«Έμφραγμα»… Αρκούσαν τρεις ημέρες για να γεμίσει με περισσότερους από 2.000 πρόσφυγες το κέντρο φιλοξενίας στο Σχιστό και να κλείσει τις πύλες του στους νέους πρόσφυγες οι οποίοι φθάνουν καθημερινά στην Αθήνα από τα νησιά του Αιγαίου. 

Θέμα χρόνου θεωρείται και το κλείσιμο, λόγω πληρότητας, του κέντρου στον Ελαιώνα, ενώ άγνωστο παραμένει για πόσο θα παραμείνει ανοικτό το κέντρο φιλοξενίας στα Διαβατά. 

 

Ήδη αναζητούνται νέοι χώροι για τη δημιουργία νέων κέντρων προσωρινής παραμονής εκτός Αθηνών, ενώ ως έσχατη λύση εξετάζεται και το ενδεχόμενο παραμονής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα των προσφύγων στα ήδη επιβαρυμένα ελληνικά νησιά με ορατό τον κίνδυνο κοινωνικής «έκρηξης»…

 

 

Την Τετάρτη το πρωί στον καταυλισμό της Ειδομένης υπήρχαν 1.800 Σύροι, Ιρακινοί και Αφγανοί πρόσφυγες περιμένοντας να περάσουν τα σύνορα με τα Σκόπια.

 

Έως και το μεσημέρι όμως «οι γείτονες» δεν επέτρεπαν τη διέλευση σε κανέναν. Αλλά και όταν τα σύνορα ανοίγουν, οι ροές κυμαίνονται στα… 50 άτομα ανά ώρα και αφού πρώτα υπόκεινται σε αυστηρό σωματικό έλεγχο.

 

«Τα όσα ζούμε τις τελευταίες ημέρες στην Ειδομένη είναι πρωτόγνωρα. Κάποτε κινούμασταν βάσει ενός προγραμματισμού και ενός επιχειρησιακού σχεδίου στηριζόμενοι στον τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκαμε μεγάλες προσφυγικές κρίσεις και στο παρελθόν. Πλέον όμως κάθε ημέρα είναι για εμάς και μια νέα δυσάρεστη έκπληξη και κανένας δεν είναι σε θέση να προβλέψει τι μέλλει γενέσθαι» λέει εκπρόσωπος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που από την πρώτη στιγμή της έναρξης των προσφυγικών ροών προς τη χώρα μας βρέθηκαν στην «πρώτη γραμμή» της κρίσης.

 

Την περασμένη Τρίτη 60 Αφγανοί έλαβαν την εντολή από τις αρχές της Σερβίας να επιστρέψουν στην ΠΓΔΜ και να καταγραφούν. Αυτήν τη στιγμή δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση ούτε στην ΠΓΔΜ ούτε και στη Σερβία, με αποτέλεσμα να βρίσκονται παγιδευμένοι στην ουδέτερη ζώνη μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε οργανώσεις που θα μπορούσαν να τους παράσχουν προστασία, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. 

 

Στο μεταξύ στη Σερβία, σε εκατοντάδες ανθρώπους, μεταξύ των οποίων υπάρχουν αρκετές γυναίκες και παιδιά, είτε απαγορεύτηκε η διέλευση στην Κροατία είτε απωθήθηκαν αμέσως προς τη Σερβία από την Κροατία και τη Σλοβενία. Περίπου 1.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλειφθεί το τελευταίο Σαββατοκύριακο στα σύνορα της Σερβίας, χωρίς ενημέρωση και με ελάχιστη πρόσβαση ακόμη και σε στοιχειώδη βοήθεια.

 

«Οι άνθρωποι στέλνονται από τη μια χώρα στην άλλη χωρίς να έχουν σαφή ενημέρωση για τα δικαιώματά τους ή για το τι θα τους συμβεί αύριο» αναφέρει ο Στεφάν Μουαζάν, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σερβία. «Από πείρα γνωρίζουμε ότι θα οδηγηθούν σε δίκτυα διακινητών και μη ασφαλών διαδρομών, εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της κακομεταχείρισης και της βίας».

 

 

«Η κατάσταση είναι ήδη μη βιώσιμη και θα γίνει ακόμη χειρότερη τις επόμενες ημέρες» δηλώνει η Μαρί Ελισαμπέτ Ινγκρέ, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα.

 

«Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει περίπου 3.700 ανθρώπους στην ηπειρωτική χώρα και μόνο 1.000 θέσεις είναι για τους ανθρώπους σε κίνηση. Η κυβέρνηση δημιουργεί δύο καταυλισμούς έξω από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αλλά ακόμα δεν είναι σαφές το πλαίσιο λειτουργίας τους. Αν οι Αφγανοί εξακολουθήσουν να μην έχουν δυνατότητα διέλευσης στα σύνορα, όλο το σύστημα υποδοχής θα έχει φθάσει στα όριά του σε μόλις οκτώ ημέρες. Ελλείψει οποιουδήποτε ρεαλιστικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης, είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι ότι η ήδη επιβαρυμένη κατάσταση θα επιδεινωθεί». 

Η κατάσταση, αν και δεν είναι απολύτως προφανές, είναι πλέον μη διαχειρίσιμη. 

 

◆ Η εθνική οδός Αθηνών – Θεσσαλονίκης έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο hotspot, όπου βρίσκονται ακινητοποιημένα δεκάδες πούλμαν με πρόσφυγες με προορισμό την Ειδομένη.

 

◆ Κανένας αρμόδιος δεν είναι σε θέση να πει σε αυτούς τους ανθρώπους το πότε και αν θα φθάσουν στην Ειδομένη και, πολύ περισσότερο, αν θα τους επιτραπεί η διέλευση από τα σύνορα.

 

◆ Όσο για τις εκτιμήσεις του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, ο οποίος έκανε λόγο για ικανότητα της χώρας να φιλοξενήσει δίχως προβλήματα 60 με 70 χιλιάδες πρόσφυγες, με τα σημερινά δεδομένα μοιάζουν τουλάχιστον αισιόδοξες. 

 

Πρόχειροι υπολογισμοί, βάσει των ροών από τα τουρκικά παράλια τους δύο πρώτους μήνες του 2016 και των συνολικών ροών το 2015, ανεβάζουν σε περισσότερους από 400 – 500 χιλιάδες τον αριθμό των προσφύγων που ενδέχεται να εγκλωβιστούν στη χώρα μας. Ήδη άλλωστε ξεπέρασαν τις 100 χιλιάδες οι νέες αφίξεις προσφύγων στην Ελλάδα. 

 

Και αυτές οι προβλέψεις όμως τείνουν να αποδειχθούν ανακριβείς, αφού, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΙΟΜ), τα καταγεγραμμένα άτομα που πέρασαν από την Ασία και τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη το τρέχον δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου ήταν περισσότερα από 110.000 (άθροισμα προσφύγων και μεταναστών).

 

Οι 102.500 από αυτούς (μόλις 7.500 πέρασαν από την Ιταλία) έφθασαν με δουλεμπορικά στη Σάμο, την Κω και τη Λέσβο και όσο πλησιάζει η άνοιξη οι προσφυγικές ροές θα αυξάνονται.

 

Η πλειονότητα των προσφύγων, σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 55% – 60%, είναι Σύροι, παραπάνω από 25% Αφγανοί, ενώ κάτω του 5% είναι οι Ιρακινοί που εγκαταλείπουν τη χώρα τους αναζητώντας ένα πιο ασφαλές μέλλον στην Ευρώπη. 

 

Οι Τούρκοι δεν εμπόδισαν και θα εξακολουθήσουν να μην εμποδίζουν κανέναν να περάσει από τα παράλια της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα. Είτε επειδή χρησιμοποιούν την προσφυγική κρίση για να αποκομίσουν οφέλη από την Ευρωπαϊκή Ένωση εκβιάζοντας είτε επειδή τα κέρδη των διακινητών από δουλεμπόριο ανθρώπων υπερβαίνουν κάθε προσδοκία.

 

Πρόκειται για χρυσωρυχείο, αφού, σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, τα έσοδα για τα κυκλώματα των δουλεμπόρων το 2015 ανήλθαν περίπου σε 2 δισ. ευρώ, όπως υποστηρίζουν πηγές από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. 

 

 

Την ίδια ώρα, οι φράκτες και η αυστηροποίηση των ελέγχων που εφαρμόζουν το ένα μετά το άλλο τα κράτη της Ε.Ε., «πετώντας το μπαλάκι» των ευθυνών στην «ανικανότητα», όπως λένε οι ηγέτες τους, της Ελλάδας να διαχειριστεί τους μετανάστες και να ελέγξει τα σύνορά της, δεν αποθαρρύνουν τα καραβάνια των προσφύγων.

 

«Αυτό το οποίο λέγαμε κάποτε, ότι η διάδοση της είδησης περί απαγόρευσης εισόδου στα σύνορα με τα Σκόπια, αλλά και σε άλλες χώρες βορειότερα, θα αποθάρρυνε πολλούς από το να επιχειρήσουν τον επικίνδυνο διάπλου του Αιγαίου, συνδράμοντας έτσι σε μια μικρή μείωση των αφίξεων, δυστυχώς δεν επιβεβαιώνεται, αφού όσους διασώζουμε από τη θάλασσα ή εντοπίζουμε στη στεριά λένε ότι προτιμούν να ρισκάρουν να πνιγούν, παρά να παραμείνουν στην Τουρκία ή να επιστρέψουν στην κόλαση του πολέμου, στη Συρία και το Ιράκ ή να ζήσουν κυνηγημένοι από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν» λένε στο «Ποντίκι» λιμενικοί στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα. 

 

«Έχασα τον άνδρα μου και δύο από τα πέντε παιδιά μου από τον στρατό του Άσαντ στη Συρία. Δεν έχω τίποτε άλλο πλέον στη ζωή εκτός από τα άλλα τρία παιδιά μου. Όσο και αν με εμποδίζετε, εγώ θα φθάσω στη Γερμανία. Είμαι κουρασμένη, είμαστε όλοι κουρασμένοι. Γιατί δεν μας αφήνετε, γιατί μας στερείτε το δικαίωμα να ζήσουμε; Προτιμώ να γυρίσω πίσω στη Συρία και τον πόλεμο, αν εγώ και τα παιδιά μου είμαστε ανεπιθύμητοι. Προτιμώ να πεθάνω» φώναζε τη Δευτέρα το πρωί στους δημοσιογράφους και τους αστυνομικούς η Νερίντ, στην είσοδο της Πύλης Ε8 στο λιμάνι του Πειραιά.

 

Μια νεαρή μητέρα πρόσφυγας από τη Συρία, που δεν δεχόταν να μεταφερθεί στο κέντρο φιλοξενίας στο Σχιστό λόγω του σφραγίσματος των συνόρων από τα Σκόπια… Και εμείς την κοιτούσαμε χωρίς να έχουμε κάτι να της πούμε. Ούτε καν ψέματα…