί σε αντίστοιχη αύξηση των κρατικών εσόδων αλλά στην ενίσχυση εγκληματικών οργανώσεων».

Ειδικότερα πάντως τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης έχουν ως εξης :

Υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ αφενός του μεγέθους της μαύρης αγοράς τσιγάρων στην Ευρώπη και αφετέρου της τιμής και της προσιτότητας των τσιγάρων που πωλούνται νόμιμα.

Η τιμή των τσιγάρων καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη φορολογία.

Οι υψηλοί φόροι στα τσιγάρα, ιδίως στη Δυτική Ευρώπη, έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη μαύρης αγοράς, καθώς τόσο η προσφορά όσο και η ζήτηση για παράνομο καπνό αυξάνονται όσο αυξάνεται και η νόμιμη τιμή.

Τόσο η προσιτότητα όσο και η λιανική τιμή είναι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν το παράνομο εμπόριο.

Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ο συσχετισμός φορολογίας και παράνομων πωλήσεων είναι ασθενέστερος, λόγω της κατ’ αρχάς χαμηλότερης φορολογίας και της μη γειτνίασης με χώρες με ακόμη χαμηλότερες τιμές.

Η γεωγραφική εγγύτητα με χώρες όπως η Ρωσία, η Ουκρανία και η Λευκορωσία δεν αποτελεί πλέον σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει τις παράνομες πωλήσεις καπνού στην Ευρώπη.

Τα επίπεδα διαφθοράς όπως τα αντιλαμβάνονται οι πολίτες δεν συσχετίζονται με το μέγεθος της παράνομης αγοράς. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, χώρες στις οποίες οι πολίτες αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα διαφθοράς καταγράφουν υψηλότερα επίπεδα παράνομου εμπορίου.

Η υπερβολική φορολογία μπορεί να υπονομεύσει τα δημόσια έσοδα και να ενισχύσει το οργανωμένο έγκλημα. 

Διαβάστε επίσης:

Ozzy Osbourne: Χιλιάδες κόσμου αποχαιρέτησαν τον θρύλο της heavy metal στο Μπέρμιγχαμ – Συντετριμμένη η σύζυγός του στην πομπή (Photos/Video)

BBC: Ολοένα και πιο συχνές οι έντονες αναταράξεις στα αεροπλάνα – Ποια η αιτία και ποιες οι επιπτώσεις που αναμένονται

Νέο σύστημα ελέγχου των συνόρων, θέτει η ΕΕ σε λειτουργία τον Οκτώβριο