Μέσα σε κλίμα σύγκρουσης, το οποίο δείχνει να οδηγεί σε συζητήσεις «από την αρχή» μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης για την επαναβεβαίωση της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου, ξεκινά σήμερα η διήμερη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μέσα σε κλίμα σύγκρουσης, το οποίο δείχνει να οδηγεί σε συζητήσεις «από την αρχή» μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης για την επαναβεβαίωση της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου, ξεκινά σήμερα η διήμερη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά ο Αλέξης Τσίπρας θα διαβεί για πρώτη φορά τις πύλες της καγκελαρίας στο Βερολίνο, ως επίσημος προσκεκλημένος της Μέρκελ. Από τα δύο αυτά κρίσιμης σημασίας γεγονότα θα κριθεί το αν θα υπάρξει πολιτική λύση και πολύ περισσότερο «έντιμος συμβιβασμός», όπως ζητάει η κυβέρνηση, ή θα πιστοποιηθεί επίσημα το αδιέξοδο.

Το βάρος της διαπραγμάτευσης αναλαμβάνει στο επίπεδο κορυφής εκ των πραγμάτων ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ωστόσο επέλεξε να μη θέσει τελικά το ελληνικό αίτημα για τη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα στο επίσημο πλαίσιο της Συνόδου αλλά σε άτυπη επταμερή συνάντηση στο περιθώριο των εργασιών (η οποία ξεκίνησε ως πενταμερής).

Το κυβερνητικό επιτελείο, ύστερα από σειρά παρασκηνιακών επαφών και διαβουλεύσεων εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα βρισκόταν απομονωμένη στο πλαίσιο της Συνόδου με τα 28 μέλη απέναντι κι έτσι προτίμησε να κινηθεί σε άτυπο επίπεδο. Από την άλλη, έκρινε ότι δεν θα έπρεπε να χάσει χρόνο αφήνοντας τη Σύνοδο να κυλήσει προκειμένου να θέσει το ζήτημα στη διμερή συνάντηση με τη Μέρκελ και πάλι με αμφίβολα αποτελέσματα. Ο πρωθυπουργός προέκρινε τη λύση της «μίνι Συνόδου» και για έναν λόγο ακόμα: θεωρεί ότι απέναντι στη Μέρκελ και τον Ντράγκι θα έχει τη βοήθεια των Γιούνκερ και Ολάντ, οι οποίοι μέχρι σήμερα δείχνουν να θέλουν να βοηθήσουν τον Αλέξη Τσίπρα κι έχουν αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο και πρωτοβουλίες στο παρασκήνιο.

Στην επταμερή συνάντηση – η οποία πιθανότατα θα λάβει χώρα την Πέμπτη το βράδυ -λαμβάνουν μέρος ο Αλέξης Τσίπρας και οι βασικοί παίκτες της Ευρώπης, δηλαδή η    Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ (ο οποίος προστέθηκε την τελευταία στιγμή) και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Όσο για τη συνάντηση με τη Γερμανίδα καγκελάριο, παρά την εμφανή διαφοροποίηση της γερμανικής τακτικής το τελευταίο διάστημα με τον Σόιμπλε να ενδύεται τον ρόλο του «κακού» και τη Μέρκελ να αναζητά πιο ευέλικτη διαχείριση, η ελληνική αντιπροσωπεία θα ταξιδέψει στο Βερολίνο κουβαλώντας στις αποσκευές της επιφυλάξεις και καχυποψία.

 

Τι ζητά η Αθήνα

Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι δεν ζητά ευνοϊκή, αλλά ισότιμη μεταχείριση, και στο πλαίσιο αυτό θα θέσει στην επταμερή το ζήτημα της χρηματοδότησης για το τρέχον διάστημα ώς το τέλος Ιουνίου στο οποίο αντιστοιχεί η συμφωνία – γέφυρα που υπογράφτηκε στις 20 Φεβρουαρίου. Σε αυτήν τη φάση την Αθήνα ενδιαφέρει εντόνως το ζήτημα της αύξησης του ορίου των εντόκων γραμματίων από τα 15 δισ. στα 18 δισ., στοιχείο που θεωρεί ζωτικό προκειμένου να αντλήσει ρευστότητα για την κάλυψη κυρίως των εξωτερικών αναγκών της, καθώς διαβεβαιώνει ότι οι μισθοί και οι συντάξεις είναι υποχρεώσεις που μπορεί να καλύψει. Παράλληλα αναμένεται, τουλάχιστον όπως μεταφέρουν κυβερνητικές πηγές, να ζητήσει βοήθεια και για την αξιοποίηση άλλων πρόσφορων χρηματοδοτικών εργαλείων. Ουσιαστικά η κυβέρνηση διεκδικεί, όπως και πριν από την 20ή Φεβρουαρίου, την απαραίτητη χρηματοδότηση ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας μέχρι να κλείσει η τελική συμφωνία για την επόμενη φάση στο τέλος του τετραμήνου.

Σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις που αναμένεται να ζητήσουν εκ νέου οι δανειστές, η ελληνική πλευρά δηλώνει διατεθειμένη να προχωρήσει στη νομοθέτηση εκείνων των μεταρρυθμίσεων για τις οποίες υπάρχει κοινός τόπος (Δημόσιο, Δικαιοσύνη, φορολογία και πάταξη φοροδιαφυγής / φοροαποφυγής), αν και δεν είναι σαφές πώς ακριβώς τοποθετείται (ειδικά όσο δεν παίρνει αυτά που ζητάει) απέναντι στον διακαή πόθο της άλλης πλευράς, τις ιδιωτικοποιήσεις με προτεραιότητα τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Για τα τελευταία, όπως και για το θέμα της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά, τα ενδεχόμενα θεωρούνται ανοιχτά, στο πλαίσιο πάντα του λεγόμενου «έντιμου συμβιβασμού». Ωστόσο για να προχωρήσει η συζήτηση επί της ουσίας η κυβέρνηση αναμένει ένα σήμα ότι η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου ισχύει, ότι δεν είναι «στον αέρα». «Το κλειδί για να γίνει ένας έντιμος συμβιβασμός είναι η αναγνώριση ότι η προηγούμενη πολιτική της ακραίας λιτότητας έχει αποτύχει όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη» σημειώνει ο πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξή του («Έθνος», 16.3).

Κι εδώ βρίσκεται η βασική αιτία της σύγκρουσης, η οποία κορυφώθηκε το απόγευμα της Τρίτης.

 

Βλέπουν «υπονόμευση»

Η επιμονή των εταίρων στην έναρξη των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και η έλευσή τους στην Αθήνα επιβεβαίωσε τους φόβους της κυβέρνησης. Η παρουσία των τεχνοκρατών στην Αθήνα ενίσχυσε στον πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του την άποψη ότι υπάρχουν κύκλοι που επιχειρούν να υπονομεύσουν τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, να την παρακάμψουν και να προχωρήσουν στην πέμπτη αξιολόγηση του προηγούμενου προγράμματος με βάση τους στόχους του e-mail Χαρδούβελη. Η διαπίστωση αυτή ήρθε μέσα από τις απαιτήσεις των παραγόντων των τεχνικών κλιμακίων, απέναντι στις οποίες το κυβερνητικό επιτελείο αντέδρασε δυσχεραίνοντας και τελικά παγώνοντας τη «συνεργασία».

Η κυβέρνηση έσπευσε να ξεκαθαρίσει εκ νέου ότι διεκδικεί πολιτική λύση κι επιδιώκει διαπραγμάτευση σε πολιτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό έσπευσε να ζητήσει την (αρχικώς) «πενταμερή» ενώ ήδη από μέρες επιστράτευσε στη φαρέτρα με τα διαπραγματευτικά της όπλα τη λύση του δημοψηφίσματος και των εκλογών σε περίπτωση αδιεξόδου.

Την ίδια ώρα, κυβερνητικές πηγές διέρρεαν ότι οι δόσεις προς το ΔΝΤ και την Ευρώπη πληρώνονται από τα ταμειακά διαθέσιμα καθώς οι δανειστές δεν έχουν εκταμιεύσει δόσεις για την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων, από τον Αύγουστο.

Στο πλαίσιο αυτό, άφηναν να εννοηθεί ότι υπάρχουν σκέψεις για στάση πληρωμών προς τους δανειστές, ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην προαναφερθείσα συνέντευξή του, διαψεύδοντας τα περί κινδύνου να μην πληρωθούν μισθοί και συντάξεις το επόμενο διάστημα, επέσεισε τον αντίθετο ακριβώς κίνδυνο, να μην πληρωθούν οι δόσεις στους δανειστές.

Αν η κυβέρνηση θα επιλέξει τελικά τις παραπάνω οδούς εφόσον εξαναγκαστεί ή πρόκειται για διαπραγματευτικά χαρτιά που θα εξαερωθούν υπό το βάρος των ισχυρών πιέσεων, είναι κάτι που θα το δούμε αργά ή γρήγορα…