22.12.2025
16:25
«Πόλεμος» στο... διάστημα: Η Ρωσία αναπτύσσει όπλο για να χτυπήσει το δορυφορικό δίκτυο «Starlink» του Μασκ
22.12.2025
16:25
Δύο υπηρεσίες πληροφοριών χωρών-μελών του ΝΑΤΟ υποψιάζονται ότι η Ρωσία αναπτύσσει ένα νέο αντιδορυφορικό όπλο με στόχο το δίκτυο «Starlink» του Έλον Μασκ, χρησιμοποιώντας καταστροφικά νέφη από θραύσματα σε τροχιά, με σκοπό να περιορίσει τη δυτική υπεροχή στο Διάστημα που έχει βοηθήσει την Ουκρανία στο πεδίο της μάχης.
Αναλυτές που δεν έχουν δει τα ευρήματα εκφράζουν αμφιβολίες για το κατά πόσο ένα τέτοιο όπλο θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς να προκαλέσει ανεξέλεγκτο χάος στο Διάστημα για εταιρείες και χώρες -συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας και του συμμάχου της, Κίνας- που βασίζονται σε χιλιάδες δορυφόρους για επικοινωνίες, άμυνα και άλλες ζωτικές ανάγκες. Τέτοιες επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων για τα ίδια τα ρωσικά διαστημικά συστήματα, θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη Μόσχα από την ανάπτυξη ή χρήση ενός τέτοιου όπλου, λένε οι αναλυτές.
«Δεν το πιστεύω. Δηλαδή, πραγματικά δεν το πιστεύω», δήλωσε η Βικτόρια Σάμσον, ειδική στην ασφάλεια του Διαστήματος στο Secure World Foundation, η οποία ηγείται της ετήσιας μελέτης της μη κυβερνητικής οργάνωσης με έδρα το Κολοράντο για τα αντιδορυφορικά συστήματα. «Ειλικρινά, θα μου έκανε μεγάλη εντύπωση αν έκαναν κάτι τέτοιο».
Ωστόσο, ο διοικητής της Διαστημικής Διοίκησης των καναδικών ενόπλων δυνάμεων, ταξίαρχος Κρίστοφερ Χόρνερ, είπε ότι τέτοια ρωσικά σχέδια δεν μπορούν να αποκλειστούν, υπό το φως προηγούμενων αμερικανικών ισχυρισμών ότι η Ρωσία επιδιώκει επίσης την ανάπτυξη ενός πυρηνικού όπλου στο Διάστημα.
«Δεν μπορώ να πω ότι έχω ενημερωθεί για ένα τέτοιο σύστημα. Αλλά δεν είναι απίθανο», είπε. «Αν οι αναφορές για το πυρηνικό οπλικό σύστημα είναι ακριβείς και είναι διατεθειμένοι να το αναπτύξουν και να φτάσουν σε αυτό το σημείο, τότε δεν θα μου φαινόταν σοκαριστικό να υπάρχει κάτι λίγο πριν από αυτό, αλλά εξίσου καταστροφικό, στο πεδίο των δυνατοτήτων τους».
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δεν απάντησε στα μηνύματα του AP για σχολιασμό. Η Ρωσία έχει στο παρελθόν καλέσει τα Ηνωμένα Έθνη να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αποτροπή της ανάπτυξης όπλων σε τροχιά, ενώ ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι η Μόσχα δεν σκοπεύει να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στο Διάστημα.
Όπλο με πολλαπλούς στόχους
Τα ευρήματα των υπηρεσιών πληροφοριών παρουσιάστηκαν στο AP υπό τον όρο να μην κατονομαστούν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες, ενώ το πρακτορείο δεν μπόρεσε να επαληθεύσει τα συμπεράσματά τους.
Το Διαστημικό Σώμα των ΗΠΑ δεν απάντησε σε ερωτήσεις που εστάλησαν μέσω email. Η Γαλλική Διαστημική Διοίκηση ανέφερε σε δήλωσή της στο AP ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τα ευρήματα, αλλά τόνισε: «Μπορούμε να σας ενημερώσουμε ότι η Ρωσία τα τελευταία χρόνια έχει πολλαπλασιάσει τις ανεύθυνες, επικίνδυνες και ακόμη και εχθρικές ενέργειες στο Διάστημα».
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η Ρωσία θεωρεί το Starlink ειδικότερα ως σοβαρή απειλή. Οι χιλιάδες δορυφόροι χαμηλής τροχιάς έχουν αποδειχθεί καθοριστικοί για την επιβίωση της Ουκρανίας απέναντι στην πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή, που βρίσκεται πλέον στο τέταρτο έτος της.
Η υπηρεσία διαδικτύου υψηλής ταχύτητας του Starlink χρησιμοποιείται από τις ουκρανικές δυνάμεις για επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης, στοχοποίηση όπλων και άλλες αποστολές, αλλά και από πολίτες και κρατικούς αξιωματούχους σε περιοχές όπου ρωσικά πλήγματα έχουν επηρεάσει τις επικοινωνίες. Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι εμπορικοί δορυφόροι που εξυπηρετούν τον ουκρανικό στρατό θα μπορούσαν να αποτελέσουν νόμιμους στόχους. Αυτόν τον μήνα, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι έχει θέσει σε επιχειρησιακή χρήση ένα νέο επίγειο πυραυλικό σύστημα, το S-500, ικανό να πλήττει στόχους σε χαμηλή τροχιά.
Σε αντίθεση με έναν πύραυλο που η Ρωσία δοκίμασε το 2021 για να καταστρέψει έναν ανενεργό δορυφόρο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, το νέο υπό ανάπτυξη όπλο θα μπορούσε να στοχεύει πολλαπλά Starlink ταυτόχρονα, με τα σφαιρίδια να απελευθερώνονται πιθανώς από σχηματισμούς μικρών δορυφόρων που δεν έχουν ακόμη εκτοξευθεί, σύμφωνα με τα ευρήματα.
Ο Χόρνερ δήλωσε ότι είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς τέτοια νέφη σφαιριδίων θα μπορούσαν να περιοριστούν ώστε να πλήττουν μόνο το Starlink και ότι τα συντρίμμια από μια τέτοια επίθεση θα μπορούσαν «πολύ γρήγορα να ξεφύγουν από τον έλεγχο».
«Ανατινάζεις ένα κουτί γεμάτο BBs», είπε. Κάτι τέτοιο θα «σκέπαζε ολόκληρο ένα τροχιακό καθεστώς και θα κατέστρεφε κάθε δορυφόρο Starlink και κάθε άλλο δορυφόρο που βρίσκεται σε παρόμοια τροχιά. Και αυτό είναι το κομμάτι που είναι απίστευτα ανησυχητικό».
Το σύστημα είναι πιθανότατα μόνο πειραματικό
Τα ευρήματα που είδε το AP δεν ανέφεραν πότε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι σε θέση να αναπτύξει ένα τέτοιο σύστημα, ούτε αν έχει δοκιμαστεί ή πόσο προχωρημένη θεωρείται η έρευνα.
Σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει τα ευρήματα και άλλες σχετικές πληροφορίες που δεν είδε το AP, το σύστημα βρίσκεται σε ενεργό ανάπτυξη, αλλά οι πληροφορίες για το χρονοδιάγραμμα μιας πιθανής ανάπτυξης είναι υπερβολικά ευαίσθητες για να κοινοποιηθούν. Ο αξιωματούχος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η Σάμσον είπε ότι τέτοια ρωσική έρευνα θα μπορούσε να είναι απλώς πειραματική.
«Δεν θα μου φαινόταν απίθανο κάποιοι επιστήμονες… να αναπτύξουν κάτι τέτοιο επειδή είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα και σκέφτονται, ξέρετε, “ίσως κάποια στιγμή καταφέρουμε να πείσουμε την κυβέρνησή μας να το χρηματοδοτήσει”», είπε.
Η Σάμσον υπέδειξε επίσης ότι το φάσμα μιας υποτιθέμενης νέας ρωσικής απειλής μπορεί να αποσκοπεί στην πρόκληση διεθνούς αντίδρασης.
«Συχνά όσοι προωθούν αυτές τις ιδέες το κάνουν επειδή θέλουν η αμερικανική πλευρά να κατασκευάσει κάτι αντίστοιχο ή… να δικαιολογήσουν αυξημένες δαπάνες για δυνατότητες αντιδιαστημικών επιχειρήσεων ή μια πιο επιθετική στάση απέναντι στη Ρωσία», είπε.
«Δεν λέω ότι αυτό συμβαίνει εδώ», πρόσθεσε. «Αλλά έχει συμβεί στο παρελθόν άνθρωποι να παίρνουν αυτές τις τρελές ιδέες και να τις αξιοποιούν».
Τα μικροσκοπικά σφαιρίδια θα μπορούσαν να παραμείνουν αόρατα
Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα σφαιρίδια θα ήταν τόσο μικρά -μόλις λίγα χιλιοστά- ώστε να αποφεύγουν τον εντοπισμό από επίγεια και διαστημικά συστήματα που σαρώνουν αντικείμενα στο Διάστημα, καθιστώντας δύσκολη την απόδοση ευθυνών για οποιαδήποτε επίθεση στη Μόσχα.
Ο Κλέιτον Σουόουπ, ειδικός στην ασφάλεια και τα διαστημικά όπλα στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσινγκτον, είπε ότι αν «τα σφαιρίδια δεν είναι ανιχνεύσιμα, αυτό περιπλέκει τα πράγματα», αλλά «οι άνθρωποι θα το καταλάβουν».
«Αν οι δορυφόροι αρχίσουν να σβήνουν ο ένας μετά τον άλλο με ζημιές, υποθέτω ότι μπορείς να ενώσεις τα κομμάτια του παζλ», είπε.
Το πόση καταστροφή θα μπορούσαν να προκαλέσουν τέτοια μικροσκοπικά σφαιρίδια δεν είναι σαφές. Τον Νοέμβριο, μια ύποπτη πρόσκρουση από ένα μικρό κομμάτι διαστημικών σκουπιδιών ήταν αρκετή για να προκαλέσει ζημιά σε κινεζικό διαστημόπλοιο που προοριζόταν να επαναφέρει τρεις αστροναύτες στη Γη.
«Η μεγαλύτερη ζημιά πιθανότατα θα γινόταν στα ηλιακά πάνελ, επειδή είναι μάλλον το πιο ευάλωτο μέρος» των δορυφόρων, είπε ο Σουόουπ. «Αυτό όμως θα αρκούσε για να υποστεί ζημιά ένας δορυφόρος και πιθανότατα να τεθεί εκτός λειτουργίας».
«Όπλο φόβου» που θα μπορούσε να προκαλέσει χάος
Μετά από μια τέτοια επίθεση, τα σφαιρίδια και τα συντρίμμια θα επέστρεφαν σταδιακά προς τη Γη, ενδεχομένως προκαλώντας ζημιές σε άλλα συστήματα σε τροχιά καθώς θα κατέρχονταν, λένε οι αναλυτές.
Οι τροχιές του Starlink βρίσκονται περίπου στα 550 χιλιόμετρα πάνω από τον πλανήτη. Ο κινεζικός διαστημικός σταθμός Tiangong και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός λειτουργούν σε χαμηλότερες τροχιές, «οπότε και οι δύο θα αντιμετώπιζαν κινδύνους», σύμφωνα με τον Σουόουπ.
Το χάος στο Διάστημα που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα τέτοιο όπλο ίσως επέτρεπε στη Μόσχα να απειλεί τους αντιπάλους της χωρίς να χρειαστεί να το χρησιμοποιήσει πραγματικά, είπε ο Σουόουπ.
«Σίγουρα μοιάζει με όπλο φόβου, που αναζητά κάποιο είδος αποτροπής ή κάτι τέτοιο», είπε.
Η Σάμσον σημείωσε ότι τα μειονεκτήματα ενός όπλου με σφαιρίδια θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη Ρωσία από αυτή την πορεία.
«Έχουν επενδύσει τεράστιο χρόνο, χρήμα και ανθρώπινο δυναμικό στο να είναι, ξέρετε, μια διαστημική δύναμη», είπε.
Η χρήση ενός τέτοιου όπλου «θα έκοβε ουσιαστικά την πρόσβαση στο Διάστημα και για τους ίδιους», πρόσθεσε. «Δεν ξέρω αν θα ήταν διατεθειμένοι να θυσιάσουν τόσα πολλά».
Διαβάστε επίσης:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
