Με αγωνία και ελπίδα αναμένουν οι τραπεζίτες το θετικό «κλείσιμο» του μεγάλου «πακέτου» της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος της χώρας.

Εκ των πραγμάτων η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα βοηθήσει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, λένε τραπεζικά στελέχη. Και εξηγούν ότι η θετική αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος της χώρας θα διαμορφώσει ένα βελτιωμένο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Θα εξαλειφθούν, δηλαδή, σε μεγάλο βαθμό οι αντιπαραθέσεις που σημειώνονται όσο διαρκεί η εκκρεμότητα της ολοκλήρωσής της.

Οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων εκτιμούν ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα έρθουν – σταδιακά – καλύτερες μέρες για το τραπεζικό σύστημα και θα ευνοηθεί η πιο εύρυθμη λειτουργία τους. Θεωρούν ότι: 

 

Οι αγορές χρήματος για τις ελληνικές τράπεζες και τη χώρα είναι κλειστές για περίπου έξι χρόνια, με μία εξαίρεση, την έκδοση κρατικών ομολόγων τον Απρίλιο του 2014. Το οικονομικό περιβάλλον έχει γίνει δυσμενέστερο από τον Φεβρουάριο του 2015, αφού έχει άρει την εμπιστοσύνη της ακόμα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

 

Οι τράπεζες έχουν ήδη λάβει την απόφαση να επιχειρήσουν να ανοίξουν σταδιακά τις αγορές. Στην αρχή θα επιχειρήσουν να πάρουν ρευστότητα από τις αγορές με ρέπος προς ξένες μεγάλες τράπεζες δίνοντας εγγύηση τα ομόλογα του ευρωπαϊκού ταμείου (EFSF) που έχουν στην κατοχή τους.

 

Προτίθενται να πληρώσουν λίγο μεγαλύτερο επιτόκιο από εκείνο που χρεώνεται από την ΕΚΤ, αλλά ο σκοπός τους είναι να ανοίξουν «γραμμές» χρηματοδότησης. Εκτιμούν ότι με τη σταδιακή υλοποίηση του προγράμματος η εμπιστοσύνη της αγοράς θα ενισχύεται και το αποτέλεσμα θα είναι το – σταδιακό – άνοιγμα και της αγοράς των ρέπος αλλά και της αγοράς ομολόγων, ώστε να σταματήσουν να εξαρτώνται από τη ρευστότητα της ΕΚΤ.

 

Στο τέλος του δύσβατου αυτού δρόμου, δηλαδή με το άνοιγμα των αγορών, οι τράπεζες θα μπορέσουν να ανακτήσουν τον κυρίαρχο ρόλο της ύπαρξής τους, τη χρηματοδότηση της οικονομίας.

 

 

Προϋπόθεση, ωστόσο, για να μπορέσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να χρηματοδοτήσει επιχειρηματικές επενδύσεις είναι να εκκινήσει η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων. Εφόσον η αξιολόγηση περιλαμβάνει και τα «κόκκινα» δάνεια και δεν μετατεθεί σε μεταγενέστερη χρονική φάση, θα προωθηθεί η τροποποίηση του νόμου. Με αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει ο δρόμος για ελάφρυνση του δανειακού χαρτοφυλακίου τους, καθώς θα επιτραπεί η πώλησή τους. 

 

Οι τραπεζίτες ζητούν τη θέσπιση της προστασίας τους για την πώληση δανείων, καθώς δεν προτίθενται να πουλήσουν δάνεια σε οποιαδήποτε τιμή, κάτω από την αξία τους, δεδομένου ότι θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για απιστία. Επιπλέον, με δεδομένο ότι θα χρειαστεί να πουλήσουν οι τράπεζες και ενήμερα δάνεια για να απομοχλεύσουν αποτελεσματικά τον ισολογισμό τους, πρέπει να προβλεφθεί ανάλογη νομική κάλυψη για τις διοικήσεις των τραπεζών και για αυτόν τον χώρο.

 

Ωστόσο συνομολογούν ότι η μείωση του σκέλους του ενεργητικού τους (δηλαδή τα δάνεια) είναι το σημαντικότερο και το πιο άμεσο βήμα ενίσχυσης της ρευστότητάς τους, αφού η πλήρης αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών απαιτεί σημαντικό χρόνο και συνέπεια του κράτους προς τις υποχρεώσεις του.

 

 

Η εκκρεμότητα της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης αναχαιτίζει επιχειρηματικές αποφάσεις. Οι αποφάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο μεγάλες επενδύσεις, αλλά και τις συνήθεις δραστηριότητες των εταιρειών. Ωστόσο, η αναβολή των οικονομικών αποφάσεων από την πλευρά των επιχειρηματιών σχετίζεται και με μία σειρά θέματα που παραμένουν ανοιχτά, όπως π.χ. το ασφαλιστικό, το φορολογικό κ.λπ.

 

Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης εκτιμάται ότι θα ξεμπλοκάρουν μικρότερες ή μεγαλύτερες επενδύσεις, κάτι που με τη σειρά του θα διευκολύνει και στο κλείσιμο της χρηματοδότησης της επένδυσης.

 

 

Με τη θετική αξιολόγηση του τρίτου μεταρρυθμιστικού προγράμματος της χώρας εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί η ρευστότητα των τραπεζών σε δύο επίπεδα.

 

Η θετική αξιολόγηση θα επιτρέψει να γίνεται μικρότερο «κούρεμα» στα πακέτα δανείων που δίνουν οι ελληνικές τράπεζες στην ΕΚΤ και τον ΕLA για εγγύηση έναντι παροχής ρευστότητας. Έτσι, για το ίδιο ποσό εγγυήσεων οι τράπεζες θα αντλούν μεγαλύτερη ρευστότητα από ό,τι μέχρι σήμερα, κάτι που θα επιτρέπει στις τράπεζες να μηδενίσουν και την εξάρτησή τους από τον ακριβότερο ΕLA, μειώνοντας παράλληλα και το κόστος τους.

 

Ωστόσο, προς το παρόν, αυτή η ρευστότητα δεν αφορά τη χρηματοδότηση της οικονομίας, αλλά το άνοιγμα του ισολογισμού των τραπεζών που προκύπτει από τη διαφορά καταθέσεων (παθητικό) με τα δάνεια (ενεργητικό). Σήμερα, μετά τις προβλέψεις, το σύνολο των δανείων είναι κατά 15% μεγαλύτερο από το σύνολο των καταθέσεων.

 

 

Ενίσχυση της ρευστότητας θα έχουν οι τράπεζες και από την ένταξή τους στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, καθώς η επιτυχής αξιολόγηση θα ακυρώσει τη σημερινή εξαίρεση της αγοράς ελληνικών τίτλων από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Έτσι, η Ελλάδα θα μπορέσει να ενταχθεί στο πρόγραμμα αυτό για αγορές από την ΕΚΤ τίτλων μέχρι 15-17 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες, πουλώντας οποιονδήποτε τίτλο οποιασδήποτε πιστοληπτικής διαβάθμισης, πλην τιτλοποιημένων ομολόγων, θα αυξάνουν ακόμη παραπάνω τη ρευστότητά τους.

 

 

Με δεδομένο ότι θα υπάρχει από πλευράς ΕΚΤ συνεχώς ζήτηση για αγορά ελληνικών τίτλων, άρα και ομολόγων ελληνικών εταιρειών, θα αυξάνεται η ζήτηση των τίτλων αυτών, ανεβάζοντας την τιμή και μειώνοντας την απόδοση που θα απαιτεί η αγορά για να αγοράσει ομόλογα ελληνικών εταιρειών. Έτσι οι εταιρείες που έχουν πρόσβαση στην αγορά ομολόγων θα μπορούν να εκδίδουν χρέος με πολύ χαμηλότερο κόστος.