Τίτλος ταινίας: «Μαύρη φάλαινα»

Σύνοψη: Μια πληρωμένη δολοφόνος, με υπερφυσικές ιδιότητες, καταγόμενη από τον βορρά, αναλαμβάνει ένα συμβόλαιο θανάτου σ’ ένα λιμάνι της Ισπανίας. Εκεί ένας λαθρέμπορος μυστήριων θαλάσσιων πλασμάτων βρίσκεται σε σύγκρουση μ’ έναν μεγαλοεπιχειρηματία, αλλά και η ανθρώπινη φύση βρίσκεται αντιμέτωπη με τα σκοτάδια της.

Σκηνοθεσία: Πάμπλο Ερνάντο

Παίζουν: Ραμόνα Μπαστέα, Ίγκριντ Γκαρθία Γιόνσον, Κέπα Εράστι

Στα νεότερα χρόνια, η κινηματογραφία ψάχνει την ταυτότητά της και τον τρόπο ν’ ανανεώσει τα κλασικά είδη κι έτσι δίπλα στο ελληνικό «παράξενο σινεμά», ξεπετάχτηκε το ισπανικό «άλλο  σινεμά».

Κάπως σαν προειδοποίηση για τον θεατή διαβάζεται αυτό, αφού θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα έρθει σε επαφή με ένα φιλμ καθ’ όλα ενδιαφέρον και περίεργο. Το ενδιαφέρον έγκειται στην προσπάθεια ανάδειξης ενός νέου στιλ, το οποίο θα δανείζεται στοιχεία από τα προϋπάρχοντα είδη και θα τα μετασχηματίζει, με τον τρόπο που επιβάλλει ο σύγχρονος κόσμος και οι αναγνώσεις του. Έτσι, ο Ισπανός Πάμπλο Ερνάντο χρησιμοποιεί ως αφετηρία του το κλασικό φιλμ νουάρ, βυθίζεται στο σκοτάδι του είδους, για να το μετουσιώσει σε ζόφο της ανθρώπινης ψυχής, των άνομων επιθυμιών της και των υπερφυσικών δυνατοτήτων της. Όλα τούτα συμπυκνώνονται στα πρόσωπα της πληρωμένης δολοφόνου από τη Νορβηγία (διόλου τυχαία η καταγωγή, από τα μέρη όπου ανθεί το νεονουάρ μυθιστόρημα) και του παλαιάς κοπής λαθρέμπορου, αντιμέτωπου με την αδηφαγία ενός σύγχρονου επιχειρηματία. Κέντρο της σύγκρουσης η κυριαρχία σ’ ένα λιμάνι, αλλά και η επικράτηση ενός συστήματος αξιών, έστω και σ’ αυτόν τον κόσμο του εγκλήματος. Άλλωστε, ο γερασμένος λαθρέμπορος φέρει το όνομα Μελβίλ, σαφής παραπομπή στον κλασικό Γάλλο σκηνοθέτη των νουάρ, όπου οι κώδικες του εγκλήματος διατηρούν τη δική τους άτεγκτη ηθική.

Ήδη, από την αδρή περιγραφή της υπόθεσης, αντιλαμβανόμαστε ότι η ιστορία πατάει στο «απόλυτο» παρόν, αφού οι συγκεκριμένες συγκρούσεις θυμίζουν εν  πολλοίς τον κόσμο που τρέχει γύρω μας. Κάπου εδώ, όμως, σταματούν οι ομοιότητες με τον κόσμο ο οποίος μας περιβάλλει και ο Πάμπλο Ερνάντο μάς εισάγει σ’ έναν άλλον, σαφώς κρυμμένο από τα μάτια μας, αλλά ανοιχτό μόνον σε όσους επιθυμούν να διατηρούν μεταφυσικές αναγνώσεις για όσα συμβαίνουν στο περιβάλλον μας, αλλά και στο περιβάλλον, γενικότερα. Ακόμη κι αν όλο αυτό που ακολουθεί μάς αφήνει αδιάφορους, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε την κινηματογραφική του αξία και τη δυνατότητα του Ερνάντο να την αποσπά, σκηνοθετώντας το σκότος. Με αφορμή τη δυνατότητα της ηρωίδας-δολοφόνου να κινείται σχεδόν αθέατη στα σκοτάδια και την περίεργη, λευκή ουσία που εκκρίνει ο εγκέφαλός της, κάθε που ταξιδεύει στο εσωτερικό τους, ξεκινάει μια προσπάθεια εικονογράφησης του αθέατου. Για όσους έχουν αλλεργία στο μεταφυσικό και στο υπερφυσικό, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τα πάντα με τη λογική, στο σημείο αυτό θα εγκαταλείψουν την ταινία και την αίθουσα.

Για όσους, πάλι, δε διστάζουν να τολμήσουν περίεργες καταδύσεις (όπως αυτές των πρωταγωνιστών του φιλμ), η ταινία θα αποκτήσει μια πρωτόφαντη και σπάνια γοητεία. Η ηρωίδα, λίγο πολύ, βλέπει τον κόσμο σαν ανεστραμμένο είδωλο της λογικής, παρατηρώντας τον από τον βυθό προς την επιφάνεια. Στην προοπτική αυτή ο θάνατος δεν κατέχει την τρομακτική θέση που του επιφυλάσσει η λογική και ο έρωτας, αδήλωτος, αλλά διαρκώς παρών, αποτελεί μια μυστήρια ψυχολογική σύνδεση. Τα καλώδια του μπορεί να μην διέρχονται από κλασικές σωματικές συνάψεις, αλλά διατηρούν την υπόγεια επικοινωνία τους, καθώς οι δύο πρωταγωνιστές «ανταλλάσσουν» την ύλη τους, μ’ έναν αδήλωτο τρόπο (ας θυμηθούμε την παράξενη λευκή ουσία, η οποία εκρέει από τον εγκέφαλο της ηρωίδας, σαφής παραπομπή ερωτικής πράξης).

Όσο για το τι είναι αυτό που φέρνει σε συμμαχία τους δύο «εξόριστους» από τον κόσμο πρωταγωνιστές, δεν είναι άλλο από τη λατρεία των τεράτων. Στον κόσμο του διαδικτύου και του τεχνητού φωτός, η Νορβηγίδα δολοφόνος και ο Μελβίλ αντλούν δύναμη από το περίεργο φως ενός άλλου κόσμου, που τους ενώνει. Η δολοφόνος τρέφεται από την άβυσσο (όπου μοιάζει να κατοικεί) και ο παράξενος, παλιοκαιρίσιος Μελβίλ αλιεύει από τα βάθη τέρατα άλλων καιρών, ζει και τρέφεται από αυτά. Το κήτος που απλώνεται στην παραλία, ένας Λεβιάθαν, είναι το ίδιο στο οποίο ζει ο Ιωνάς του σήμερα, ο Μελβίλ. Όταν όλοι τούτοι οι «κακοί» της μοντέρνας εκδοχής, με πρώτον και κυρίαρχο τον μεγαλοκαρχαρία- επιχειρηματία του λιμανιού, θα εξοντωθούν, τότε οι Ιωνάδες, τέρατα και οι ίδιοι, θα απελευθερωθούν από τις κοιλιές και τα σκοτάδια, θα βγούν στην επιφάνεια και θα φτιάξουν έναν άλλον κόσμο. Βέβαια, κι ένα «άλλο σινεμά», όπως πρεσβεύει ο Ερνάντο, σαν αυτό που ο ίδιος κατασκευάζει και που για να το αποδεχθείς, οφείλεις να πετάξεις από τα μάτια σου κάθε γνώριμη εκδοχή του.

Αξιολόγηση: ***

Διαβάστε επίσης:

«Πόσοι “Χίτλερ” σε έναν πλανήτη, ποιον θα πρωτοσκοτώσουμε να ησυχάσουμε;» – Οι δηλώσεις της Τουμασάτου που εξόργισαν την Ελεονώρα Μελέτη (Video)

Το αντίο της Ντεμί Μουρ στον Ρόμπερτ Ρέντφορντ – «Και τι δεν θα έκανα για έναν ακόμη χορό»

Apon: «Μάγεψε» στην Τεχνόπολη – Οι εκπλήξεις στη συναυλία του με Φουρέιρα και Ζαμάνη (Videos)