Ο Αρθούρος Ρεμπό, το 1871, δεν ήταν ακόμη ποιητής. Ήταν ένα εξεγερμένο αγόρι 17 ετών. Είχε αρχίσει να το σκάει από το σπίτι του στη Σαρλεβίλ ένα χρόνο πριν, από τα 16 του χρόνια, πηδώντας σε τρένα χωρίς εισιτήριο, ρημάζοντας τα βιβλιοπωλεία του Παρισιού, και ο δάσκαλος και μέντοράς του Ζορζ Ιζαμπάρ τον έσωζε από τα κρατητήρια και τον φιλοξενούσε για λίγο ευπρεπίζοντάς τον πριν τον επιστρέψει στη μητέρα του. Το Παρίσι βλέπετε ήταν ακόμη «εχθρικό» για τον πιτσιρικά μέλλοντα ποιητή. Ήταν ένα Παρίσι υποταγμένο στη συνθηκολόγηση του Ναπολέοντα Γ, και τα στρατεύματα των Πρώσων που το είχαν σε μεγάλο μέρος κυκλώσει στα βορειοανατολικά.

Ο Ερνέστ Ντελαγέ, κολλητός φίλος του Ρεμπό επιβεβαιώνει ότι τον Μάρτιο του 1781, βρίσκονταν μαζί στην πατρίδα τους, τις Αρδένες, και μιλούσαν με δέος και θαυμασμό για τα επαναστατικά γεγονότα που διαδραματίζονταν στο Παρίσι. Κάποιες εικασίες, όμως, που ήθελαν τον μέλλοντα ποιητή να ταξιδεύει αργότερα στο Παρίσι και να συμμετέχει στην Κομμούνα δεν μπορούσαν να επιβεβαιωθούν.  

Όλα άλλαξαν χάρι στις φωτογραφίες του Μπρούνο Μπραγκέ (βασικός φωτογράφος της Κομμούνας) τις οποίες μελετούσε ξανά και ξανά ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ, Έινταν Άντριου Ντιουν (Aidan Andrew Dun), στο Λονδίνο, στα πλαίσια μιας έρευνας σχετικά με τον επαναστατημένο κύκλο των εξόριστων νεαρών Γάλλων του 19ου αιώνα.

Ο Ντιουν έπεσε σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, τραβηγμένες στην Πλας Βαντόμ (Place Vendôme), ακριβώς στην πιο βίαιη περίοδο της εξέγερσης της Παρισινής Κομμούνας. Μεγεθύνοντας τις πλάκες, βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη κι ένα αναπάντεχο εύρημα: τον έφηβο Αρθούρος Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ποτέ ξαναδεί, ανάμεσα στους εξεγερμένους.

Η φωτογραφία απεικονίζει μια ομάδα ένοπλων κομμουνάρων, που ποζάρουν γύρω από το άγαλμα του Ναπολέοντα που έχουν πριν λίγο γκρεμίσει. Η φωτογραφία έγινε διάσημη καθώς θεωρήθηκε υλοποίηση της πρότασης που είχε κάνει ο μέγας ζωγράφος Γκυστάβ Κουρμπέ (εξέχον μέλος της Κομμούνας) ζητώντας από το προηγούμενο καθεστώς να απομακρύνει τη φρικώδη ναπολεόντεια στήλη από την Πλας Βαντόμ, ως έργο απωθητικό, μικρής καλλιτεχνικής αξίας και με αρνητικό νόημα, και να την τοποθετήσει εν ανάγκη στο Μέγαρο των Απομάχων που λειτουργούσε ως στρατιωτικό νοσοκομείο στην απέναντι όχθη του Σηκουάνα. (Υπενθυμίζουμε ότι στη «Λέσχη των Γιακωβίνων» της Πλας Βαντόμ, συμμετείχε ενεργά και ο Μαρκήσιος ντε Σαντ μετά την απελευθέρωσή του από τις φυλακές της Βαστίλης, το 1789, από τους εξεγερμένους της Γαλλικής Επανάστασης).

Στις δύο φωτογραφίες που έχει τραβήξει ο Μπρούνο Μπραγκέ (Bruno Braquehais) εμφανίζεται ο 17χρονος Αρθούρος Ρεμπό, με τη στρατιωτική στολή των «ατάκτων» και το τουφέκι ανά χείρας ανάμεσα σε άλλους εξεγερμένους, αποδεικνύοντας πια περίτρανα ότι συμμετείχε ενεργά στην παρισινή Κομμούνα. Κι ενώ αρκετοί χαμογελούν στον φακό, αυτός, είναι ο μόνος που δεν το κάνει. Αντιθέτως, έχει τα χείλη του ερμητικά κλειστά, και μια έκφραση που ξεχειλίζει από πείσμα, αποφασιστικότητα και νεανική αλαζονεία.

Μια βδομάδα πριν, ο ποιητής είχε βιαστεί στο οδόφραγμα της rue de Babylone από κάποιους μεθυσμένους ιθύφαλλους κομμουνάρους. Στη μια από τις δύο φωτογραφίες ο Ρεμπό στέκει δίπλα σ’ έναν γίγαντα κομμουνάρο που τον αγκαλιάζει προστατευτικά.

Οι φωτογραφίες (δαγκεροτυπίες) του Μπρούνο Μπραγκέ αργότερα έγιναν εργαλείο για την καταδίωξη των κομμουνάρων. Πολλοί αναγνωρίστηκαν μέσα από αυτές και εκτελέστηκαν. Η φωτογραφία αυτή αποτέλεσε το βασικό κατηγορητήριο και για τον ζωγράφο Γκυστάβ Κουρμπέ, αφού θεωρήθηκε υπεύθυνος για το γκρέμισμα της ναπολεόντειας στήλης που απεικόνιζε τον Ναπολέοντα ως Καίσαρα μνημονεύοντας τη μεγάλη νίκη του στο Αούστερλιτς.

Ο Κουρμπέ (πρωταγωνιστής της Κομμούνας του Παρισιού) φυλακίστηκε για σχεδόν δύο χρόνια και καταδικάστηκε από το δικαστήριο να πληρώσει όλα τα έξοδα ανακατασκευής του μνημείου. Ενός μνημείου που ο ίδιος είχε απλώς προτείνει να μεταφερθεί αλλού. Γλύτωσε τη ζωή του μόνο και μόνο επειδή είχε προστατεύσει τα έργα τέχνης των Μουσείων του Παρισιού. Για το λόγο αυτό, όταν τελικά αποφυλακίστηκε, αυτό-εξορίστηκε στην Ελβετία όπου έζησε λίγα χρόνια και πέθανε λίγες βδομάδες πριν την πρώτη δόση του υπέρογκου χρηματικού προστίμου για την αποκατάσταση του μνημείου που του είχε επιβάλλει το αντεπαναστατικό δικαστήριο.

Ο νεαρός Αρθούρος Ρεμπό, απεικονίζεται στο γκρεμισμένο μνημείο της μεγάλης νίκης του Ναπολέοντα στο Αούστερλιτς, συνοφρυωμένος και δηλητηριώδης, αφού μόνο για τη νίκη αυτή χρειάστηκε να θυσιαστούν 50.000 Γάλλοι στρατιώτες. Τα ποιήματα του Ρεμπό «Τα χέρια της Ζαν Μαρί» και «Παρισινό Όργιο ή Το Παρίσι ανακατοικείται» αποτυπώνουν με τον πιο γλαφυρό τρόπο την εμπειρία του 17χρονου τότε ποιητή από την Παρισινή Κομμούνα.

ΥΓ. Στη μνήμη των νεκρών εφήβων εξεγερμένων, Μιχάλη Καλτεζά και Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Διαβάστε επίσης:

Η Ακαδημία Αθηνών υποδέχεται τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο

Οι αντανακλάσεις του καλλιτεχνικού εαυτού – Η διέξοδος της πλατφόρμας

Τιμή ρεκόρ για πορτρέτο του Κλιμτ – Πωλήθηκε για… 236,4 εκατ. δολάρια! (photos/videos)