Στις 9 Νοεμβρίου οι πολίτες της Νέας Υόρκης αποφασίζουν για τον δήμαρχο της πόλης τους. Σε μια περίοδο που η δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή δοκιμάζονται στις ΗΠΑ, ο Zohran Mamdani, ένα παιδί μεταναστών, μόλις στα 34 του, ενδέχεται να προκαλέσει έναν πρωτόγνωρο πολιτικό σεισμό στις ΗΠΑ αλλά και διεθνώς.

Γιατί όμως;

Σχεδόν ένα χρόνο από την επανεκλογή του Donald Trump στην εξουσία, το κεντρικό σύνθημα «Make America Great Again» του Αμερικανού προέδρου δείχνει να πραγματοποιείται εντελώς αντίστροφα. Το κόστος ζωής της πλειοψηφίας των πολιτών αυξάνεται διαρκώς στα πλαίσια μιας βραχείας και άνισης οικονομικής ανάπτυξης, την στιγμή που οι δημοκρατικοί θεσμοί καταπατώνται, ανοίγοντας σταδιακά τον δρόμο πρός μια πλήρη καταστρατήγηση του αμερικανικού συντάγματος, ώστε ο Trump να διεκδικήσει μια τρίτη προεδρική θητεία.

Συνεπώς, μια πόλη που αποτελεί κεντρικό πυλώνα της χώρας, όπως η Νέα Υόρκη, μπορεί να καθορίσει την πορεία της ίδιας της αμερικανικής δημοκρατίας.

Σε αυτό το σημείο έρχεται ο Zohran Mamdani, ένα παιδί μεταναστών από την Ινδία και την Κένυα, που επί σειρά ετών έφερε πρωταγωνιστικό ρόλο στα κινήματα ενάντια των κοινωνικών ανισοτήτων,του ρατσισμού και της πολιτικής αυθαιρεσίας, καταφέρνωντας προς έκπληξη πολλών, να κερδίσει το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος για τις δημοτικές εκλογές της Νέας Υόρκης. Η νίκη του Mamdani δεν ήταν τυχαία αλλά ήρθε μέσα από ένα καθαρό, προοδευτικό και ριζοσπαστικό σχέδιο υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Ο πλέον υποψήφιος δήμαρχος και βάση των δημοσκοπήσεων, επικρατέστερος νικητής των εκλογών, μίλησε ευθέως για την στεγαστική κρίση, την ακρίβεια, την υποβάθμιση των μέσων μαζικής μεταφοράς, τις διαρκώς λιγότερες ευκαιρίες προς την νέα γενιά, την ανάγκη προστασίας της διαφορετικότητας αλλά και της ίδιας της δημοκρατίας. Όλα αυτά αποτυπώθηκαν μέσα από σαφείς και κοστολογημένες προτάσεις μιας πολιτικής καμπάνιας που αντί ασαφών – τεχνοκρατικών πλεονασμών ως προς το επικοινωνιακό πλαίσιο, περιείχε καινοτομία σε συνδυασμό με άμεσο, απλό και γειωμένο λόγο, δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον καθημερινό πολίτη και την ίδια του την ζωή.

Μερικές από τις κεντρικές προτάσεις του Mamdani είναι:

• Πάγωμα ενοικίων των διαμερισμάτων της Νέας Υόρκης υπό το καθεστώς “Rent Stabilization”.

• Δημιουργία 200.000 μονάδων, μόνιμα προσιτών κατοικιών προς ευάλωτα κοινωνικά στρώματα με έμφαση στην νέα γενιά.

• Δωρεάν παιδική φροντίδα για παιδιά από 6 εβδομάδων ως 5 ετών σε όλη την πόλη.

• Κατάργηση της χρέωσης των λεωφορειακών μεταφορών και εκσυγχρονισμός των σχεδόν απαρχαιωμένων υποδομών του Μετρο της πόλης.

• Εφαρμογή του μοντέλου του “Συμμετοχικού Προϋπολογισμού” για την συμμετοχή των δημοτών στην συγκρότηση του ετήσιου προϋπολογισμού της πόλης ( Το συγκεκριμένο πλαίσιο εφαρμόζεται στον δήμο της Βαρκελώνης).

• Σταδιακή εγκατάλειψη του εισαγόμενου φυσικού αερίου ως μονάδα ενέργειας και μετατόπιση προς ιδιωτικές/δημόσιες επενδύσεις πηγών ανανεώσιμης ενέργειας.

• Δημιουργία δημοτικών ή συνεταιριστικών σούπερ μάρκετ, με ελάχιστο περιθώριο κέρδους για την ενίσχυση του ανταγωνισμού της αγοράς και την πτώση των τιμών των αγαθών.

• Επιβολή πλαφόν κέρδους σε βασικά είδη (ψωμί, γάλα, αυγά, ρύζι, παιδικό γάλα).  

Διαβάζοντας κανείς αυτές τις προτάσεις, θα προβληματιστεί ως προς την ρεαλιστική βάση της υλοποίησης τους, πόσο μάλλον στην γενέτειρα του νεοφιλελευθερισμού. Ωστόσο, η εκστρατεία του Mamdani αναδεικνύει κάτι πολύ μεγαλύτερο από τις κοινωνικές παροχές και την επικοινωνιακή καινοτομία. Αναδεικνύει ένα διαφορετικό μοντέλο παραγωγής και αναδιανομής του πλούτου στα πλαίσια μιας οικονομικής ανάπτυξης για όλους.

Το όραμα αυτό αποτυπώνεται μέσα από την μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος προς μια προοδευτική φορολογική κλίμακα που απελευθερώνει κεφάλαια από τα μικρά και μεσαία στρώματα, αντλώντας ένα δίκαιο μέρισμα από τα μεγάλα εισοδήματα. Το όραμα αυτό μιλάει για την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, σε μια αγορά με στοιχειώδεις κανόνες που ενισχύει τον ανταγωνισμό, προσελκύοντας επενδύσεις σε αναπτυσσόμενους τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνολογία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αυτό σημαίνει στην τελική το κεντρικό σύνθημα της εκστρατείας του Mamdani «Η Νέα Υόρκη δεν είναι προς πώληση» βάζοντας δηλαδή στο προσκήνιο την ανάγκη δημοσίων επενδύσεων αντί της αδιέξοδης χρηματοδότησης και ανοχής των μεγάλων εταιρειών που μετατρέπονται σε καρτέλ ελέγχου της ελεύθερης αγοράς.

Ένα τέτοιο σχέδιο σαφώς είναι δύσκολο, χρονοβόρο και θα συναντήσει εμπόδια, το στοίχημα όμως αυτό είναι, επιτέλους να τεθεί σε εφαρμογή μια κοινωνική ατζέντα υπερ των πολλών και εφόσον χρειαστεί, να συγκρουστεί με ότι θέλει να κρατήσει μια κοινωνία στη κατεστημένη συντήρηση.

Άλλωστε, ο Mamdani δεν σκοπεύει να δώσει μόνος του αυτή την μάχη, ζητά από τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά στο σχεδιασμό της διακυβέρνησης της πόλης, μέσα από συνελεύσεις γειτονιών, διαφανείς πλατφόρμες διαβούλευσης και συμμετοχικούς θεσμούς, επιχειρώντας να κάνει πράξη ένα άλλο κεντρικό του σύνθημα: «Η δημοκρατία δεν τελειώνει στην κάλπη, εκεί αρχίζει».

Αυτό θα έπρεπε και οφείλει να εκφράσει η αριστερά όπως και ο προοδευτικός χώρος στο σύνολο του, την ελπίδα, την εξωστρέφεια και την μεταρρυθμιστική τόλμη.

Στον αντίποδα, η παραδοσιακή αριστερά και κεντροαριστερά στην Ευρώπη βυθίζονται στην εσωστρέφεια μέσα από την επιμονή τους στο παρελθόν, ανοίγοντας τον δρόμο στην ακροδεξιά. Στις ΗΠΑ η φοβικότητα και η επιμονή των Δημοκρατικών στην ηττοπαθή μετριοπάθεια με κενά επικοινωνιακά μηνύματα, έδωσε την πολιτική εξουσία στον Trump με τις συνέπειες να είναι ήδη εμφανείς.

Ο Zohran Mamdani φαίνεται πως ήρθε για να διδάξει στα αριστερά και προοδευτικά κόμματα πως γίνεται να πείσεις τον κόσμο ώστε να τον αλλάξεις. Ακούγοντας, αναγνωρίζοντας τα λάθη σου, αλλάζοντας, καινοτομώντας και πάνω απ’όλα βασίζοντας το πολιτικό σου σχέδιο στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, συνδιαμορφώνοντας τις λύσεις μαζί τους αντί να ασκείς πολιτική στην ρητορική και ιδεολογική βάση επίδικων προηγούμενων αιώνων.

Ότι και αν γίνει στις εκλογές της 9ης Νοεμβρίου, ένα μόνο είναι σίγουρο, πως ο Mamdani μέσα από τον αγώνα του γέννησε ένα νέο πολιτικό ρεύμα, ένα προοδευτικό όραμα που βασίζεται στην πράξη, την συμμετοχική δημοκρατία και τον ίδιο τον πολίτη.

Ένα ρεύμα που δείχνει τον δρόμο.

* Ο Τζουλιάν Χατζίου είναι φοιτητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Διαβάστε επίσης:

Όταν το ΠΑΣΟΚ δαγκώνει τον εαυτό του, η ΝΔ τρίβει τα χέρια της αντί να απολογείται

Μικρά Πυρηνικά – Μεγάλη Παγίδα

Η οργή και η αγανάκτηση των αγροτών μπορεί να γίνει δύναμη αγώνα και διεκδίκησης